အမိ်ုဳးသမီးမ်ား ၾကိဳတင္ကာကြယ္ပါ

အမိ်ုဳးသမီးမ်ား ၾကိဳတင္ကာကြယ္ပါ

ရွက္ရွက္မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာ . . .

 

သိသင့္သည္ဟုထင္ေသာ အမ်ိဳးသမီး ေရာဂါတစ္ခု အေၾကာင္း တင္ျပပါမည္။ ေဆးပညာအားျဖင့္ CA Cervix သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာလို႔ေခၚပါတယ္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာသည္ အရြယ္ ေရာက္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြား ေသာေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ျပီးေတာ့ မျဖစ္ခင္က ၾကိဳတင္ကာကြယ္နိုင္ေသာ ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္ပြားရျခင္းမွာ Human Papilloma Virus (HPV) ဟုေခၚေသာ virus တစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္ရျပီး ကူးစက္မႈ၏ ၇၀% သည္ ပိုးရွိသူ အမိ်ုဳးသားမ်ားနွင့္ အတူေနမိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

အိမ္ေထာင္မ်ား သူမ်ား၊ မီးဖြားမွဳမ်ား သူမ်ား၊ အေပ်ာ္အပါးမ်ား သူမ်ား၊ အေပ်ာ္အပါးမ်ားေသာ အိမ္ေထာင္ဖက္ရွိသူ အမိ်ဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ပဋိသေနၶတားရန္ အမိ်ဳးသားအကာအကြယ္ မသံုးပဲ ေဆးစားသူမ်ား တို႔မွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေမးခြန္းတစ္ခုေမးမယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံက အမိ်ဳးသမီး ဘယ္ႏွစ္ဦးက မိမိတို႔ရဲ့ အမိ်ုဳးသားက သူ႔ဘ၀မွာ မိမိသာလွ်င္ တစ္ဦးတည္းေသာ အေဖာ္ျဖစ္ပါတယ္လို႔ အာမခံနိုင္တဲ့သူ ရွိသလဲ။ ဘယ္နွစ္ေယာက္ကေကာ မိမိတို႔ လက္ထပ္မဲ့ အမိ်ဳးသားက အရင္က ဘာအေပ်ာ္အပါးမွ မလိုက္စားပါဘူး။ ဒီလို ပိုးမရွိပါဘူးလို႔ အာမခံနိုင္သလဲ။

စာေရးသူ ကလဲ ေယာက္်ား တစ္ေယာက္ပါ။ ေယာက္်ား မေကာင္းေၾကာင္း ေရးေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သိသင့္တယ္ထင္တာ ဆန္းစစ္သင့္တာေလးေတြကို ေထာက္ျပေနတာပါ။

ကဲ ဟုတ္ျပီ။ ဒါဆိုရင္ ဘယ္သူမဆုိ ဒီကင္ဆာေရာဂါေတာ့ ျဖစ္ခ်င္ၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီကင္ဆာေရာဂါက ဘယ္လိုျဖစ္တာလဲဆိုေတာ့ ပိုး၀င္သြားရင္ ဒီပိုးက အရမ္းေသးတယ္။ အဆ သိန္းသန္းမက ခ်ဲ႕ထားတဲ့ အနုၾကည့္ မွန္ေျပာင္းနဲ႔မွ ျမင္ရမွာ။ သူက ဆဲလ္ထဲကို၀င္တယ္ ျပီးရင္ ဆဲလ္ေတြက ပြားလာတယ္။ သားအိမ္ရဲ့ ထိပ္၀မွာ မိႈပြင့္လိုကားကား အနာၾကီးျဖစ္လာတယ္။ ျပီးရင္ သားအိမ္ေတြေရာ သားေမြးလမ္းေၾကာင္းကုိေရာ တစ္ကုိယ္လံုးကိုပါျပန္႔သြားတယ္။

