ယူနီကုဒ္၊​ မကုဒ္၊ မကုဒ္တကုဒ္ ျပသနာမ်ား

ကၽြန္ေတာ္ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာခ်င္စိတ္ သိပ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သိေတာ္မူတဲ့ အတိုင္း ျပည္တြင္းမွာေနတဲ့ Web Developer တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာကို မထိေတြ႕လို႔မရပါဘူး။ ကိုယ္က စာစီစာရိုက္ေလာက္ သုံးမယ္ဆိုရင္ ဘာသုံးသုံး ဘာျပသနာမွာ မရွိေပမယ့္ Web Page ေတြအေနနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပသနာေတြ ရွိလာပါတယ္။ Web page ေတြမွာ စာေတြအျဖစ္ တင္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္အေနနဲ႔ လိုက္နာသင့္လိုက္နာအပ္တဲ့ စည္းကမ္းေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိလာပါတယ္။ web page မွာ တင္လိုက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြဟာ

1. Search Engine စတာေတြမွာ ျပန္သုံးနိုင္ဖို႔အတြက္ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္
2. Web Archive လို႔ေခၚတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ျပန္သုံးဖို႔ ျပန္ညြန္းဖို႔ အေျခအေနေတြ ျဖစ္လာေစပါတယ္။
3. Web Content ေတြဆိုတာ အခ်က္အလက္ အရင္းအျမစ္ေတြ အျဖစ္ သက္ဝင္ လွုပ္ရွားေစပါတယ္။

အဲဒီလို အခ်က္ေတြ ျပည့္စုံေစဖို႔ လိုက္နာသင့္တဲ့ စည္းကမ္းေတြလဲ ရွိပါေသးတယ္။

1. အခ်က္အလက္မ်ား အမည္ေပးစနစ္
2. အခ်က္အလက္မ်ား စုဖြဲ႕မွုစနစ္
3. အခ်က္အလက္မ်ား ခ်ိတ္ဆက္မွု စနစ္

ဆိုၿပီး သုံးပိုင္းရွိပါတယ္။ အဲဒီ သုံးပိုင္းကို ျပည့္စုံေအာင္ မွန္ကန္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေပးနိုင္မွသာ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြကို ရရွိခံစားနိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်က္အလက္ အမည္ေပးစနစ္ဆိုတာ အခ်က္အလက္မ်ားကို မွန္ကန္တိက်စြာ အမည္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အမည္ေပးတဲ့ ေနရာမွာလဲ ေခြးကို ေခြးလို႔ အမည္ေပး႐ုံနဲ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္ျဖစ္တာနဲ႔ အညီ ကြန္ပ်ဴတာက သူသိမ္းလိုက္တဲ့ ေနရာမွာ ေခြးလို႔ သိမွာ မဟုတ္ပဲ စာလုံးေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ code point ေတြကိုသာ မွတ္သား သိမ္းဆည္းထားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာမွာ အခ်က္အလက္ မွန္ကန္ဖို႔အတြက္ အမည္ေပးစနစ္လဲ မွန္ရမွာ ျဖစ္သလို မွတ္သား သိမ္းဆည္းတဲ့ စနစ္လဲ မွန္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပထမအဆင့္ အဲဒီလို အခ်က္အလက္ အမည္ေပးစနစ္ မွန္ကန္ၿပီဆိုရင္ အခ်က္အလက္ စုဖြဲ႕မွု စနစ္ကိုလဲ မွန္ကန္ေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ စုဖြဲ႕မွု စနစ္ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ အမည္ေပးစနစ္ အေပၚမွာ အေျခခံပါတယ္။ အမည္ေပးစနစ္မွာ မွားေနရင္ စုဖြဲ႕မွု စနစ္မွာလဲ မမွန္နိုင္ပါဘူး။ အင္တာနက္ စနစ္ထဲကို ဝင္ေရာက္သုံးစြဲေနတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ အေနနဲ႔ စုဖြဲ႕မွု စနစ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ေခြးေတြ အုပ္စုတူလို႔ ေခြးေတြပဲ စုထားတာမ်ိဳးတင္မကပဲ keyword အစုလို႔ ေခၚတဲ့ စကားလုံး တစ္လုံးျခင္းစီအလို စုထားဖို႔လဲ လိုပါတယ္။ Google စတဲ့ Search Engine ေတြဟာ အဲဒီလို စုဖြဲ႕ၿပီး ရွာေဖြေရး အင္ဂ်င္အျဖစ္ ရပ္တည္လာနိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်က္အလက္ စုဖြဲ႕မွု စနစ္ကို ပုံမွန္အတိုင္းဆိုရင္ Website တစ္ခုျခင္းစီ သက္ဆိုင္တယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ တကယ္တန္း မွာေတာ့ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြအတြက္ပါ တာဝန္ရွိေနတဲ့ သေဘာပါ။

