ျမန္မာ့ သရက္သီး တန္ဖိုးျမွင့္ တင္ပို႔ႏိုင္ေရး

09 Jul 2012 | By Commerce Journal

            အသီးတို႕ရဲ႕ဘုရင္

''အသီးမွာ သရက္၊ အရြက္မွာ လက္ဖက္"လုိ႔ ျမန္မာ့ ဆုိ႐ုိး ရွိသလုိ သစ္သီး အမ်ဳိးမ်ဳိးထဲမွာ သရက္သီးက ''အသီးတုိ႔ရဲ႕ဘုရင္" အျဖစ္လည္း ႏုိင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳၾကပါတယ္။ ကမၻာ့တစ္၀န္းလုံးမွာ တစ္ႏွစ္ကုိ သရက္သီးတန္ခ်ိန္ သန္း ၄၀ ခန္႔ထုတ္လုပ္တဲ့အနက္ အိႏိၵယက တန္ခ်ိန္ ၁၃ သန္းေက်ာ္နဲ႔ ကမၻာမွာ အမ်ားဆုံးထုတ္လုပ္သူ ျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္က တန္ခ်ိန္ ၄ သန္း၀န္းက်င္နဲ႔ ဒုတိယ ပါကစၥတန္က တန္ခ်ိန္ ၂ သန္းေက်ာ္နဲ႔ တတိယအမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ မကၠစီကုိ၊ ထုိင္း၊ အင္ဒုိနီးရွား၊ ဖိလစ္ပုိင္တုိ႔ ကလည္း ကမၻာ့သရက္ သီးထုတ္လုပ္မႈ အမ်ားဆုံး ၁၀ ႏုိင္ငံထဲမွာ အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာမွာ တ႐ုတ္က ဒုတိယအမ်ားဆံုး သရက္သီးတင္သြင္း

ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈ အမ်ားဆုံးႏုိင္ငံေတြထဲမွာ မကၠစီကုိက ကမၻာ့တင္ပုိ႔မႈရဲ႕ ၁၀ ဒသမ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဖိလစ္ပုိင္က ၇ ဒသမ ၈ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ပါကစၥတန္က ၇ ဒသမ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဘရာဇီးက ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ အိႏိၵယက ၅ ဒသမ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းစီအသီးသီး တင္ပုိ႔မႈ ရွိတာေတြ႕ရပါတယ္။ တင္သြင္းမႈအမ်ားဆုံး ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ အေမရိကက ၄၃ ဒသမ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္က ၁၀ ဒသမ ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ နယ္သာလန္က ၇ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ယူေအအီးက ၅ ဒသမ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ျပင္သစ္က ၄ ဒသမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ မေလးရွားက ၄ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ စင္ကာပူက ၂ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း အသီးသီး တင္သြင္းမႈရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အိႏိၵယ သရက္တင္ပို့တဲ႕ ေစ်းကြက္အေျခအေန