* ဘယ္လိုသိနုိင္မလဲ။

ဒီကင္ဆာျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ သူက အဆင့္ေလးေတြနဲ႔ လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ လကၡဏာေတြကေတာ့ ေသြးေတြဆင္းလာတယ္။ ပံုမွန္ဓမၼတာလာတာနဲ႔ မွားတတ္တယ္။ သူကေတာ့ အၾကာၾကီးကို ဆက္ျဖစ္ေနတာ။ ျပီးေတာ့ သံ၀ါသျပဳျပီးေနာက္ေရာ ဆီးသြားတဲ႔အခါ အညစ္အေၾကးစြန္႔တဲ့အခါ မ်ိဳးေတြမွာ ဆက္တုိက္ဆိုသလို ေသြးေတြဆင္းလာတယ္
ျပီးေတာ့ သားေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန ေသြးမွ်င္တန္းေလးေတြ နံတဲ့အခၽြဲေတြပါ ဆင္းလာတတ္တယ္။

ျပီးရင္နာလာတယ္။ နာတဲ့အခါမွာလည္း ေယာနိ၀ကေန အေပၚကို ေဒါင္လိုက္ နာတာက ျပန္႔တက္လာတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ခါးေအာက္ပိုင္း တစ္ခုလံုး နာလာတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆီး ၀မ္း မထိန္းနိုင္ေတာ့တာေတြနဲ႔ ဆီးအိတ္နဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္ေတြမွာပါ အနာေတြ ျဖစ္လာတယ္။

လူလည္းပိန္လာတယ္။ အနာေတြကေန ပိုးေတြ၀င္လာျပီး ေသြးထဲမွာ အဆိပ္သင့္ျပီး ေရွာ့ရတတ္တယ္။ ပိုးေတြ၀င္လာတာဟာ ဆီးျပြန္ကိုေရာက္လာျပီး ေက်ာက္ကပ္ကိုပါ ပ်က္စီးနိုင္တယ္။

* ဒါဆိုရင္ဘာလုပ္ၾကမလဲ။

ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္လို႔ရတယ္။ ကိုယ့္ရဲ့ ကိုယ္ခံအားကိုျမင့္တင္နိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေဆးထုိုးလို႔ရတယ္။ အဆင္ေျပတဲ႔ သားဖြားမီးယပ္ဆရာမၾကီးတစ္ဦးထံမွာ သံုးၾကိမ္ထိုးရမယ္။ ပထမလထိုးျပီးရင္ ေနာက္တစ္လေနရင္ တစ္ခါထိုးမယ္။ ေနာက္ေျခာက္လေနရင္ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ ထိုးမယ္။

ကဒ္ျပားေလးေတြေပးတယ္။ ေနာက္ထပ္ထိုးရမဲ႔ ရက္ကိုေရးေပးထားတယ္။ မေပ်ာက္ေအာင္ေတာ့သိမ္းထား။ အဲသည္လို ထုိးျပီးျပီဆိုရင္ ရွစ္နွစ္ အထိ ခံတယ္။

ဟုတ္ျပီ ဘယ္ေတာ့က စ ထိုးၾကမလဲ။ နုိင္ငံျခားမွာေတာ့ ၉ ႏွစ္ကစျပီး ထိုးၾကတယ္။ ဒီမွာကေတာ့ အဲဒီေလာက္ မလိုေသးပါဘူး။ အပ်ိဳေဖာ္ ၀င္စေလာက္ကဆို ရပါတယ္

ေရာဂါရွိ မရွိစစ္ၾကည့္လို႔ရတယ္။ မိ္န္းမကုိယ္ထဲကို ပစၥည္္းေလးထည့္ျပီး အသားစအေျဖထုတ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အိမ္ေထာင္မက်ေသးတဲ႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ေၾကာက္ၾကတယ္။ သူတုိ႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ပစၥည္းထည့္ျပီးယူရမွာကို မၾကိဳက္ၾကဘူး။

တကယ္ေတာ့ သံုးႏွစ္တစ္ခါ ယူသင့္တယ္။ စစ္ၾကည့္သင့္တယ္။

ပိုး၀င္လာျပီဆိုရင္ေစာေစာစီးစီး သ္ိရင္ တားလို႔ရေသးတယ္။ CIN 1,2,3 ဆိုျပီးေတာ့ အဆင့္သံုးဆင့္မွာ မွာ 1 ဆို ကာကြယ္ေဆးေလာက္နဲ႔ တားလို႔ရေသးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ကုရေတာ့မယ္။ ပိုး၀င္္္္္္္္္္္္္္္္္ျပီး လပိုင္းေလာက္ဆို ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ရေသးတယ္။

