ေသးငယ္က်စ္လ်စ္ေသာ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕ (Small Cabinet) မူက ျမန္မာမွာ ဘာေၾကာင့္ မလုပ္မျဖစ္သလဲ?

အာဏာရပါတီျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ရဲ႕ “ေသးငယ္က်စ္လစ္ေသာ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႕ ”  (Small Cabinet) မူဟာ ျမန္မာနိုုင္ငံ အတြက္ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့ဟန္ မတူပါဘူး။ သံုးႏွစ္အတြင္းမွာပဲ မူလဖြဲ႕စည္းစဥ္ကနဲ႔ မတူေတာ့ဘဲ ပံုစံေတြ ေျပာင္း၊ ၀န္ၾကီးဌာနေတြ ထပ္တိုး၊ ဒုတိယ ၀န္ႀကီးေတြကိုလည္း ခန္႔အပ္လာရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုေတြကို ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ Small cabinet ဆိုုတာက ဦးေနဝင္းလက္ထက္ ၁၉၆၂ ခုုနွစ္ထဲက စခဲ့တာပါ။  ဖဆပလအပါအဝင္ က်န္တဲ့ အစိုုးရေတြက ကနဦးမွာ ဝန္ၾကီးဌာနအနည္းငယ္၊ ဝန္ၾကီးအနည္းငယ္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ အမ်ားအျပား တိုးခ်ဲ႕ခဲ့သလို၊ ဦးေဆာင္မယ့္ ၀န္ႀကီးေတြကိုလည္း ထပ္တိုး ခန္႔အပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ NLD အစိုးရကေတာ့ အေစာပိုင္းမွာ Small Cabinet မူကို က်င့္သံုးခဲ့ၿပီး အစိုးရသက္တမ္း ႏွစ္ႏွစ္ခြဲေက်ာ္ ၾကာျမင့္လာခ်ိန္မွာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ ထပ္တိုး ဖြဲ႕စည္း လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပံုု ၁- ျမန္မာနိုုင္ငံတြင္ ၁၉၄၈ ေနာက္ပိုုင္း တာဝန္ယူခဲ့တဲ့ အစိုုးရမ်ား၏ ဝန္ၾကီးဌာန ဖြဲ႔စည္းပံုု

ႏိုင္ငံတကာမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ OECD ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဥေရာပႏိုင္ငံ အမ်ားစုမွာ မူ၀ါဒခ်မွတ္တဲ့အခါ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕အတြင္း သေဘာထားကြဲမႈ မရွိဘဲ အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း တသံတည္း ထြက္ေစဖို႔နဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ပို အားေကာင္းဖို႔အတြက္ ၀န္ႀကီးဌာနနည္းနည္း၊ ၀န္ႀကီး ဦးေရ နည္းနည္းနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းတဲ့ Small Cabinet မူကို က်င့္သံုးတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၁ ၀န္ႀကီးေတြမွာလည္း ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ အေတာ္အသင့္ ရွိၾကပါတယ္။ ကိစၥအမ်ားစုဟာ သမၼတ၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဆင့္အထိ မေရာက္ေတာ့ဘဲ ၀န္ႀကီးေတြကပဲ ေျဖရွင္းၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ေပးေလ့ ရွိ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ ႏိုင္ငံက အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြဟာ အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ နိစၥဓူ၀ ကိစၥေတြမွာ ၀င္ပါေနစရာ မလိုေတာ့ပဲ ႀကီးမားၿပီး အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေတြအေပၚမွာသာ အခ်ိန္ေပး စဥ္းစားဖို႔ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရအတြက္လည္း (၀န္ႀကီး တဦးခ်င္းစီအတြက္သာမက ၀န္ႀကီးဌာန အသံုးစရိတ္မ်ားတြင္ပါ) ဘ႑ာေငြ အေလ့အလြင့္ ေလ်ာ့နည္းေစခဲ့သလို မူ၀ါဒေတြ ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ရာမွာလည္း လူနည္းနည္းနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ အေကာင္အထည္ ေပၚခဲ့ပါတယ္။

