ကုန္ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈ စုိးရိမ္စရာအဆင့္ ေရာက္ရွိ

မတ္လ ၁၄၊ ၂၀၁၁- ကမာၻတ၀န္းမွာသာမက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာပါ ႐ုိက္ခတ္ေနတဲ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈ ျပႆနာဟာ စုိးရိမ္စရာ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါတယ္။
By ေအာင္လြင္ဦး တနလၤာ, 14 မတ္ 2011

ဓာတ္ပံု - ေအပီ

ေရနံထုတ္လုပ္တဲ့ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြက မတည္ၿငိမ္မႈေတြနဲ႔အတူ ကုန္ေစ်းႏႈန္းျပႆနာလည္း ႀကီးထြား လာေနပါတယ္။

“ေရနံေစ်းေတြ ဆက္တက္ေနတာနဲ႔အမွ်၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ လုပ္ငန္းေတြမွာ အထူးသျဖင့္ မၾကာခင္သီတင္းပတ္ေတြနဲ႔ လေတြမွာ အက်ဳိးဆက္ေတြ ရွိလာႏုိင္တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ပုိၿပီးစဥ္းစားထားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ကမာၻတ၀န္း စားေသာက္ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြဟာ စုိးရိမ္စရာ အဆင့္အထိ ျမင့္တက္လာေနတယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြဟာ ေရနံထုတ္လုပ္တဲ့ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြက မတည္ၿငိမ္မႈေတြေၾကာင့္ ဒီထက္ ပုိတက္လာႏုိင္ေသးတယ္လုိ႔လည္း ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ စုိက္ပ်ဳိးေရးအဖဲြ႔ (FAO) က သတိေပးပါတယ္။ ကမာၻတ၀န္းမွာသာမက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာပါ ႐ုိက္ခတ္ေနတဲ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈ ျပႆနာဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ စုိးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနၿပီလဲ ဆုိတာကုိေတာ့ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေျခခံစားေသာက္ကုန္ ေစ်းႏႈန္းေတြဟာ တကမာၻလုံး အတုိင္းအတာနဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလအထိ ၈ လ ဆက္တုိက္ တက္ေနတာပါ။ ဒါဟာဆုိရင္ ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ စုိက္ပ်ဳိးေရးအဖဲြ႔ (FAO) က ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ေနတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ကစလုိ႔ အျမင့္ဆုံးကုိ ေရာက္ေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သီးႏွံနဲ႔သားငါးေစ်း ႀကီးျမင့္မႈနဲ႔ ထုတ္လုပ္မႈေတြ ေလ်ာ့နည္းလာရာက ႀကီးထြားလာတဲ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြဟာဆုိရင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းကစလုိ႔ အျမင့္ဆုံးေတြ႔ခဲ့ရတာပါ။ FAO ရဲ႔ သီးႏွံဆုိင္ရာ အႀကီးတန္း စီးပြားေရးပညာရွင္ အဗၺဒူလ္ရီဇာ အက္ဘက္ဆီယမ္ (Abdolreza Abbassian) ကေတာ့ သၾကားကလဲြလုိ႔ ဂ်ဳံ၊ အသားနဲ႔ ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္းေတြ အပါအ၀င္ အေျခခံ စားေသာက္ကုန္ ေစ်းႏႈန္းေတြဟာ ဇြန္လကစလုိ႔ တရိပ္ရိပ္ တက္လာတာလုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“ရာဇ၀င္တင္ေလာက္ေအာင္ ေစ်းေတြဆက္တက္ေနတုန္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာတုန္းက ပုိၿပီးေတာ့ေတာင္ တက္သြားပါေသးတယ္။ အေျခခံက်က် တြက္ခ်က္ၾကည့္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္းကုိ ျပင္ဆင္ၾကည့္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ခန္႔မွန္းၾကည့္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေျခခံ စားကုန္ေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းေတြနဲ႔ တုိင္းတာၾကည့္တဲ့ ေနရာမွာ စားေသာက္ကုန္ေစ်းေတြဟာ ထပ္တက္ေနပါတယ္။”

Source: FAO
အေျခခံစားေသာက္ကုန္ ေစ်းႏႈန္းေတြဟာ ဇြန္လကစလုိ႔ သိသိသာသာ တက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။

ကမာၻတ၀န္း စားေသာက္ကုန္ ေစ်းႏႈန္းေတြဟာ ေနာက္ထပ္ သီးႏွံသစ္ေတြ ထြက္မယ့္ အေျခအေနေတြကုိ မသိရမခ်င္း ဆက္တက္ ေနလိမ့္ဦးမယ္လုိ႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။ ဒီလုိပဲ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြက မတည္မၿငိမ္မႈေတြနဲ႔အတူ ေရနံေစ်းေတြ တက္လာတာကလည္း အခုကုိပဲ ေစ်းေတြတက္ေနတဲ့ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ေစ်းကြက္ကုိ ႐ုိက္ခတ္ႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သတိေပးေနၾကတာပါ။ ေရနံေစ်းႏႈန္းေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာတုန္းက ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးအထိ ၂ ႏွစ္ခဲြအတြင္း အျမင့္ဆုံးကုိ တက္လာခဲ့တဲ့အတြက္ စက္မႈလယ္ယာ လုပ္ငန္းမွာ ေလာင္စာကုိ အားထားေနရတဲ့ လယ္သမားေတြအတြက္လည္း အခက္အခဲေတြ ႀကံဳရႏုိင္တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