ကမၻာမွာ ထုတ္လုပ္မႈအမ်ားဆုံးျဖစ္ေပမဲ့ ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈမွာ တန္ခ်ိန္ ၉ ေသာင္း ၀န္းက်င္ရွိတဲ့ အိႏိၵယႏုိင္ငံရဲ႕ သရက္သီးတင္ပို႔မႈကုိ ေလ့လာၾကည့္ရင္ အေရွ႕အလယ္ ပုိင္း၊ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဂ်ပန္အစရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကုိ တင္ပုိ႔တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ဒီေစ်းကြက္ေတြကုိ တင္ပို႔တဲ့ ေနရာမွာ အေရွ႕ အလယ္ ပုိင္းေစ်းကြက္ ကုိ အိႏိၵယသရက္သီးတင္ပို႔မႈအတြက္ လြယ္ကူေပမဲ့ အေမရိကန္ေစ်းကြက္ကုိ တင္ပို႔ရာမွာေတာ့ ေရာဂါပုိးမႊားကင္းစင္မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တင္းက်ပ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ရွိၿပီး X ray လို စက္ပစၥည္းမ်ားနဲ႔ စမ္းသပ္ထားတဲ့ သရက္သီးမ်ား ျဖစ္ရမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်နဲ႔ ဂ်ပန္ေစ်းကြက္မ်ားကုိ တင္ပို ႔ရာမွာလည္း VHP လုိ႔ေခၚတဲ့ ေရေႏြးေငြ႕အပူေပးသန္႔စင္နည္းမ်ားျပဳလုပ္ဖုိ႔လုိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သရက္သီး အမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္တဲ့ Nashik နဲ႔ မဟာရွပ္တရာမွာ X ray လုိ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ားရွိသလုိ စံခ်ိန္စံႏႈန္းဆုိင္ရာ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ၾသစေၾတးလ်အစုိးရနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ လုိ႔သိရပါတယ္။ အိႏိၵယႏုိင္ငံအေနနဲ႔ လတ္ဆတ္ သရက္သီး တင္ပုိ႔မႈရွိသလုိ တန္ဖုိး ျမႇင့္ထုတ္ကုန္ သရက္ေဖ်ာ္ရည္မ်ားလည္းတင္ပုိ႔တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တင္ပုိ႔မႈ အေနနဲ႔ ၂၀၀၈-၀၉ မွာ တန္ခ်ိန္ ၈၃၇၀၃ ရွိခဲ့ရာမွ ၂၀၁၀-၁၁ မွာ တန္ခ်ိန္ ၅၉၂၂၀ ကုိ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း က်ဆင္းလာခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ျမန္မာ႕သရက္ တ႐ုတ္ကို အသြားမ်ား

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သရက္သီးအမ်ားဆုံး တင္ပုိ႔မႈကေတာ့ ကမၻာမွာ ဒုတိယအမ်ားဆုံး တင္သြင္းတဲ့ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကုိ အမ်ားဆုံးသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္ႏွစ္မ်ားက သရက္သီးစိမ္း၊ အမွည့္တုိ႔ကုိ တင္ပုိ႔မႈရွိခဲ့ရာမွ ေနာက္ပုိင္းႏွစ္ေတြမွာ သရက္ျပား၊ သရက္ျပင္တင္ပုိ႔မႈလည္း ပုိမုိလာခဲ့သလုိ စင္ကာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္၊ မေလးရွားနဲ႔ ထုိင္းတုိ႔အထိ ေစ်းကြက္ တြင္က်ယ္လာတာ လည္း ေတြ႕ရပါတယ္။

 "ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈအေနနဲ႔ တရား၀င္စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၀၆-၀၇ မွာ တန္ခ်ိန္ ၂၄၁၃၆၊ ၀င္ေငြအားျဖင့္ ကန္ေဒၚလာ ၁၃ သန္းေက်ာ္၊ ၂၀၀၇-၀၈ မွာ တန္ခ်ိန္ ၁၇၀၄၈ မွာ ကန္ေဒၚလာ ၇ သန္း ေက်ာ္၊ ၂၀၀၈-၀၉ မွာ တန္ခ်ိန္ ၂၁၇၆၀ မွ ကန္ေဒၚလာ ၇ သန္းနီးပါး ၊ ၂၀၀၉-၁၀ မွာ တန္ခ်ိန္ ၄၄၃၆၀ မွ ကန္ေဒၚလာ ၁၂ သန္းနီးပါး၊ ၂၀၁၀-၁၁ မွာ တန္ခ်ိန္ ၃၄၂၇၆ မွ ကန္ေဒၚလာ ၁၁ သန္းနီးပါး၊ ၂၀၁၁-၁၂ မွာ တန္ခ်ိန္ ၄၀၁၉၃ တန္မွ ကန္ေဒၚလာ ၁၆ သန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ၂၀၁၂-၁၃ လက္ရွိဘ႑ာႏွစ္ ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႔အထိ တန္ခ်ိန္ ၃၆၂၇၆ မွ ကန္ေဒၚလာ ၁၃ သန္းခန္႔ရရွိၿပီးတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ မႏွစ္က ဘ႑ာႏွစ္ကာလတူအတြင္းမွာ ၃၂၆၉၇ တန္ခ်ိန္ မွ ကန္ေဒၚလာ ၁၂ သန္းေက်ာ္ရရွိခဲ့လို႔ ဒီႏွစ္ကာလတူမွာ ပိုမိုတင္ပို႔ႏို္င္တာေတြ႕ရပါတယ္။"