အဲဒီလို နာမည္ေပးစနစ္၊ အခ်က္အလက္စုဖြဲ႕မွုစနစ္ စတာေတြ မွန္ကန္မွသာ အခ်က္အလက္ ခ်ိတ္ဆက္မွု အဆင့္ကို မွန္ကန္ေအာင္ တည္ေဆာက္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ခ်ိတ္ဆက္ထားနိုင္မွလဲ အမွန္တကယ္ အသုံးခ်နိုင္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္က ေၾကးအိုးလို႔ ရွာလိုက္ရင္ ကြန္ပ်ဴတာက သိမွာ ေၾကးအိုးမဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီ စာလုံးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ code point ေတြကိုသာ သိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေပၚယံအျမင္မွာေတာ့ ေၾကးအိုးလို႔သာ ျမင္ၿပီး ေနာက္ကြယ္မွာ မွတ္သား သိမ္းဆည္းထားတဲ့ code point ေတြ မတူရင္ အမည္ေပးစနစ္ မွားေနတယ္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ စနစ္ႀကီးမွာလဲ အေပၚယံအားျဖင့္ ေၾကးအိုးဆိုရင္ ေၾကးအိုးအျဖစ္ ျမင္နိုင္ၾကေပမယ့္ ေနာက္ကြယ္မွာေတာ့ သိမ္းဆည္းတာေတြ မတူတဲ့ ျပသနာေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။

ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္နဲ႔ End-user

ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္နဲ႔ end-user ဆိုတာ တကယ္တန္းေျပာရရင္ေတာ့ အဲဒီလို တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕ၿပီး ပူပန္ေနရတာကိုက လုံးဝ မဟုတ္ေသးဘူးလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ end-user အေနနဲ႔ ဘာေဖာင့္သုံးတယ္ဆိုတာ ဘယ္လို ပုံစံေပၚခ်င္လို႔ ဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ အေပၚမွာသာ ဆုံးျဖတ္စရာလိုပဲ အဲဒီအျပင္ ျမန္မာစာ သုံးထားတယ္ဆိုတာေလာက္ သိရင္ အဆင္ေျပပါတယ္။ ေနာက္ကြယ္မွာ ဘယ္လိုပုံစံ သိမ္းဆည္းထားတယ္ဆိုတာ သိစရာ မလိုပါဘူး။ အဲဒီလို သိစရာလိုတဲ့ သူေတြက developer ေတြပါ။ အဲဒီလို ေျပာရင္ Font Developer ေတြေရာ၊ Web Developer ေတြေရာ အျခား Application Developer ေတြပါ သက္ဆိုင္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ Web Developer ဆိုေတာ့ အဲဒီဖက္ကိုသာ အဓိကထား focus လုပ္လိုပါတယ္။ Website ဆိုတာ ငွက္ေပ်ာသီး အခြံႏြာေကၽြးတဲ့ အဆင့္မဟုတ္ပါဘူး။ အခြံႏြာေပးရပါတယ္။ ခြံ့ေကၽြးရပါတယ္။ ဝါးလို႔ရေအာင္ ကူေပးရပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး မ်ိဳခ်ရင္ေတာင္ ေခ်ာေခ်ာခ်ဴခ်ဴျဖစ္ဖို႔ လည္ပင္းပြတ္ေပးရတဲ့ အဆင့္ပါ။ အဲဒီလို အေနအထားမွာ end-user ကို ေဖာင့္အေၾကာင္း သြားေျပာေနတာ ဒါေလးေတာင္ မသိဘူးလားလို႔ အျပစ္တင္ေနတာ ဟုတ္ကိုမဟုတ္ပါဘူး။

ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာနဲ႔ Developer

အခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ စနစ္မွာ သိမ္ဆည္းပုံ မတူညီတဲ့ ျပသနာေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တစ္ေယာက္လာတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ခ်င္တိုင္းကို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။ end-user အေနနဲ႔ ေရြးခ်ယ္စရာကလဲ နည္းပါးရတဲ့ ၾကားတဲ့ သူမွန္တယ္ ထင္တာကို ကိုယ္ေလွ ကိုယ္ထိုး ပဲခူးေရာက္ေရာက္ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနၾကတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတာက Developer ျပသနာပါ။ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္မွာ အျခား ဘာသာစကားေတြလို သိမ္းဆည္းပုံ တစ္ခုတည္း ျဖစ္ရမယ္ဆိုတာ အားလုံး လက္ခံၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို သိမ္းဆည္းပုံ မွန္ကန္မွသာ ေနာင္ တစ္ခ်ိန္ အလုပ္ျဖစ္မယ္ဆိုတာ အားလုံး လက္ခံထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို လက္ခံထားရဲ့သားနဲ႔ အခုထက္ထိ အဆင္မေျပေသးတာ ကၽြန္ေတာ္ အျမင္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ ဦးေဆာင္တီထြင္သူ ပညာရွင္မ်ားရဲ့ အတၱႀကီးမွု၊ တစ္ကိုယ္ေကာင္း ဆန္မွု၊ အမ်ိဳးသားေရး အျမင္မရွိမွု၊ တစ္စားပြဲတည္းထိုင္ၿပီး မေဆြးေႏြးပဲ ကြယ္ရာမွာ အထူးသျဖင့္ end-user မ်ား ေရွ႕ေမွာက္မွာ ခ်ျပေဆြးေႏြးၿပီး ငါ့ဟာ အမွန္၊ ငါနဲ႔ ငါသာ ႏွိုင္းစရာ လုပ္မွု စတဲ့ ဆိုးရြားတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ဆိုးရြားတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ Developer မ်ားအေနနဲ႔ အခက္အခဲေတြ ၾကဳံေတြ႕လာၾကၿပီး မၾကာေသးခင္က လြင့္တင္လိုက္တဲ့ သမၼတ႐ုံး Website မွာဆိုရင္ ဘာသာစကား တစ္မ်ိဳးတည္းကို သိမ္းဆည္းပုံ မတူညီတဲ့အတြက္ website ႏွစ္ခု လုပ္ရတဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္သြားပါေတာ့တယ္။ ဒီလို ကိစၥမ်ိဳးဆိုတာ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္သင့္တဲ့ ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမည္ေပးစနစ္မွာလဲ ႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်က္အလက္ မွတ္သား သိမ္းဆည္းရာမွာလဲ ရွုပ္ေထြးမွုေတြ ျဖစ္ေပၚလာမွာ ျဖစ္သလို Web Archive အတြက္လဲ သုံးလို႔ ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီလိုပဲ ရွာေဖြေရးအင္ဂ်င္၊ အခ်က္အလက္မ်ား အျပန္အလွန္ ခ်ိတ္ဆက္ေရး စနစ္ေတြအတြက္လဲ သုံးစားလို႔ ရမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။

ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာ စနစ္ကို အကဲျဖတ္ရာမွာ လူသုံးမ်ားတာနဲ႔လဲ အကဲျဖစ္လို႔ မရသလို လွလွပပ ရွိတာေတြနဲ႔လဲ အကဲျဖတ္လို႔ မရပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ အျမင္အရ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ စနစ္ကို အကဲျဖတ္ရာမွာ ေအာက္ပါ အခ်က္ေတြအတိုင္း အကဲျဖတ္သင့္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။

• ျမန္မာစာ စနစ္ျဖစ္တာနဲ႔အညီ ဗမာစာသာမက၊ အျခားတိုင္းရင္းသား ဘာသာစကားမ်ားႏွင့္ပါ ဘာသာစကား၏ မူလ အႏွစ္သာရအတိုင္း ကိုက္ညီတဲ့ အေနအထားအျဖစ္
• ကြန္ပ်ဴတာ သုံးသည့္ စနစ္ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ကြန္ပ်ဴတာမွာ မွတ္သား သိမ္းဆည္းမယ္ဆိုရင္ စနစ္က်စြာ သိမ္းဆည္းနိုင္တဲ့ အေနအထားအျဖစ္
• ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္ဆိုတာ အမွန္တကယ္ေတာ့ ေနာက္ဆုံး သုံးမယ့္သူဟာ end-user သာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ end-user မ်ားအေနနဲ႔ အျခား ဘာသာစကားေတြကို သိသလို Font ကို ေရြးတယ္ဆိုတာ ပုံစံအတြက္ဆိုတာေလာက္ သိတဲ့အထိ လြယ္ကူသြားေအာင္ လုပ္ေပးနိုင္တဲ့ အေနအထား

အျခား ပညာရွင္ရွုေထာင့္ကေန လိုအပ္တဲ့ အကဲျဖတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ျမင္တာကေတာ့ အဲဒီေလာက္ပါပဲ။

ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာနဲ႔ သမိုင္းအက်ဥ္း

ကြန္ပ်ဴတာသုံးျမန္မာစာရဲ့ သမိုင္းအက်ဥ္းကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ANSI Font ေတြက ေျပာရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ANSI စနစ္ဆိုတာ အဂၤလိပ္စာလုံးေတြ အတြက္သာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို သတ္မွတ္တယ္ဆိုတာကလဲ စားပြဲတင္ ကြန္ပ်ဴတာ ေပၚဦးစလဲျဖစ္ အဂၤလိပ္စာကိုသာ အဓိကထား သုံးေနၾကတဲ့ အခ်ိန္လဲ ျဖစ္တာနဲ႔အညီ အဂီလိပ္စာကို အေျခခံၿပီး သုံးစြဲၾကတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ စနစ္အျဖစ္ ထြက္လာတာဆိုေတာ့ အေမရိကန္အတြက္ပဲ ေကာင္းေကာင္းပါတဲ့ သေဘာပါ။ အဲဒီလိုအေျခအေနမွာ ျမန္မာစာကို သုံးခ်င္တယ္ဆိုရင္ ANSI ရဲ့ code point ေတြ အေပၚမွာ အစားထိုးၿပီး သုံး႐ုံမွတစ္ပါး အျခားမရွိလို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ a ရဲ့ ေနရာမွာ သေဝထိုးကို ထားတာမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီလို အစားထိုးတဲ့ နည္းနဲ႔ ျမန္မာစာေဖာင့္ကို ထြင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပထမဦးဆုံး တီထြင္တာက Apple ရဲ့ Macintosh ကြန္ပ်ဴတာမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္သာဖူးပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း လူသုံးမ်ားလာတဲ့ အေနအထားကေတာ့ ကိုေဇာ္ထြဋ္တီထြင္လိုက္တဲ့ Win Font အုပ္စုေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို ANSI Code ေတြမွာ အစားထိုးတဲ့ စနစ္နဲ႔အတူ ျမန္မာစာစနစ္အတြက္ အပ်က္အစီးေတြ ပါလာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ျဖစ္နိုင္တဲ့ အေနအထားအရ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရတဲ့ အေနအထားအရ ပါလာတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တမင္မွားပစ္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ – ရရစ္ဆိုတာ ျမန္မာစာ စနစ္မွာ တစ္ခုတည္း ရွိေပမယ့္ ရိုက္တဲ့အခါမွာ အဆင္ေျပေအာင္ ပုံစံမ်ိဳးစုံထားရတာ အဲဒီ ပုံစံမ်ိဳးစုံအတြက္ code point ေတြ ေနရာယူထားရတာေတြ ရွိလာပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ အခ်က္အလက္ မွတ္သားသိမ္းဆည္းတဲ့ ေနရာမွာလဲ အရင္လာ အရင္သိမ္းစနစ္ကိုသာ အသုံးျပဳခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ unicode ဆိုတာေပၚလာၿပီး ANSI ဆိုတဲ့ စနစ္ကို သုံးစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ တကယ္တန္း Website ေတြမွာ သုံးမယ္ဆိုရင္ အဂၤလိပ္စာလုံးက သပ္သပ္ ျမန္မာစာလုံးက သပ္သပ္ ျဖစ္မွသာ အဆင္ေျပမယ့္ အေနအထား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အေနအထားအတြက္ ANSI က ဘယ္လိုမွ အဆင္မေျပေတာ့ပါဘူး။ unicode မွာသာ အျခား ဘာသာစကားအတြက္ code point ေတြ ပါလာတဲ့အတြက္ unicode ကိုသာသုံးၿပီး code point ေတြ ယူရမယ့္ အေနအထား ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီလို အေျခအေနမွာ ျမေစတီ၊ ေဇာ္ဂ်ီ အစရွိတဲ့ ေဖာင့္ေတြ ေပၚလာၿပီး unicode ရဲ့ code point ေတြကို အသုံးျပဳ ဖန္တီးထားၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမေစတီျဖစ္ျဖစ္ ေဇာ္ဂ်ီျဖစ္ျဖစ္ အရင္ ရွိရင္းစြဲ Win-Font ေတြရဲ့ အစဥ္အလာကို ဆက္ခံခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ အရင္ရွိရင္းစြဲ ရရစ္လို အမွားေတြ အေမြဆက္ခံလာတယ္လို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ၾကားေနရတဲ့ ယူနီကုဒ္နဲ႔ ေဇာ္ဂ်ီျပသနာဆိုတာ တကယ္ေတာ့ အလြန္လြဲမွားေနတဲ့ အယူအဆပဲလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဇာ္ဂ်ီကိုယ္တိုင္ unicode အထိုင္ေပၚမွာ ထိုင္ၿပီး unicode ရဲ့ code point ေတြကို သုံးထားပါရက္နဲ႔ ေဇာ္ဂ်ီနဲ႔ ယူနီကုဒ္ ျပသနာဆိုတာ တကယ္ေတာ့ end-user ေတြကို လွည့္စားတဲ့ လွည့္စားခ်က္တစ္ခုမၽွသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ျမင္ပါတယ္။ တကယ္တန္း ျဖစ္ေနတာက ေနာက္ကြယ္မွာ မွတ္သား သိမ္းဆည္းတဲ့ ပုံစံ မတူညီတဲ့ ျပသနာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကို ေရွ႕ဆက္ၿပီး ေရးသြားရင္ ထင္းရွားေအာင္ ေျပာျပေပးပါ့မယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ unicode စနစ္ဆိုတာ နိုင္ငံတကာမွာ ရွိေနတဲ့ ဘာသာစကား၊ သေကၤတ အားလုံးအတြက္ ျဖစ္တာနဲ႔အညီ ျမန္မာစာအတြက္လဲ ေနရာေတြရဖို႔ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီလို ျမန္မာစာအတြက္ ေနရာရဖို႔ ပထမဦးဆုံး ေဆာင္ရြက္သူကေတာ့ ျမန္မာစာေဖာင့္ကို အရင္ဆုံး ကြန္ပ်ဴတာမွာ ရေအာင္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ Apple ပဲျဖစ္ပါတယ္။ Apple Macintosh မွာ ျမန္မာစာ ရေအာင္ ဘယ္နိုင္ငံျခားသာ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ မသိေပမယ့္ unicode မွာ ျမန္မာစာ ပါလာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပးသူကေတာ့ Apple ျဖစ္ပါတယ္။ (မွတ္မွတ္ရရ ျမန္မာစာကို OS Level မွာ ပထမဦးဆုံး တရားဝင္ ထည့္သြင္းေပးသူကလဲ Apple ပဲျဖစ္ၿပီး Mac OSX Lion မွာ စပါလာပါတယ္)

ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာစာ ျဖစ္တာနဲ႔အညီ ျမန္မာဖက္က ပညာရွင္ေတြ ပါဝင္လာခဲ့ၾကၿပီး မွားယြင္းေနတာကို ေထာက္ၿပ အမွန္ျပင္ခိုင္း စသည္ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၾကတာ အခုဆိုရင္ အဆင့္ ဘယ္ႏွစ္ဆင့္ေလာက္ ေရာက္သြားၿပီဆိုတာ မသိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီလို code point ေတြ unicode မွာ သတ္မွတ္တဲ့ အခ်ိန္ေတြဟာ အေတာ္ေလးကို အခ်ိန္ယူခဲ့ရၿပီး သူ႔ေရွ႕မွာ သူသတ္မွတ္ေပးတဲ့ code point ေတြ မဟုတ္ပဲ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ code point ေတြ သုံးတဲ့ ျမေစတီ၊ ေဇာ္ဂ်ီကဲ့သို႔ေသာ ေဖာင့္ေတြ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမေစတီေရာ ေဇာ္ဂ်ီမွာပါ ကႀကီးဆိုတဲ့ စာလုံးကို U1000 ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ထားခဲ့တဲ့အတြက္ unicode code point ေတြကို အသုံးျပဳခဲ့တယ္လို႔ ဆိုနိင္ပါတယ္။ အမ်ားစုကလဲ apple ရဲ့ unicode code point ေတာင္းဆိုမွုေနာက္ပိုင္းမွာ ထြက္ေပၚလာၾကတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။

အဲဒီလို unicode ဆိုတဲ့ စံႏွုန္း အေပၚမွာ code point ေတြ သတ္မွတ္ရင္း အေရးဆိုရင္း က်န္တဲ့သူေတြကလဲ ကိုယ့္ေလွကိုယ္ထိုးရင္း အခုလို ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္ ျဖစ္ခ်င္ရာ ျဖစ္တဲ့ အေနအထားကို တည့္တည့္ႀကီး ဆိုက္ေရာက္လာတယ္လို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ unicode ဆိုတဲ့ စံႏွုန္းဟာ ျပင္လို႔ မရတဲ့ စံႏွုန္းမဟုတ္ပါဘူး။ အေၾကာင္းျပခ်က္ အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္လုံလုံနဲ႔ ျပင္မယ္ဆိုရင္ ဗားရွင္းအသစ္ထြက္တဲ့အခါ အေျပာင္းအလဲေတြ ပါလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလို ျပင္ၾကဆင္ၾကတဲ့ ေနရာမွာ သေဘာထား ကြဲလြဲမွုေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ေနတာ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ရပါတယ္။ unicode နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံဖက္က တာဝန္ရွိသူေတြ အေပၚမွာ ေျပာဆိုျပစ္တင္မွုေတြကိုလဲ ကၽြန္ေတာ္ၾကားရသလို အျခား ကိုယ္မွန္တယ္ထင္ရာ လုပ္ေနၾကသူေတြ အေပၚမွာလဲ ျပစ္တင္ ေျပာဆိုမွုေတြကို ကၽြန္ေတာ္ ၾကားေနရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ ၾကားသမၽွ အေနအထားအရ ကြယ္ရာမွာ အတင္းေျပာသလို ေျပာေနၾကတာေတြပါ။ တစ္စားပြဲတည္းထိုင္ၿပီး ေျပာၾကတာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။