လယ္သမားေတြအတြက္ ကုန္က်စားရိတ္ေတြ တုိးလာတာနဲ႔အမွ် စားေသာက္ကုန္ေတြကုိ ျပန္ေရာင္းခ်တဲ့ ေနရာမွာလည္း ေနာက္ဆက္တဲြ ေစ်းတင္ေရာင္းလာႏုိင္တာပါ။ ဒီလုိပဲ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္မႈေတြမွာလည္း ေလာင္စာဆီေစ်း ျမင့္တက္လာတဲ့အတြက္ စားရိတ္စားခေတြ တက္လာစရာ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနေတြက ေကာက္ပဲသီးႏွံ ေစ်းကြက္မွာ သိသိသာသာ ႐ုိက္ခတ္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ FAO က စီးပြားေရးပညာရွင္ အက္ဘက္ဆီယမ္က ျမင္ပါတယ္။

“ေရနံေစ်းေတြ ဆက္တက္ေနတာနဲ႔အမွ်၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ လုပ္ငန္းေတြမွာ အထူးသျဖင့္ မၾကာခင္သီတင္းပတ္ေတြနဲ႔ လေတြမွာ အက်ဳိးဆက္ေတြ ရွိလာႏုိင္တာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ပုိၿပီးစဥ္းစားထားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

လတ္တေလာႀကံဳေနရတဲ့ စားနပ္ရိကၡာ အက်ပ္အတည္းေတြနဲ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းက အေျခအေနၾကား ျခားနားမႈတခု အေနနဲ႔ကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကစလုိ႔ ဂ်ဳံေစ်းႏႈန္းက ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဇီ၀ေလာင္စာအျဖစ္ ထုတ္လုပ္ရာမွာ အဓိက သုံးစဲြတဲ့ ေျပာင္းေစ်းႏႈန္းကေတာ့ ၉၃ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တက္ေနတာျဖစ္ေပမယ့္ ကမာၻ႔လူဦးေရရဲ႔ ထက္၀က္ေလာက္ စားသုံးေနတဲ့ အေျခခံစားကုန္ ဆန္ေစ်းႏႈန္းကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကစလုိ႔ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ တက္ခဲ့တာလုိ႔ FAO က ေျပာပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာ ဆန္အဓိကစုိက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္ရာ အာရွတုိက္က ထုိင္းနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံေတြမွာ စပါးအထြက္ေကာင္းတဲ့ အတြက္လည္း ဒီႏွစ္မွာ ဆန္ေစ်းဟာ တည္ၿငိမ္မႈရွိမယ္လုိ႔ FAO က ခန္႔မွန္းထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ေရနံေစ်းေတြ ဆက္တက္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဆန္ထုတ္လုပ္မႈမွာ ကုန္က်စားရိတ္ေတြ တုိးလာႏုိင္တယ္လုိ႔္လည္း သတိေပးပါတယ္။

ဓာတ္ပုံ - ေအပီ
ကုန္ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈကုိ ေလာင္စာဆီေစ်း ျမင့္တက္မႈကလည္း မီးထုိးေပးေနတာပါ။

ဒီလုိျဖစ္လာရင္ ၀င္ေငြရဲ႔ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ အစားအေသာက္အတြက္ သုံးစဲြေနရတဲ့ အာ႐ွတုိက္က ဆင္းရဲသားေတြ ပုိၿပီး အထိနာမယ္လို႔ FAO ရဲ႔ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ တာ၀န္ခံ ဟီ႐ုိယူကီ ကုိႏူမာ (Hiroyuki Konuma) ကေျပာပါတယ္။

“၂၀၀၈ ၂၀၀၉ တုန္းက စားေသာက္ကုန္ေစ်းေတြ ျမင့္တက္တာ၊ စီးပြားေရးကပ္ ႀကံဳတာေရာေၾကာင့္ လူေပါင္း သန္း ၁၀၀ ေက်ာ္ အငတ္ေဘးနဲ႔ ဆုိးဆုိးရြားရြား ႀကံဳခဲ့ရတာကုိ မွတ္မိၾကမွာေပါ့။ အခုေလာေလာဆယ္မွာလည္း စားေသာက္ကုန္ေစ်းေတြ သိပ္ျမင့္တက္ေနတယ္၊ ေစ်းကလည္း တက္လြယ္က်လြယ္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အဲဒီတုန္းကလုိ အျဖစ္မ်ဳိးနဲ႔ ႀကံဳရႏုိင္တဲ့ အေျခအေန ရွိေနပါတယ္။”