ဒီလို အသံုး၀င္လွတဲ့ Small Cabinet မူက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာေၾကာင့္ အလုပ္မျဖစ္သလဲဆိုတာ စူးစမ္းသင့္တဲ့ ကိစၥ ျဖစ္လာပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုး အခ်က္ႏွစ္ခုေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ Small Cabinet မူ အလုပ္မျဖစ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အခု ေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပပါမယ္။

၁။ တျပည္ေထာင္စနစ္ သမိုင္းေနာက္ခံ

Small cabinet မူ အလုပ္မျဖစ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္းထဲမွာ အေရးႀကီးဆံုး အခ်က္တခုက တျပည္ေထာင္စနစ္အေပၚ မူတည္ထားခဲ့တဲ့ အစိုးရယႏၲရား ေၾကာင့္လို႕  သုုံးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။  ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး ကတည္းက တျပည္ေထာင္စနစ္ ပံုစံမ်ိဳးသြားခဲ့တာပါ။ အစိုးရ လည္ပတ္ပံုက ဗဟိုဝန္ႀကီးဌာနေတြကို အားျပဳထားပါတယ္။ ဗဟိုက အကုန္ လုပ္ေဆာင္တဲ့အတြက္ ဗဟိုရဲ႕ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ အလုပ္မ်ားပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရေတြ ေပၚေပါက္လာတယ္ ဆိုေပမဲ့ ဒီလို ေပၚေပါက္ျခင္းဟာ သက္တမ္းအားျဖင့္ ခုနစ္ႏွစ္ေက်ာ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရေတြကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပး၊ တာ၀န္ယူခိုင္းၿပီး ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားအရတင္မက စီမံခန္႔ခြဲမႈ အရပါ ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကရဆဲ ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘတ္ဂ်က္ ခြဲေ၀မႈကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအတြက္ လ်ာထားခ်က္က ၈၉ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရေတြကေတာ့ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္း နီးပါးပဲ ရပါေသးတယ္။ ဒီေတာ့ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေျဖေလ်ာ့ေပမယ့္ လုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ လက္ထဲမွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။

NLD အစိုးရ စတင္ဖြဲ႕စည္းခ်ိန္မွာ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕ဖို႔အတြက္ စဥ္းစားခ်က္က အစိုးရအသံုးစရိတ္ ေလ်ာ့ခ်လိုျခင္းအေပၚ မူတည္ခဲ့ပံုရပါတယ္။ ၀န္ႀကီးဌာနေတြမ်ားရင္ ၀န္ႀကီး၊ ဒုတိယ ၀န္ႀကီးေတြအတြက္ လခ၊ အေဆာင္အေယာင္ေတြ ပိုေပးရတာေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ဘ႑ာေငြ ပို သံုးရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အစိုးရ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕တဲ့အခါ အက်စ္လ်စ္ဆံုး ဖြဲ႕ခဲ့ပါတယ္။ အရင္ USDP အစိုးရလက္ထက္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕မွာ ၀န္ႀကီးဌာန ၃၆ ခု၊ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး တဦးစီနဲ႔ ဒုတိယ ၀န္ႀကီး ၅၆ ဦး စုစုေပါင္း ၉၂ ဦး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ NLD အစိုးရ တာ၀န္ယူတဲ့အခါ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ကို ၀န္ႀကီးဌာန ၂၁ ခု၊ ၀န္ႀကီး ၁၈ ဦးနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ သတိျပဳစရာ တခုက အစိုးရသစ္ဟာ တျပည္ေထာင္စနစ္ရဲ႕ ယႏၱရားအေဟာင္းကို ဆက္ခံရတဲ့အတြက္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြက နဂိုအတိုင္း ရွိေနတာကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ႀကိဳးနီစနစ္ကလည္း သိပ္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ခန္႔အပ္လိုက္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးေတြအေနနဲ႔ ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ဖို႔၊ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြ ေလ့လာဖို႔ အခ်ိန္မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ ေပါင္းလိုက္တဲ့အတြက္ အရင္ ၀န္ႀကီးႏွစ္ဦး သံုးဦး လုပ္ရမယ့္ တာ၀န္ကို တဦးတည္းက သိမ္းက်ံဳး လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀န္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟာ ထိေရာက္မႈ နည္းခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရး တြက္ေခ်ကိုက္မႈအရ ၾကည့္ရင္ Small Cabinet မူက ျပည္သူ႔ဘ႑ာေငြ ကုန္က်မႈနည္းတာ မွန္ေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမိုင္းေနာက္ခံနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ေျခဘက္က ၾကည့္ရင္ opportunity cost လို႔ ေခၚတဲ့ အခြင့္အလမ္း ဆံုး႐ံႈးမႈ ႀကီးခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာ ၀န္ႀကီးတဦးက သာမန္ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းအတြက္ လက္မွတ္ထိုးရင္း အခ်ိန္ကုန္ေနရမယ္ဆိုရင္ တျခား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မဟာဗ်ဴဟာေတြကို ေတြးေတာႀကံဆခ်ိန္ နည္းပါးသြားရတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျပည္ေထာင္စနစ္ရဲ႕ ယႏၱရားကို သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္း မရွိေသးတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို Small Cabinet မူက အလုပ္မျဖစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၊ေခါင္းေဆာင္ႀကီး တဦးဦးအေပၚ မွီခိုမႈႀကီးမားျခင္း