* ဘယ္လိုကုမလဲ။

ျဖစ္တဲ႔ေနရာေလးကို လွီးထုတ္တယ္။ ဓာတ္ကင္တယ္။ ေဆးေကၽြးတယ္။

တစ္ခါတစ္ေလမွာျဖစ္တာ ၾကာသြားလို႔ အရမ္းဆိုးသြားရင္ေတာ့ သားအိမ္တစ္ခုလံုးထုတ္လိုက္ရတာတို႔ ေပါင္က အက်ိတ္ေတြကိုပါ လွီးထုတ္ လိုက္ရတာတို႔ လုပ္ရတယ္။

* ဘာေဆးေတြေပးလဲ။

ေပးတာကေတာ့ ထိုးေဆးေရာ ေသာက္ေဆးေရာေပါ့ အသံုးမ်ားတဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ Cyclophosphamide ၁၀ ရက္စာ (ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ အလိုက္ေသာက္သံုးရန္ တြက္ခ်က္ရသည္)

လက္တေလာဆိုးက်ိဳး- ပ်ိဳ႕အန္

ူLomustine ေန႔စဥ္ေသာက္သံုးရန္ (ခႏၶာကိုယ္ အၾကီးအေသး အရြယ္အစားအလိုက္ တြက္ခ်က္ေသာက္သံုးရေသာေဆးျဖစ္သည္။)


* ဘာေရာဂါေတြနဲ႔ မွားတတ္သလဲ။

ဓမၼတာ မမွန္တာ အထူးသျဖင့္ေသြးဆံုးကာနီး အမိ်ဴးသမီးေတြမွာနဲ႔ ဆင္မွား တတ္တယ္။ သားအိမ္ထိပ္၀မွာ သံ၀ါသျပဳျပီးေနာက္တို႔ သားအိမ္အတြင္းမွာပဲ ေသြးဆင္းတာတို႔ျဖစ္ျပီး သားအိမ္ထိပ္၀မွာ အနာတရ စုတ္ျပဲသြားတဲ့အခါ။ သားခဏခဏေလွ်ာတတ္တဲ့သူေတြမွာ ပိုး၀င္တာ။
ကာလသာေရာဂါမွာ ရတတ္တဲ႔အနာ။ တီဘီပိုးေၾကာင့့္ျဖစ္တဲ့အနာ။
အျခားေသာ သားအိမ္ထိပ္၀မွ ေသြးယိုစိမ့္ေစသည့္အနာမ်ား။

* ဒါဆိုဘယ္လိုသိနိုင္မလဲ။

အထက္မွာျပထားတဲ့ လကၡဏာတစ္ခုခုေပၚလာတဲ့အခါ
အခ်ိန္အခါမဟုတ္ဘဲ ေသြးဆင္းလာတာ
၀မ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း ခ်က္ေအာက္တည့္တည့္က နာလာတဲ့အခါ
ကိုယ့္ကိုကိုယ္ သံသယ ရွိတဲ့အခါ ultra-sound ရိုက္ၾကည့္လို႔ ရပါတယ္။ ပိုေသခ်ာေအာင္ အသားစ အေျဖယူရပါမယ္။ မရွိေသးဘူးဆိုရင္ ကာကြယ္ေဆး သံုးခါထိုးျပီး ရွစ္နွစ္စိတ္ခ်လက္ခ်ေနလိုက္ပါ။ ရွိေနျပီဆိုရင္ ဘယ္အဆင့္ထိေရာက္ေနျပီလဲေမးပါ။ လံုး၀ေပ်ာက္ကင္းသည္ အထိ ကုသလိုက္ပါ။

ေဆး၀ါးမ်ားမွာေသာက္ေဆးမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး အလြန္မ်ားေသာေဆးမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ဆရာ၀န္၏ ညြန္ၾကားခ်က္ျဖင့္သာ ေသာက္သံုးရန္။

ဘႀကီးသက္

Ref:mt-pp