စားေသာက္ကုန္ ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇-၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာေတာ့ ဆန္အဓိက ထုတ္လုပ္ရာ အာရွတလႊား ႏုိင္ငံေတြမွာ ရိကၡာေတြ စုေဆာင္းတာ၊ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ေတြကုိ ပိတ္ပင္တာေတြလည္း လုပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီအတြက္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ ဆုိသလုိ ေစ်းႏႈန္းေတြ ဆတုိးခုန္တက္ခဲ့ဘူးပါတယ္။

ေလာင္စာဆီေစ်းေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေပးဖုိ႔နဲ႔ ကုန္ေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းေရးအတြက္ ေတာင္းဆုိ ဆႏၵျပမႈေတြအထိ ႀကံဳခဲ့ရဘူးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း အခုေနာက္ဆုံး ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာေနခ်ိန္မွာ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈအေနနဲ႔ အာဏာပုိင္ေတြက ဆန္ေတြ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ကုိ ယာယီဆုိင္းင့ံလုိက္တာပါ။ ခြင့္ျပဳၿပီးသားကလဲြလုိ႔ ေနာက္ထပ္ ျပည္ပပုိ႔ခြင့္ေတြ မရေတာ့တာလုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔က ျပည္ပပုိ႔ကုန္ လုပ္ငန္းရွင္ တေယာက္က ေျပာျပပါတယ္။

“ခြင့္ျပဳၿပီးသား လုိင္စင္လို႔ ေခၚမွာေပါ့၊ Export လုိင္စင္ကေတာ့ တန္ခ်ိန္ရွိသေလာက္ကုိ အကုန္ေပးရမွာေပါ့။ တန္ခ်ိန္က ဆုိလုိတာ လုိင္စင္တေစာင္ကို သက္တမ္းက ၃ လ ေပးတာကိုး၊ မ်ားေသာအားျဖင့္။ အဲေတာ့ ၃ လအတြင္းကို တန္ခ်ိန္ ၁၀,၀၀၀ ျဖစ္ျဖစ္၊ ၂၀,၀၀၀ ျဖစ္ျဖစ္၊ ၃၀,၀၀၀ ျဖစ္ျဖစ္ ရသေလာက္ေတာ့ ပုိ႔ခြင့္ရွိတာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ အသစ္ထပ္ေလွ်ာက္တဲ့ လုိင္စင္ကိုေတာ့ မေပးဘူးေပါ့ဗ်ာ။”

ဓာတ္ပုံ - ေအပီ
ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာေနခ်ိန္ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြကေတာ့ ဆန္ေတြ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ကုိ ယာယီဆုိင္းင့ံလုိက္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအသင္း၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္တဲ့ အာဆီယံ အသင္းနဲ႔ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကုိရီးယား စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးေတြရဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီ လကုန္ထဲ က်င္းပခဲ့တဲ့ အစည္းအေ၀းပဲြ အတြင္းမွာေတာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ႀကီးထြားလာေနတာေတြကုိ ဟန္႔တားဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈ တခုအေနနဲ႔ အရန္ဆန္စပါး သုိေလွာင္ဖုိ႔ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။ လာအုိႏုိင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ ၂ ရက္ၾကာ အစည္းအေ၀းပဲြမွာ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ ဆန္တန္ခ်ိန္ ၇၈၇,၀၀၀ ေလာက္ စုေဆာင္းသြားဖုိ႔ လက္ခံခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီအထဲမွာ အာဆီယံ အသင္း၀င္ ႏုိင္ငံေတြက ၈၇,၀၀၀ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၃ သိန္း၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ၂ သိန္းခဲြနဲ႔ ေတာင္ကုိရီးယား ႏုိင္ငံကေတာ့ ၁ သိန္းခဲြ အသီးသီး ထည့္၀င္သြားၾကမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ကုန္ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္မႈကုိ ေရရွည္ ဟန္႔တားသြားႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ဆုိရင္ေတာ့ အစုိးရေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြက စုိက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ စားနပ္ရိကၡာ ထုတ္လုပ္မႈေတြမွာ တုိးျမႇင္ဖုိ႔ေတြကုိ လုပ္သြားဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ FAO ရဲ႔ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ တာ၀န္ခံ ဟီ႐ုိယူကီ ကုိႏူမာ ကေတာ့ ျမင္ပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနမွာေတာ့ ဒီလုိလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ပ်က္ကြက္ေနသလုိ၊ ၁၉၈၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြတုန္းက စုိက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေစဖုိ႔ ေထာက္ပ့ံတဲ့ အကူအညီ ပမာဏဟာ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ေပမဲ့ အခုအခါ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိေတာ့တယ္လုိ႔လည္း FAO ကေျပာပါတယ္။ ဒီလုိပုံစံမ်ဳိးအတုိင္း အစုိးရေတြရဲ႔ ဘ႑ာေရး အသုံးစားရိတ္ေတြမွာ ဆုိရင္လည္း ေက်းလက္ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ ေလွ်ာ့ေပါ့သုံးစဲြ လာေနၾကတယ္လုိ႔လည္း FAO က ေထာက္ျပ သတိေပးထားတာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။


from voanews