ယာဘ - လြယ္လြယ္ရ မ်ားမ်ားသုံးရင္း ၿခိမ္းေျခာက္ခံလာရတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္

ယာဘ - လြယ္လြယ္ရ မ်ားမ်ားသုံးရင္း ၿခိမ္းေျခာက္ခံလာရတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္

ဓာတ်ပုံ မူပိုင်

Image capti

ယာဘဟာ လြယ္လြယ္ရနိုင္သလို ေစ်းလည္းခ်ိဳပါတယ္

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ အနီေရာင္နဲ႕ ပန္းေရာင္ေဆးျပားေလးေတြ စြဲေနသူ ေသာင္းနဲ႕ သိန္းနဲ႕ ခ်ီၿပီး ရွိေနပါၿပီ။ အဲဒီ ေဆးျပားေလးေတြဟာ ေနရာတကာ လြယ္လြယ္နဲ႕ ဝယ္လို႔ ရေနသလို ေစ်းလည္းခ်ိဳပါတယ္။ အဲဒီ ေဆးျပားေလးေတြကေတာ့ ယာဘလို႔ အသိမ်ားတဲ့ မူးယစ္ေဆးပါ။ မူးယစ္ေဆး သုံးစြဲသူ၊ ေရာင္းဝယ္သူေတြကို ႏွိမ္နင္းရင္း ရဲေတြက ပစ္သတ္လို႔ လူ ရာနဲ႕ ခ်ီၿပီးလည္း ေသဆုံးခဲ့ရပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္ မအိပ္ပဲ ၇ ရက္၊ ၈ ရက္၊ တခါတေလ ၁၀ ရက္အထိ ေနခဲ့တယ္။ မနက္၊ ေန႕လယ္၊ ည အခ်ိန္တိုင္း ယာဘကို သုံးတယ္။ ၿပီးေတာ့ မအိပ္ေတာ့ပဲ တစ္ညလုံး အလုပ္လုပ္ေနနိုင္တယ္ လို႔ ေျပာျပသူကေတာ့ မိုဟာမက္ပါ။ သူယာဘ စြဲေနတာ ၾကာပါၿပီ။ မအိပ္ပဲ အခ်ိန္အၾကာႀကီး ေနၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ သူ မခံနိုင္ေတာ့ပါဘူး။လုံးဝ သတိလစ္သြားတယ္။ ဘာမွ မသိေတာ့ဘူး။ ႏွစ္ရက္ သုံးရက္ၾကာေတာ့ ျပန္နိုးလာၿပီး တစ္ခုခုစားတယ္။ ၿပီးရင္ ျပန္ အိပ္ေတာ့တာပဲ။ ယာဘ ရွိေသးရင္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေသာက္လိုက္တယ္။ တစ္လုံးပဲ က်န္လည္း အဲဒီေဆးျပားကို ေသာက္လိုက္ပါတယ္။

မိုဟာမက္ ယာဘစြဲသြားက ဒကၠားမွာ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္က စပါတယ္။

Quotebox: You become more sociable... You enjoy music, cigarettes and sex more

Image caption

လူေတြနဲ႕ ပိုေရာလာတယ္၊ သီခ်င္းကို ပိုနားေထာင္ျဖစ္တယ္၊ စီးကရက္ႀကိဳက္တယ္၊ လိင္ကိစၥလည္း ပို အားသန္လာပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဂ်ပန္ကို ကုန္ပို႔တဲ့ အလုပ္လုပ္တာဆိုေတာ့ အခ်ိန္ကြာလို႔ ညဘက္မွာ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ အဲဒီမွာ အလုပ္ထဲက တစ္ေယာက္က ယာဘအေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ့္ကို ေျပာတယ္။ အဲဒီ ေဆးျပားသုံးရင္ ည မအိပ္ပဲ ေနနိုင္တယ္။ ပိုလည္း အားရွိတယ္။ မနက္က်လည္း အပင္ပန္းခံနိုင္တယ္၊ ညလည္း အလုပ္ဆက္လုပ္နိုင္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။