မေလးနဲ့ ေဟာင္ေကာင္ကိုပါ ေစ်းကြက္ခ်ဲ႔လာ

ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း တင္ပို႔ခဲ့တဲ့ပမာဏေတြထဲမွာ စင္ကာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္ကုိ တင္ပုိ႔မႈမွာ တစ္ႏွစ္ တန္ခ်ိန္ ၃၀ ေက်ာ္ခန္႔ပါ၀င္မႈရွိခဲ့ပါတယ္။ နယ္စပ္မွတစ္ဆင့္ တင္ပို႔ေနရာမွ ေလေၾကာင္းမွ စင္ကာပူ ေစ်းကြက္ကို မာလာၿမိဳင္ကုမၸဏီက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀-၁၁ ရာသီကစၿပီး ျပန္လည္ထိုးေဖာက္ တင္ပို႔ ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ခင္သန္းရတနာ၊ သိန္းဟန္ခိုင္ၿမဲ စတဲ့ကုမၸဏီေတြကပါ မေလးရွား၊ ေဟာင္ေကာင္ေစ်းကြက္ေတြအထိ ခ်႕ဲထြင္ တင္ပို႔လာခဲ့တာေတြ႕ရပါတယ္။

မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး ဟင္းသီးဟင္းရြက္ႏွင့္သစ္သီး၀လံအသင္း ဥကၠဌ ေဒၚသန္းသန္းေဆြက သရက္သီးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေျပာၾကားရာမွာ '' မႏၲေလးသရက္သီးအစုအဖြဲ႔ကေန သရက္သီးျပည္ပ တင္ပုိ႔မႈ အတြက္ အထူးသျဖင့္ စင္ကာပူကုိ ေရေႏြး စိမ္၊ ေရေအးစိမ္၊ ဆုိဒ္ခြဲ၊ အေလးခ်ိန္ခ်ိန္ၿပီး ျပင္ဆင္ေပးပါ တယ္လုိ႔"ဆုိပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး ''မႏၲေလးကေန မႏွစ္က ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ကုိ ျမ၀တီ ကေန တစ္ဆင့္ ၃ တန္တင္ပုိ႔ခဲ့ၿပီး ဒီႏွစ္ေတာ့ ၂ တန္တင္ပုိ႔ထားပါတယ္။ ထုိင္းက ၀ယ္လုိအားရွိတယ္။ ၀ယ္လုိ အားရွိသေလာက္ အရည္အေသြးမီတဲ့ သရက္သီးမရႏုိင္တဲ့အတြက္ တင္ပုိ႔ႏုိင္ျခင္းမရွိေသးပါဘူး။

မႏၲေလးေဒသက တစ္ႏွစ္ကုိ သရက္သီး တန္ သိန္းခ်ီၿပီး ထြက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ပ၀ယ္လုိအားေကာင္းတဲ့ အိတ္စြပ္သီးက လုိသေလာက္မရ ႏုိင္ေသးပါဘူး။ ၿပီးေတာ့မႏွစ္က စိန္တလုံးေတြကုိ တ႐ုတ္ကုိပုိ႔တဲ့ေနရာမွာ တခ်ဳိ႕မမွည့္ဘဲ ေဆးတုိ႔ၿပီး ေရာင္းခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ မႏွစ္က ရာသီေနာက္ ပုိင္းမွာ ေစ်းကြက္ပ်က္တဲ့ အေန အထားရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီႏွစ္မွာ က်မတုိ႔ရဲ႕ သဇင္ႏြယ္ၿခံမွာ အသင္းသားေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ေဒသက တစ္ႏုိင္တစ္ပုိင္ လာေရာင္းတဲ့ သူေတြဆီက မူဆယ္ေစ်းနဲ႔ အနည္းငယ္ခြာၿပီး ၀ယ္ယူေပးတယ္။