Apple ရဲ့ Mac OSX Lion က စၿပီး ျမန္မာစာ ပါလာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး Windows 8 မွာလဲ ျမန္မာစာ ပါလာျပန္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ပါလာတဲ့ ျမန္မာစာေတြ အားလုံးဟာ အမွားအယြင္းေတြလဲ ပါလာခဲ့ၿပီး သုံးလို႔ အဆင္မေျပပါဘူး။ ဒီထက္ ရင့္ရင့္သီးသီး ေျပာရရင္ေတာ့ သုံးစားလို႔ မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ Apple မွာ ျဖစ္ျဖစ္ Windows မွာျဖစ္ျဖစ္ အေျခခံတာေတာ့ International Standpoint ျဖစ္တဲ့ Unicode ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို သုံးစားမရတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ တီထြင္ဖန္တီးတဲ့သူေတြက နိုင္ငံျခားသားေတြ ျဖစ္ေနၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံသား ပညာရွင္ေတြ မဟုတ္လို႔ပါ။ (ဒါေပမယ့္ ျမန္မာနိုင္ငံသား ပညာရွင္ေတြသာ ပါလို႔ကေတာ့ ရန္ျဖစ္ေနတာနဲ႔ အခုေလာက္အဆင့္ေတာင္ ပါဦးမယ္ မထင္ပါဘူး) ကၽြန္ေတာ္ ဆိုလိုခ်င္တာက International Standpoint ျဖစ္တဲ့ Unicode ဆိုတာကေတာ့ လူတိုင္း လက္ခံထားတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျမေစတီ၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ Official Unicode၊ ဧရာ စတာေတြ အကုန္လုံး unicode standpoint မွာ ရပ္တည္ၾကတယ္လို႔ ေျပာနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္း စံျမန္မာ ဆိုတာကေတာ့ unicode standpoint ကို လက္မခံဘူးဆိုတဲ့ အေနအထားရွိလာပါတယ္။

အၾကမ္းအားျဖင့္ သုံးသပ္ရမယ္ဆိုရင္ ျမေစတီ၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ Official Unicode၊ ဧရာ စတဲ့ unicode standpoint တစ္ခုအေပၚမွာ အေျခခံၿပီး code point ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားေနတဲ့ အုပ္စုရယ္၊ unicode standpoint ကို လက္မခံပဲ သီးသန႔္ standpoint တစ္ခုကို လိုခ်င္ေနတဲ့ စံျမန္မာလို အုပ္စုရယ္ စသည္ျဖင့္ ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ (တစ္ျခားဟာေတြလဲ ရွိဦးမယ္ထင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ မသိနိုင္တာပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္) ဒီေနရာမွာ စံျမန္မာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အနည္းငယ္ ေျပာလိုပါတယ္။ စံျမန္မာဆိုတာကို ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ တ႐ုတ္စာေတြလို Symbolic Character ပုံစံ ခ်ဥ္းကပ္ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ကႀကီးဆိုတာ တစ္လုံး၊ ကႀကီး လုံးႀကီးတင္ဆိုတာ တစ္လုံး၊ ကႀကီးလုံးႀကီးတင္ တစ္ေခ်ာင္းငင္ ဆိုတာ တစ္လုံး စသည္ျဖင့္ code point ေတြကို ေနရာယူတဲ့ ပုံစံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုသာ ေနရာယူမယ္ဆိုရင္ code point ေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ေတာ္ေသးတာက ANSI ဖက္က ျမန္မာစာ စနစ္ေတြ တက္မလာလို႔)

ကဲ … အဲဒီေလာက္ဆို ဇာတ္ရည္လည္ေလာက္ၿပီ ထင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ၾကားမိသေလာက္ ကြယ္ရာမွာ ေျပာၾကတဲ့ အတင္းေတြကို လူစုံတုန္း ေဖာက္သည္ခ်ရမယ္ဆိုရင္

• သူက သူ႔ဟာကို ခိုးထားတယ္၊ သူနဲ႔သူက အစက တည့္တယ္၊ ေနာက္ေတာ့ မတည့္ေတာ့ဘူး၊ အခ်င္းခ်င္း တီထြင္ဖန္တီးမွုေတြကို မေလးစားဖူး၊ ပုံစံေျပာင္းခိုးၾကတယ္။ (ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ေအာ္က်ယ္ေအာ္က်ယ္ေတြ အမ်ားႀကီး ၾကားခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္လို႔ အတင္းအဖ်င္းေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္၊ ေနာက္ေပါက္ေတြေတာ့ သိၾကေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး)
• အခု unicode consortium နဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ဖက္က တာဝန္ရွိသူေတြက သူတို႔ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ေနၾကတာ၊ ဘာလုပ္လုပ္ ငါတို႔ သိတာမဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ လုပ္ခ်င္တာ လုပ္တဲ့ေနာက္ ငါတို႔ မလိုက္နိုင္ဘူး။
• အခု unicode မွာ ရွိေနတဲ့ code point ေတြက အမွားေတြ အမ်ားႀကီးပဲ၊ ျပင္ပါဆိုလဲ ျပင္ၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။
  unicode ဆိုတာႀကီးက အသင့္မျဖစ္ေသးပါဘူး။