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအရ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ညအစိုးရယႏၲရားဟာ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားရဲ့ သေဘာထားေပၚသာ မူတည္ၿပီး မူဝါဒအေပၚအေျခခံတာ နည္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္း အစိုးရလက္ထက္ကစၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတဲ့  ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းနဲ႔  ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီး သန္းေရႊ စတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္မ်ားသာ အဓိကျဖစ္တာေၾကာင့္ လူအေပၚ မူတည္ၿပီး မူဝါဒကို တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းလက္ထက္က ဝန္ႀကီးအဖြဲ႕ ကို ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီမွာ ပါဝင္တဲ့ ဝန္ႀကီး၈ ဦးနဲ႔ ၀န္ႀကီးဌာန ၁၈ ခုကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႕ကိုု ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း ကိုုယ္တိုုင္ အေရးၾကီးလြန္းလွတဲ့ ေနရာ ေလးေနရာကိုု ကိုုင္ျပီး ဝန္ႀကီးတဦးကို ဝန္ႀကီးဌာန ၂ ခု၊ ၃ခုု ထက္ပိုၿပီး တာဝန္ယူေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ Small Cabinet ဟာ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈႀကီးတဲ့ အစိုုးရယႏၲရား ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ  ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဆုုံးျဖတ္မွ ၿပီးျပတ္ပါတယ္။ အဲဒီတုုန္းက အုုပ္ခ်ဳပ္မႈယႏၱရားဟာ အာဏာစက္နဲ့ အုုပ္ခ်ဳပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ အစိုုးရအမႈထမ္း၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ ပါတီဝင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းကိုု ေက်ာ္ျပီးလုုပ္ရဲသူလဲမရွိပါဘူး။ လုုပ္ခဲ့ရင္လည္း လားရာမေကာင္းနိုုင္ပါဘူး။

ဒီဘက္ေခတ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ NLD အစိုုးရဟာ ျပည္သူက ေရြးေကာက္တဲ့ ဒီမုုိကေရစီ နိုုင္ငံေရး ၾသဇာနဲ့ အုုပ္ခ်ဳပ္တာျဖစ္တယ္လိုု႕ သံုုးသပ္နိုုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီလိုလားသူေတြက ကုုိယ့္ မဲဆႏၵနယ္မွာရွိတဲ့ NLD ပါတီ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကိုု မဲေပးခဲ့တာက ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ကိုု ယံုုၾကည္တာေၾကာင့္ ပိုုမ်ားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ နိုုင္ငံေတာ္၏ အတိုုင္ပင္ခံပုုဂၢိဳလ္ရဲ့ နိုုင္ငံေရး ၾသဇာသက္ေရာက္မႈဟာ လႊတ္ေတာ္ေရာ၊ အစိုုးရယႏၱရားေပၚမွာပါ အလြန္ၾကီးမားပါတယ္။ စနစ္ေဟာင္းကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုုပ္ဖိုု႕ တြန္းရာမွာ အေရးၾကီးတဲ့ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အတိုုင္ပင္ခံပါမွရပါတယ္။  အစိုုးရ-လႊတ္ေတာ္ ညိွနိုုႈင္းရတာမ်ိဳး၊ ဝန္ၾကီးအခ်င္းခ်င္း ညိွႏိႈင္းမႈ လုုပ္ရမယ့္ အခါမ်ိဳးမွာလည္း အတိုုင္ပင္ခံပုုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈရရွိမွ ပိုုမိုုလြယ္ကူေစပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးက ေနရာတကာ ပါမွ ရတဲ့ အေနအထားကိုု ျပန္ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေခတ္သစ္ Small Cabinet မူဟာ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းေပမယ့္  ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားအေပၚ မွီခိုုမႈၾကီးလြန္းတဲ့ ျမန္မာနိုုင္ငံရဲ့ လက္ရွိအေျခအေနအရ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔မွာ လူနည္းနည္းနဲ႔၊ အလုုပ္တြင္ဖိုု႕ အလုပ္ျဖစ္ဖိုု႕ ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္တန္ေခ်မ်ား