ေနာက္ အရည္ အေသြး အတန္းအစားခြဲၿပီး တင္ပုိ႔လုိ႔ရတဲ့ သရက္သီးကုိ ပုိ႔ၿပီး ၊ ပယ္သီး၊ က်သီးေတြကုိ fooenzen mago ၊ သရက္ေဖ်ာ္ရည္၊ သရက္ျပင္စတဲ့ တန္ဖုိးျမင့္ထုတ္ကုန္ေတြအျဖစ္ စၿပီးျပဳလုပ္ေနတာ အခုဆုိရင္ေတာ္ေတာ္ေလးစုမိေနၿပီ။ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး စားေသာက္ကုန္ အသင္းကေန FDA ကုိ ေပးပုိ႔ စစ္ေဆးတာလဲ ေအာင္ျမင္ပါတယ္။

တ႐ုတ္ဘက္က ကုန္သည္တစ္ဦး က ေဖ်ာ္ရည္စၿပီးမွာေနၿပီ။ ဒီႏွစ္ေတာ့ ျပည္တြင္းမွာပဲ စျဖန္႔အုံးမယ္။ ဒီလုိတန္ဖုိးျမင့္ထုတ္ကုန္လုပ္ဖုိ႔ ျဖစ္လာတာကေတာ့ FAO အဖြဲ႔လာၿပီး သရက္ျပင္လုပ္နည္းကုိ စနစ္တက်နဲ႔ ျပသေပးခဲ့တဲ့ ေနာက္မွာ အေတြးရၿပီး လုပ္ျဖစ္သြား တာပါ။ ကြၽန္မတုိ႔ တစ္ႏုိင္ငံလုံးမွာ တစ္ႏွစ္ကုိ သရက္သီးအေလအလြင့္ ျဖစ္တာ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ အခုလုိ လာေရာင္းတဲ့ သရက္သီးမွန္သမွ်ကုိ ၀ယ္ၿပီး ပုိ႔လုိ႔ရတာပုိ႔ၿပီး က်သီးေတြကုိ အခုလုိ ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္ေတာ့ မႏွစ္က ေလလြင့္ဆုံး႐ႈံးမႈ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ၿပီး ဒီႏွစ္မွာ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလာက္ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ပါတယ္" လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဆက္လက္ၿပီးလည္း '' ၿပီးခဲ့တဲ့လက မႏၲေလးမွာရွိတဲ့ အိႏိၵယေကာင္စစ္၀န္ရဲ႕ စီစဥ္ေပးမႈအရ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ သစ္သီး၀လံအသင္း၊ ေအာ္ဂဲနစ္အစု တာ၀န္ရွိတဲ့ ဦးႏွင္းဦး၊ ဦစံလင္း တုိ႔နဲ႔အတူ ကြၽန္မတုိ႔ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီးက သရက္သီးအစုအဖြဲ႔၀င္ ၄ ဦးပါ၀င္ၿပီး အိႏိၵယသရက္သီး စုိက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္မႈ၊ ေစ်းကြက္၊ ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ုံေတြကုိ ၈ ရက္ၾကာ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး ဗဟုသုတရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ အမ်ားစုကုိ ေဖ်ာ္ရည္ျပဳလုပ္တာေတြ႕ရတယ္။

ဒါေၾကာင့္ သရက္သီးကုိ ဘယ္လုိလုပ္ရင္ေကာင္းမယ္ဆုိတာ သိလာရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္မတုိ႔လဲ small scale အေနနဲ႔ စၿပီး လုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ဂ်ပန္က လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးလဲလာၿပီး ေလ့လာတယ္။ ျမန္မာက သရက္သီးကုိ ႀကိဳက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဂ်ပန္ကုိ တင္ပို႔ဖုိ႔ဆုိရင္ X ray စက္ေတြလုိအပ္တဲ့ အတြက္ ကြၽန္မတုိ႔ဆီက တုိက္႐ုိက္ပုိ႔လုိ႔မရဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လိုအပ္တဲ့ စက္ပစၥည္းေတြကုိ အစုိးရပုိင္းက ကူညီေပးမယ္ဆုိရင္ ဒီ့ထက္ပုိၿပီး ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ႏုိင္လာမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ေတာင္သူေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိဖုိ႔လဲ ကြၽန္မတုိ႔ေတြ သင္တန္းေတြေပးဖုိ႔လည္း လုပ္ေနပါတယ္။