စၿပီး သုံးစမွာေတာ့ သူ႕ သူငယ္ခ်င္းေျပာသလိုပဲ ေကာင္းတဲ့အပိုင္းေတြကို မိုဟာမက္ခံစားရပါတယ္။ အဲဒါက သိပ္ေတာ့ ၾကာၾကာမခံပါဘူး။ သူ႕အမူအရာေတြ ပ်က္လာၿပီး လူကလည္း ၿပိဳလဲေတာ့မလို ျဖစ္လာပါတယ္။

ယာဘ စသုံးတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ အားလုံးက အေကာင္းခ်ည္းလိုပဲ၊ စိတ္တက္ႂကြတယ္။ အားလည္း ျပည့္တယ္၊ စိတ္ခံစားမႈဘက္ဆို ထက္သန္ေနတတ္တယ္လို႔ မူးယစ္ေဆးစြဲမႈေတြကို အထူးျပဳေလ့လာေနတဲ့ စိတၱေဗဒဆရာဝန္ ေဒါက္တာ အာရွစ္ဆာလင္းက ေျပာပါတယ္။

"လူေတြနဲ႕လည္း ပို ခင္တတ္လာတယ္။ သီခ်င္းဂီတကိုလည္း ပို ခံစားတတ္လာတယ္။ စီးကရက္ပိုေသာက္လာမယ္။ လိင္ခံစားမႈလည္း ပိုအားသန္လာမယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာေတာ့ ယာဘသုံးတာနဲ႕ လိင္ပိုင္းထက္သန္မႈကို တြဲၿပီးျမင္ၾကတယ္၊ အဲဒီအတြက္ သုံးၾကတယ္။ မအိပ္ပဲ အၾကာႀကီးေနနိုင္တယ္။ အင္အား ပိုျပည့္ေနသလိုလည္း ခံစားရတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယုံၾကည္မႈလည္း ပိုရွိလာတယ္။ ယာဘက ျဖတ္လိုက္ရင္လည္း အရက္နဲ႕ ဘိန္းျဖဴလို ျဖတ္ရင္ခံစားရတဲ့ ေဝဒနာေတြ မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ယာဘက သိပ္ကို စြဲဖို႔လြယ္တယ္။ သိပ္အႏၲရာယ္ႀကီးတဲ့ ေဆးျပားမ်ိဳးပါ။"

ယာဘေဆးျပား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ေရာက္လာတာ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ကပါ။ အဲဒီကတည္းက သုံးစြဲသူ၊ စြဲလမ္းသူ၊ ေရာင္းခ်သဴေတြလည္း တေျဖးေျဖးခ်င္းတိုးလာေနခဲ့ပါတယ္။ အိန္မီးခ်င္းျမန္မာနိုင္ငံမွာ အေျမာက္အေျမားထုတ္လုပ္တဲ့ အဲဒီေဆးျပားေတြဟာ နယ္စပ္ကတဆင့္ အလုံးအရင္းနဲ႕ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္နိုင္ငံၾကားက နာ့ဖ္ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ဟာ မူးယစ္ေဆး ဝင္ေရာက္ရာ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုပါပဲ။