၁၉၆၂ ခုုနွစ္က ရွိခဲ့တဲ့ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ားဟာ ဒီေန႕ေခတ္ အစိုုးရ စနစ္၊ နည္းပညာ လိုုအပ္ခ်က္ခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုုက္ညီမႈမရွိနိုုင္ေတာ့ပါဘူး။ အရင္က ဆိုုရွယ္လစ္စနစ္ကိုု အေျခခံခဲ့ျပီး အစိုုးရရဲ့ ထုုတ္ကုုန္နဲ႔ ျဖန္႕ျဖဴးမႈကိုသာ ဦးစားေပးခဲ့ေပမယ့္ ဒီေန႕ေခတ္မွာ နိုုင္ငံတကာနဲ႔ ကုုန္သြယ္ေရး၊ နည္းပညာဖြံံျဖိဳးတိုုးတက္ေရးကိုု ဦးစားေပးဖိုု႕ လိုုအပ္လာပါျပီ။  (ပံုု ၂ – ၁၉၆၂ ႏွင့္ ၂၀၁၈ ခုုနွစ္ဝန္ၾကီးဌာနမ်ား ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္)။

ပံုု ၂ – ၁၉၆၂ ႏွင့္ ၂၀၁၈ ခုုနွစ္ဝန္ၾကီးဌာနမ်ား ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္

၁၉၆၂ခုုနွစ္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီလက္ထက္ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ား ၂

၂၀၁၈ခုုႏွစ္ အမ်ိဳးသားဒီမိုုကေရစီ အစိုုးရလက္ထက္ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ား

ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန ဘ႑ာေရးႏွင့္ အခြန္ေတာ္ ဝန္ၾကီးဌာန တရားေရး ဝန္ၾကီးဌာန ကုုန္သြယ္မႈႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန စက္မႈ လက္မႈ ဝန္ၾကီးဌာန လယ္ယာစိုုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးဝန္ၾကီးဌာန သမဝါယမႏွင့္ ကုုန္စည္ျဖန္႕ျဖဴးေရး ဝန္ၾကီးဌာန ပညာေရး ဝန္ၾကီးဌာန က်န္းမာေရး ဝန္ၾကီးဌာန နိုု္င္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ အလုုပ္သမားေရး ဝန္ၾကီးဌာန၊ အိမ္ယာေဆာက္လုုပ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန သတၱဳတြင္း ဝန္ၾကီးဌာန ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီးဌာန လူဝန္မႈၾကီးၾကပ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန ျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီးဌာန ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္ၾကီးဌာန လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန

ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန သမၼတရံုးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံရံုးဝန္ႀကီးဌာန ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔ရံုးဝန္ႀကီးဌာန သာသနာေရးႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာန စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီးဌာန ပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန သယံဇာတႏွင့္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ႀကီးဌာန လွ်ပ္စစ္ႏွင့္စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာန အလုပ္သမား၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အား ဝန္ႀကီးဌာန စက္မႈဝန္ႀကီးဌာန စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာန စီမံကိန္းႏွင့္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာန ေဆာက္လုပ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာန ဟိုတယ္ႏွင့္ ခရီးသြားလာေရးဝန္ႀကီးဌာန တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားေရးရာဝန္ႀကီးဌာန အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈႏွင့္ ႏုုိင္ငံျခား စီးပြား ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန

 