အဲဒီလို ေျပာၾကဆိုၾကတာေတြကို ၾကားဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အကုန္ေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အကုန္ေျပာလို႔လဲ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ ထင္လို႔ ခ်န္ထားတာပါ။ end-user နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကဆိုၾကတာေတာ့ ေဘာင္မဝင္တဲ့အတြက္ ခ်န္ထားပါတယ္။ ကဲ ဒီေလာက္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ unicode အေပၚမ်ာ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ စနစ္အေပၚမွာ အတိုင္း အတာတစ္ခုအထိ ရိပ္စားမိေလာက္ၿပီ ထင္ပါတယ္။ ေဇာ္ဂ်ီနဲ႔ ယူနီကုဒ္ ျပသနာတို႔၊ ဧရာနဲ႔ ယူနီကုဒ္ ျပသနာတို႔၊ ေဇာ္ဂ်ီနဲ႔ ဧရာ ျပသနာတို႔ဆိုတာ unicode အေပၚမွာ ရွိတဲ့ code point ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမွု ျပသနာေတြသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခု ကၽြန္ေတာ္ သတိထားမိတာ တစ္ခုက ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ ပညာရွင္တိုင္း တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အသိအမွတ္မျပဳလိုၾကပဲ အဲဒီလို တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အသိအမွတ္ျပဳလာေအာင္လဲ ဘယ္အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္းကမွ ကမၼကထျပဳတာ မရွိပါဘူး။ အရင္က Myanmar NLP လို႔ ေခၚတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ကိုယ္စားျပဳ ျမန္မာစာစနစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အဖြဲ႕က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဦးေဆာင္သူပိုင္းက အက်င့္ပ်က္ျခစားမွု ကိုယ့္တစ္ဗို႔တည္း ၾကည့္မွုေတြေၾကာင့္ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ ဘာမွ ျဖစ္မလာတဲ့ အဖြဲ႕တစ္ခု ျဖစ္သြားပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီလို အစိုးရဝန္ႀကီး ဌာနရဲ့ လက္ေအာက္ကေန ျပဳတ္သြားၿပီး ဘယ္ေရာက္မယ္ေတာ့ မသိေသးပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္ ဒီေလာက္အထိ ေရးလာၿပီဆိုေတာ့ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုေတြ လုပ္ရင္ ေကာင္းမယ္ဆိုတဲ့ အပိုင္းကို အႀကံျပဳေဆြးေႏြးလိုပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ Standpoint တစ္ခုကို သတ္မွတ္ရပါလိမ့္မယ္

ဒါကေတာ့ တစ္ေနရာရာကို စမွတ္အျဖစ္ အားလုံးသတ္မွတ္မွသာ ျပသနာကို ေျဖရွင္းနိုင္မယ္ဆိုတာ အားလုံ အသိပဲျဖစ္ပါတယ္။ စမွတ္တစ္ခုကို အားလုံး လာဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီ စမွတ္က ဘာျဖစ္မလဲ အုပ္စုႏွစ္ခု ကြဲေနတဲ့ အေနအထားမွာ standpoint ကို ဘယ္ဟာေရြးသင့္သလဲ၊ အဲဒီလို ေရြးတဲ့ေနရာမွာလဲ ျမန္မာစာ စနစ္နဲ႔ ကိုက္ရဲ့လား၊ နိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳရဲ့လား စသည္ျဖင့္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစုံ သုံးသပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီလို သုံးသပ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ စမွတ္တစ္ခု ရလာပါလိမ့္မယ္။

ကၽြန္ေတာ္ အျမင္အရေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ အသင့္ေတာ္ဆုံး စမွတ္က unicode ပဲျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ျမေစတီ၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ Official Unicode၊ ဧရာ၊ ေနာက္ မဂ္လာျမန္မာေဖာင့္ဆိုလား အားလုံးက unicode standpoint ေပၚ ရပ္ေနၾကတာပါ။ အခုခ်ိန္မွာမွ စၿပီး Myanmar Unicode Code Point ကို ေျမလွန္ေတာင္းဆိုမယ္ဆိုရင္ မျဖစ္နိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ စံျမန္မာအေနနဲ႔ unicode consortium ကို သူ႔ပုံစံအတိုင္း code point ေတြ ေတာင္းတာ မရဘူးလို႔ ၾကားမိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလုံးအတြက္ စမွတ္တစ္ခုဟာ unicode ပဲလို႔ အက်ဥ္းအားျဖင့္ သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။

ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ား တစ္စားပြဲတည္း ထိုင္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကပါ

အေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလို standpoint တစ္ခုကို ရၿပီဆိုရင္ တစ္စားပြဲတည္းထိုင္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီလို ေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာလဲ end-user ဆိုတဲ့ ရွုေထာင့္ကို ခဏဖယ္ထားၿပီး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အားလုံး တူညီတဲ့ ဘုံရည္မွန္းခ်က္တစ္ခုကို ထားၿပီး ေဆြးေႏြးဖို႔ လိုပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ စနစ္ဆိုတာ တစ္ခုတည္း ရွိရမယ္ဆိုတဲ့ ဘုံရည္မွန္းခ်က္မ်ိဳးကို ဆိုလိုပါတယ္။ ကြယ္ရာမွာ ေျပာေနၾကမယ့္အစား ဘာမွမဆိုင္တဲ့ end-user ေတြကို မွိုင္းတိုက္ေနမယ့္အစား တစ္စားပြဲတည္းမွာ ပညာရွင္အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးၾကၿပီး အေကာင္းဆုံး အေျဖေတြ ေျဖရွင္းနိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ရွာေဖြသင့္ပါတယ္။ ျမန္မာစာစနစ္ ျဖစ္တာနဲ႔အညီ ျမန္မာစာ ပညာရွင္ႀကီးမ်ားကိုလဲ ဖိတ္ေခၚ အႀကံဉာဏ္မ်ား ယူသင့္သလို ေရွ႕မွာလုပ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကဳံရွိတဲ့ ပညာရွင္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုလဲ ဖိတ္ေခၚသင့္ပါတယ္။ စိတ္ပါဝင္စားသူမ်ားကိုလဲ တက္ေရာက္ေစသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလို တစ္စားပြဲတည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးဖို႔ဆိုတာ ျမန္မာျပည္ အေနအထားအရ မျဖစ္နိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္မွန္တယ္ထင္တဲ့ ပုံစံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာတမ္းေတြ၊ အေထာက္အထား သက္ေသေတြ ခိုင္ခိုင္လုံလုံနဲ႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြး ၾကဖို႔လိုပါတယ္။ ငါက အစကတည္းက ပါလာတာ၊ အံတိုေနၿပီဆိုၿပီး ေနာက္လူရဲ့ တင္ျပခ်က္၊ ေထာက္ျပခ်က္ကို လက္မခံရင္လဲ အလုပ္ျဖစ္မွာမဟုတ္သလို ေနာက္လူေတြကလဲ ျဖစ္သင့္တဲ့ စံႏွုန္းေတြ အေပၚမွာ မေဆြးေႏြးၾကရင္ အေထာက္အထား သက္ေသမရွိရင္ အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ စနစ္ႏွင့္ အသုံးခ် Developer

ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ စနစ္နဲ႔ အသုံးခ် Developer မ်ားကေတာ့ အေတာ္ေလးကို တိုင္ပတ္တဲ့ အေနအထားလို႔ ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘီးကို အသင့္သုံးၿပီး ကားကိုထြင္ရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ဘီးက ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေနေတာ့ ဘယ္ဘီးကို သုံးရမွန္းမသိျဖစ္ေနရတဲ့ အေနအထားပါ။ တစ္ဖက္ကလဲ အြန္လိုင္းျဖစ္တာနဲ႔အညီ အသုံးခ် အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္လာမယ္ဆိုတဲ့ အသိကလဲ ေႏွာက္ယွက္ေနပါတယ္။ ဒီဘီးကိုသုံးၿပီး ဒီခရီးကိုဆက္ပါမယ္ဆိုမွ မင္းဘီးက ခ်ီးနင္းထားတယ္။ မင္းဘီးကေတာ့ တာယာသားမေကာင္းဘူး စသည္ျဖင့္ အဖက္ဖက္ကလဲ ေဝဖန္ၾကပါေသးတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိတ္အခ်ဥ္ေပါက္စရာ ေကာင္းတဲ့ အေနအထားလို႔ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာေနၿပီး ျမန္မာစာနဲ႔ မကင္းနိုင္တဲ့ အသုံးခ် Developer မ်ားရဲ့ ဒုကၡကေတာ့ မေသးလွပါဘူး။ ၾကာေလ ပိုဆိုးေလ၊ ၾကာေလ ပိုဆိုးေလ ျဖစ္လာေတာ့ စိတ္ထဲမွာ သပိတ္ေမွာက္ခ်င္စိတ္ေတြ အကုန္ပတ္ဆဲခ်င္စိတ္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အသုံးခ် Developer ဆိုတာ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာ ပညာရွင္မ်ားအတြက္ ေပါင္းကူးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕ အသုံးခ်မယ့္ end-user မ်ားလက္ထဲကို ထည့္ေပးမယ့္သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကို လစ္လ်ဴရွုထားမယ္ဆိုရင္ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္လဲ တိုးတက္လာစရာ အေၾကာင္း မျမင္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ အမ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္လွပါသည္ ဆိုတဲ့ အစား ျမန္မာစာ ေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္လွပါသည္ ငါတစ္ေကာေကာ ကြန္ပ်ဴတာသုံး ျမန္မာစာစနစ္ ပညာရွင္မ်ားဟုသာ ဟစ္ကာ ဟစ္ကာ ေအာ္လိုက္ခ်င္ပါေတာ့သည္။

Ref:myanmartutorials