စုိက္ပ်ဳိးေရးဌာနနဲ႔ စီးပြားကူးသန္း ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း အကူအညီအမ်ားႀကီး ေပးေနပါတယ္။ တုိင္းအတြင္းမွာ အိတ္စြပ္တာ အခုဆုိရင္ ၂ ဆေလာက္တုိးလာပါၿပီ။ ဒါေပမ့ဲ ၀ယ္လိုအားက အရမ္းမ်ားတဲ့အတြက္ ေတာင္သူေတြ ဒီ့ထက္ပုိၿပီး သိလာေအာင္၊ တိုးထုတ္လာေအာင္ လုပ္ဖုိ႔လုိပါေသးတယ္" လို႔ဆုိပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္း ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ သစ္သီး၀လံအသင္းဥကၠဌ၊ ျမတ္ရတနာ သရက္ၿခံမွ ဦးစုိးသိန္းက ေျပာၾကားရာမွာ '' ဒီႏွစ္ေလျပင္းထန္ၿပီး အခ်ိန္အခါမဟုတ္ မိုးရြာလို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေဒသမွာ သရက္သီးအထြက္နည္းခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ပိုးထိန္းခ်ဳပ္မႈနည္း တဲ့အတြက္ ပိုးက်ေရာက္ခဲ့လို႔လည္း ဒီႏွစ္မွာ ရွမ္းေတာင္သရက္က ထင္သေလာက္ထြက္မလာခဲ့ဘူး။ ကြၽန္ေတာ့ျမတ္ရတာၿခံက မႏွစ္က ျပည္ပတင္ပို႔ဖို႔ အရည္အေသြးမီတဲ့ သရက္ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ထြက္ခဲ့ေပမဲ့ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာင္ အရည္အေသြးမမီဘူး။ ေစ်းကြက္သစ္ေတြ ရွိလာၿပီး ၀ယ္လိုအားေတြတက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ သရက္သီးက မေပးႏိုင္ဘူးျဖစ္ရပါတယ္။

ရွမ္းေတာင္က သရက္ေတြကို နယ္စပ္မွ တစ္ဆင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ ကြမ္က်ိဳး ၀ယ္လက္ေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ခ်ိတ္ဆက္ထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္ကုမၸဏီေတြကတစ္ဆင့္လည္း စင္ကာပူ၊ မေလးရွားတို႔ကို ပို႔ပါတယ္။ မႏွစ္ကကြမ္က်ိဳးတစ္ေနရာထဲကိုပဲ တန္ ၃၀ ေက်ာ္ ေရာင္းခ်ရေပမဲ့ ဒီႏွစ္ ေတာ့ မပို႔ႏိုင္ေတာ့ဘူး။

၀ယ္လိုအားရဲ႕ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာင္ မပို႔ႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိေနပါ တယ္။ ေစ်းႏႈန္းက မႏွစ္က FOB တစ္တန္ ကန္ေဒၚလာ ၁၂၀၀ နဲ႔ ေရာင္းခ်ရၿပီး ဒီႏွစ္ေတာ့ ေတာင္ႀကီးမွာကို ေရာင္းေစ်း တစ္တန္ က်ပ္ ၈ သိန္း(ကန္ေဒၚလာ ၁၀၀၀ ) ေလာက္နဲ႔ ေတာင္သူေတြ တိုက္ရိုက္ေရာင္းခ် ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ တန္ဖိုးျမင့္ ထုတ္ကုန္အေနနဲ႔ မလုပ္ျဖစ္ေသးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ ရွမ္းေတာင္သရက္က တစ္ႏိုင္ငံလံုးသရက္ရွားတဲ့အခ်ိန္မွ ထြက္တဲ့ အတြက္ ျပည္ပအရည္အေသြးမီတာကို ျပည္ပကို ပို႔ၿပီး က်န္တဲ့သရက္ေတြကိုလည္း ျပည္တြင္းက ၀ယ္လိုအားရွိေတာ့ အလံုးလွရင္ တစ္လံုး ၃၅၀-၄၀၀ က်ပ္နဲ႔ ေစ်းေကာင္းရတဲ့အတြက္ပါ။