ဒါ့ေၾကာင့္ ပညာရပ္ပိုုင္းဆိုုင္ရာ သုုေတသီမ်ား ေျပာၾကသလို ေသးငယ္တဲ့ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔မွ ပိုုေကာင္းတယ္ (small is better) ဆိုုတာ အျမဲ မဟုုတ္သလိုု အစိုးရ ဆိုုတာ အျမဲ ၾကီးထြားေနတာပဲ (government continues to grow) ဆိုုတဲ့ အယူအဆဟာလဲ အလံုုးစံုု မမွန္ႏိုင္ပါဘူး။ ၃

အစိုုးရအဖြဲ႕ တိုုးခ်ဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတာဟာ ျမန္မာနိုုင္ငံရဲ့ လက္ရွိ အေျခအေနအတြက္ ကိုုက္ညီပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုုးရ ယႏၱရား ပိုုမိုု ထိေရာက္ျမန္ဆန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ရွိရင္းစြဲ ဌာနေတြကိုု ဘယ္လိုု ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုုးျပဳမလဲ၊ ဘယ္ဌာနေတြ ထပ္တိုုးမလဲဆိုုတာကိုု စနစ္တက် စီမံဖိုု႕လိုုပါတယ္။ စီးပြားေရး တိုုးတက္ေအာင္ စီးပြားေရးရာ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ားကိုု ေခါင္းစဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းေနတာကလည္း အစိုုးရယႏၱယား ပိုုမိုု လည္ပတ္နိုုင္ေရး အတြက္ အေျဖမဟုုတ္ပါဘူး။ လူပိုုမ်ားလာလိုု႕  စီးပြားေရးမူဝါဒမွာ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔အတြင္း တသံထဲထြက္ဖိုု႕ ပိုုခက္ခဲလာနိုုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပိုုမိုုျမန္ဆန္ထိေရာက္တဲ့ အစိုုးရယႏၱရားျဖစ္ေစဖိုု႕ ေအာက္ပါ အခ်က္နွစ္ခ်က္ျဖင့္ အၾကံျပဳလိုုပါတယ္။

၁။ ညိွႏိုႈင္းေရးဝန္ၾကီးမ်ား ခန္႔ထားေရး ႏွင့္ အစိုုးရ ေကာ္မတီမ်ား လည္ပတ္ေရး

ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်မွတ္ရာမွာ သက္ဆိုုင္ရာ နယ္ပယ္အလိုုက္ ဝန္ၾကီးဌာနေတြကုုိ အခ်င္းခ်င္း  ေပါင္းစပ္ေပးဖိုု႕ Coordination Minister လိုု႕ေခၚတဲ့ ညိွႏိုႈင္းေရးဝန္ၾကီးေတြ ရွိသင့္ပါတယ္။ ဥပမာ စီးပြားေရးအတြက္ဆိုု စီမံကိန္းႏွင့္ ဘ႑ာေရး၊ ကုုန္သြယ္ေရး၊ အခုု အသစ္ဖြဲ႕လိုုက္တဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားစီးပြားဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနစတဲ့ ဝန္ၾကီးဌာနေတြကို  ေပါင္းစပ္ျပီးေတာ့ ခ်ိတ္ဆက္ေပးမယ့္ ဝန္ၾကီးတဦး ရွိသင့္ပါတယ္။ ထိုု႕အတူ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးကဲ့သိုု႕ စတဲ့ ဌာနမ်ားကိုု ခ်ိတ္ဆက္ေပးမယ့္ ဝန္ၾကီးမ်ိဳးလဲ လိုုအပ္ပါတယ္။ လက္ရွိစနစ္အရဆုုိရင္ အစိုုးရအဖြဲ႔ ေကာ္မတီ ၅ ခုုရွိပါတယ္။ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုု ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား (သမၼတ၊ အတိုုင္ပင္ခံ) ထံမေရာက္မွီ ႀကိဳတင္ ဆုံးျဖတ္တန္သေလာက္ ဆုုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ေပးနိုုင္ဖိုု႕ ၊  ဗဟိုုခ်ုုဳပ္ကိုုင္မႈ ေလ်ာ့ခ်ဖိုု႕  ဒီေကာ္မတီေတြ အခုုထပ္ပိုုျပီး ပံုုမွန္လည္ပတ္ဖိုု႕ လိုအပ္ပါတယ္။

တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ျမန္မာ့ ျင္ိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔ ဆက္စပ္ျပီး ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔ရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုုကိုု ဆက္စပ္ စဥ္းစားနိုုင္ပါတယ္။ အနာဂတ္မွာ ဖယ္ဒရယ္စနစ္အေျခခံတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုုအေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲဖိုု႕ ႀကိဳးစားေနၾကသလိုု၊  ရွိရင္းျဖစ္ေနဆဲ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒမွာ ပါဝင္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္လကၡဏာမ်ားကို  ျမွင့္တင္က်င့္သံုုးနိုုင္ဖိုု႕လည္း လိုုပါတယ္။ ဖယ္ဒရယ္စနစ္ကိုု အေျခခံတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုုအေျခခံဥပေဒသစ္တခုု မေပၚခင္ ၾကားကာလမွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔အညီ ျပည္နယ္၊ တိုုင္း အစိုုးရမ်ားကိုု လုုပ္ပိုု္င္ခြင့္ႏွင့္တာဝန္မ်ား ပိုုမ္ိုု ခြဲေဝေပးထားနိုုင္ပါတယ္။

ဒီလိုုဆိုုရင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုုင္း အစိုုးရမ်ားကိုု ဖယ္ဒရယ္စနစ္လည္ပတ္ပံုု အတြက္ ေလ့က်င့္ေပးရာေရာက္သလိုု ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ားရဲ့ ဝန္လည္း ေလ်ာ့က်သြားနိုုင္ပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔မွာ လုုပ္ငန္း ပိုုမိုုတြင္က်ယ္ လာနိုုင္ပါတယ္။

၂။ လူပုုဂၢိဳလ္ဦးစားေပးမႈမွသည္ မူဝါဒကိုုဦးတည္ေသာ အစိုုးရယႏၱရားသိုု႔

လူနည္းနည္းနဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျပည့္ဝတဲ့ အစိုုးရ ျဖစ္ဖိုု႕ ဆိုုရင္ သက္ဆိုုင္ရာ ဌာနမ်ားမွ ဝန္ထမ္းမ်ားဟာ ကိုယ္ ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကိုု သြားေနတာလဲ၊ ေအာင္ျမင္ဖိုု႕ ဘာေတြလိုုမလဲ၊ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ပန္းတိုုင္ေရာက္ဖိုု႕ ဘာဆက္လုုပ္ရမလဲ ဆိုုတာ သိဖိုု႕ ခိုုင္မာတဲ့ မူဝါဒမ်ား လိုုပါတယ္။ သက္ဆိုုင္ရာ နယ္ပယ္မွာ လိုုက္နာက်င့္သံုုးရမယ့္ မူဝါဒေတြရွိမယ္၊ ကိုုးကားရမယ့္ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာေတြ အတိုု္င္း က်င့္သံုုးနိုုင္ရင္  ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားကိုုယ္တိုုင္ နိစၥဓူဝကိစၥမ်ားကိုု   ပါဝင္ေနစရာ မလိုုေတာ့ပါဘူး။ တဆက္တည္းမွာပဲ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး တဦးခ်င္းစီဟာ ပိုုမိုု မဟာဗ်ဳဟာက်တဲ့ ကိစၥေတြကိုု စဥ္းစားဖိုု႕ အခ်ိ္န္ရလာပါမယ္။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ဝန္ၾကီး အဖြဲ႕ဟာ လူနည္းေသာ္လည္း လုုပ္ငန္းပိုုင္းဆိုုင္ရာ ကိစၥေတြက္ိုု ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖိုု႕ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားထိ တင္ျပစရာ မလိုုပဲ ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔အတြင္း ခ်မွတ္ထားတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ၊ နည္းဗ်ဴဟာ၊ မူဝါဒမ်ားအရ ေရွ႔ဆက္ လုုပ္သြားနိုုင္တာေၾကာင့္ အလုုပ္တြင္နိုုင္ပါတယ္။

 Dr su-mon-thazin-aung thazin sung http://www.ispmyanmar.com/burmese/author/su-mon-thazin-aung/

Ref:http://www.ispmyanmar.com/burmese/2018/12/03/small-cabinet/