ရွမ္းေတာင္မွာ သရက္အစုအဖြဲ႕၀င္ ၇၀၀ နီးပါးရဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးမႈက ဧက ၁၄၀၀၀ နီးပါးရွိၿပီး တစ္ႏွစ္ကို တန္ခ်ိန္ ၁၄၀၀ ေလာက္ထြက္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္ေလာက္က စၿပီး စိန္တလံုးသရက္စိုက္ဧက တိုးလာခဲ့လို႔ အခုဆိုရင္ စိန္တလံုးက အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ဒုတိယကေတာ့ ရင္ကြဲသရက္ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္က အခုေနာက္ပိုင္း အရည္အေသြးကိုၾကည့္ၿပီး ၀ယ္လာေတာ့ ရွမ္းေတာင္အိတ္စြပ္သရက္က ေစ်းကြက္ေနရာရလာပါတယ္။ ဒီလိုအိတ္ စြပ္ၿပီး အရည္အေသြးထိန္းထားဖို႔ကလည္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈလိုပါတယ္။

သရက္သီးစိုက္ပ်ိဳးေရာင္း၀ယ္မႈမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရး၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ စီးပြားကူးသန္း၀န္ႀကီးဌာနတို႔က ပံုမွန္ပဲ သင္တန္းေတြ၊ လိုအပ္တဲ့အကူအညီေတြ ေပးပါတယ္။ လာမယ့္ ၾသဂုတ္လမွာလည္း ဒီႏွစ္လို ပိုးက်ေရာက္မႈကို ကာကြယ္ဖို႔ အရည္အေသြးေကာင္း သရက္သီး ရရွိဖို႔ ျပဳစုနည္းသင္တန္း ဖြင့္လွစ္ဖို႕ စီစဥ္ထားပါတယ္။ သရက္သီးက ၀ယ္လိုအားအရမ္းႀကီးၿပီး ေရာင္းမယ္ႀကံရင္ ပစၥည္းက ထြက္မလာဘူး။ သရက္ကေန ၀င္ေငြေကာင္းတဲ့အတြက္ ေတာင္သူေတြ အခုထက္ တိုးထုတ္လုပ္ဖို႔သာ လိုအပ္ပါတယ္" လို႔ ဆိုပါတယ္။

သရက္သီးလုပ္ငန္းကြၽမ္းက်င္သူမ်ားရဲ႕ ခန္႔မွန္းေျပာၾကားခ်က္အရ ထုတ္လုပ္မႈေတြ တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ပိုလာခဲ့ သလို ေစ်းပိုမိုရရွိလာတဲ့အတြက္လည္း ျပည္ပတင္ပို႔မႈလည္း ပိုမိုလာတာ သက္ဆုိင္ရာ စာရင္းေတြအရ သိရပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္ႏိုင္ငံက ကမၻာမွာ သရက္သီးတင္သြင္းမႈ ဒုတိယ အမ်ားဆံုးျဖစ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကေရာင္းတဲ့ သရက္မွန္သမွ် ကို၀ယ္ေနဦးမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာ သရက္ေတြ ေစ်းႏွိမ္ခံၿပီး မေရာင္းရဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး High End Market ေတြျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္၊ အီးယူ၊ ကိုရီးယားေစ်းကြက္ေတြကို တင္ပို႔ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ စိန္တလံုးလို အရသာထူးျခားေကာင္းမြန္ တဲ့ ျမန္မာ့သရက္က ေစ်းေကာင္းရမွာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေစ်းကြက္ေတြကလည္း ျမန္မာ့ သရက္ကို ၀ယ္လိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီလိုေစ်းကြက္ႀကီးေတြ တင္ပို႔ဖို႔ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ စံခ်ိန္စံႏႈန္းေတြမီဖို႔ Vapour Heat Treatment(VHT)၊ X-ray စတဲ့ အရည္အေသြးေကာင္းသရက္မ်ား ျပဳလုပ္စစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ စက္ပစၥည္းေတြ လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အသင္းအဖြဲ႔နဲ႔ သက္ဆုိင္ရာဌာန မ်ားအေနနဲ႔ မိမိတုိ႔ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္မႈ ျမႇင့္တင္ျခင္းေတြ ေဆာင္ရြက္သလို တစ္ဖက္မွာလည္း ေစ်းကြက္ေ ကာင္းေတြ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦေတြကိုလည္း ျဖည့္ဆည္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ သရက္သီး တင္ပို႔ေနတဲ့ ပါကစၥတန္မွာဆိုရင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး VHT စက္ပစၥည္းေတြ တပ္ဆင္ၿပီး ဂ်ပန္ကို တင္ပို႔ဖို႔ ေဆာင္ ရြက္ေနသလို အရည္အေသြးဆိုင္ရာ စစ္ေဆးေရး စက္ပစၥည္းမ်ား ျပည့္စံုတဲ့ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံမွာဆိုရင္လည္း ၾသစေၾတးလ် နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး သရက္တင္ပို႔ဖို႔ စံခ်ိန္စံႏႈန္းမီလုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရး လုပ္နည္း ကိုင္နည္း (SOP) ကို ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒီလိုဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္နဲ႔ သစ္သီး၀လံအသင္း၊ သရက္သီးအစုအဖြဲ႔အျပင္ ျပည္ပတင္ပို႔ေနတဲ့ ကုမၸဏီမ်ားအေနနဲ႔လည္း မိမိတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ သရက္သီးထုတ္လုပ္မႈပမာဏကို စစ္တမ္းေကာက္ယူစိစစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ သရက္သီး တင္သြင္းတဲ့ႏိုင္ငံ မ်ားမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ သရက္မွ ျပည္ပ ၀င္ေငြမ်ား စြာ ရရွိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ျပည္ပတင္ပို႔ဖို႔ အရည္အေသြးမမီတဲ့ သရက္သီးမ်ားကိုလည္း ဆံုးရႈံးမႈနည္းပါးေစဖုိ႔အတြက္ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး သရက္အစုအဖြဲ႕မွ လက္ရွိ ဦးေဆာင္စမ္းသပ္ထုတ္လုပ္ေနသလို တန္ဖိုးျမႇင့္ ထုတ္လုပ္မႈကိုလည္း သရက္သီးအမ်ားဆံုးထုတ္လုပ္ရာ စစ္ကိုင္း၊ ပဲခူးနဲ႔ ရန္ကုန္စတဲ့ တုိင္းေဒသႀကီး မ်ားမွာလည္း တိုးခ်ဲ႕လုပ္ကိုင္သင့္ပါတယ္။ ပယ္သီး၊ က်သီးမ်ားကို သရက္ျပင္၊ သရက္ျပားေျခာက္၊ ေအးခဲ သရက္၊ သရက္ေဖ်ာ္ရည္ စတဲ့တန္ဖိုးျမႇင့္ထုတ္ကုန္ေတြ ထုတ္လုပ္ရာမွာ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္လည္း လုပ္ကိုင္ႏိုင္တာျဖစ္လို႔ စနစ္တက်၊ က်န္းမာေရးနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ကိုေတာ့ ပညာေပး ေလ့က်င့္မႈေတြ အရွိန္ျမႇင့္တင္ရမွာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲလာမႈေၾကာင့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီး က သစ္သီး၀လံမ်ား ထုတ္လုပ္မႈ ေလ်ာ့က်လာႏိုင္ျခင္း၊ လူဦးေရတိုးပြားလာမႈ၊ ၀င္ေငြျမင့္မား လာမႈစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြအရ ၀ယ္ယူစားသံုးမႈ တိုးပြားလာႏိုင္ျခင္းေတြေၾကာင့္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံေရေျမအရ ျဖစ္ထြန္း ေနတဲ့ သစ္သီး၀လံမ်ား အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာက အသီးတို႔ရဲ႕ ဘုရင္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ သရက္သီးကို တိုးပြားေအာင္ထုတ္လုပ္ဖို႔အျပင္ ေလလြင့္ဆံုးရႈံးမႈနည္းပါးကာ တန္ဖိုးျမႇင့္ထုတ္ကုန္မ်ား ပိုမို ထုတ္လုပ္တင္ပို႔ႏိုင္ေရး တိုက္တြန္းလိုက္ရပါတယ္။