ျမန္မာနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္

Image caption

နယ္စပ္တေလွ်ာက္ကေန ယာဘေတြ အလု႔းအရင္းနဲ႕ ဝင္ေရာက္

Presentational white space

အဲဒီ နယ္စပ္က ျမစ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြ သိန္းခ်ီလို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ဖိႏွိပ္ႏွိမ္နင္းမႈေတြက ေရွာင္တိမ္းလြတ္ေျမာက္ေအာင္လို႔ပါ။ အခုဆို ဒုကၡသည္ေပါင္း တစ္သန္းေလာက္ နယ္စပ္က ျဖစ္သလို တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စခန္းေတြမွာ ေနေနၾကပါတယ္။ အဲဒီ ဒုကၡသည္ေတြဟာ မူးယစ္ေဆးကုန္သည္ေတြက ေဆးျပားသယ္ေဆာင္ေရးအတြက္ အသုံးခ် ခိုင္းေစခံရသူေတြ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကေတာင္ ေဆးျပားေတြကို သူတို႔ရဲ႕ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါထဲ ထည့္လို႔ သယ္ယူၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စီးပြားေရးဟာ တဟုန္ထိုးတိုးတက္အားေကာင္းခဲ့တဲ့ အခ်ိန္တစ္ခု မၾကာခင္က ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အေျခအေနကို မူးယစ္ကုန္သည္ေတြက အမိအရ အသုံးခ်ခဲ့ပုံရတယ္လို႔ မူးယစ္ေစ်းကြက္ကို ေလ့လာထားသူေတြက သုံးသပ္ပါတယ္။ မူးယစ္ေဆး ကုန္သည္ေတြဟာ ယာဘေတြကို အလုံးအရင္းနဲ႕ တင္သြင္းလာၿပီး ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေစ်းသက္သက္သာသာနဲ႕ ေရာင္းေပးပါတယ္။ အမ်ားစုက စြဲေနၿပီး မသုံးရမေနနိင္ ျဖစ္လာေတာ့မွ သူတို႔ လိုခ်င္သလို ေရာင္းၾကေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ လုံးဝကို မသုံးရမေနနိုင္ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္လို႔ မိုဟာမက္က ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္က သူတို႔ရဲ႕ ေမြးစကေလးကို ၾကည့္ရႈေနရတဲ့ မိုဟာမက္ရဲ႕ ဇနီး ႏူစရတ္ကလည္း မိုဟာမက္ရဲ႕ အျပဳအမူေတြဟာ တစ္ေန႕ထက္တစ္ေန႕ မွန္းလို႔မရေအာင္ျဖစ္ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

မိုဟာမက္နဲ႕ သူ႕ဇနီးသည္

Image caption

မိုဟာမက္နဲ႕ သူ႕ဇနီးသည္

"သူ အိမ္ျပန္လာၿပီဆို ကြၽန္မကို အားလုံး အျပစ္ရွာေတာ့တာပဲ၊ ထမင္း ဟင္းနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ျဖစ္ျဖစ္၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းနဲ႕ ျဖစ္ျဖစ္၊ ကြၽန္မ အလုပ္နဲ႕ ပတ္သက္လို႔ ျဖစ္ျဖစ္ အျပစ္ရွာတယ္။ အဲဒါက သူ႕အရင္က ပုံစံနဲ႕ လုံးဝ မတူဘူး" လို႔ ႏူစရတ္က ဆိုပါတယ္။ အိမ္ထဲမွာ ယာဘေဆးျပားေတြေတြ႕ရတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ သူ မိုဟာမက္ကို ေမးခဲ့ပါတယ္။

"သူက ကြၽန္မကို ေအာ္တယ္။ သူ ေဆးကုခံဖို႔ ကိုကြၽန္မေျပာေပမယ့္ လက္မခံဘူး၊ သူ မဟုတ္ဘူးပဲ ျငင္းတယ္၊ နင္က ငါ့ကို မယုံဘူး၊ နင္တစ္ေယာက္ေယာက္နဲ႕ ထြက္သြားခ်င္တယ္၊ ငါနဲ႕ အတူမေနခ်င္ဘူးလို႔ စြပ္စြဲတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြက ကြၽန္မအတြက္ သိပ္ခက္ခဲပါတယ္။ သူ အဲဒီအခ်ိန္က ကြၽန္မကို သတ္ခ်င္ေတာင္ သတ္လိုက္နိုင္ပါတယ္။"

ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒကၠားက စိတ္ပညာဆရာဝန္ အာရွစ္ဆာလစ္ကေတာ့ အရက္ေသာက္တာကို ပိတ္ပင္တားျမစ္ထားၿပီး အရက္ကိုလည္း လြယ္လြယ္နဲ႕ မရတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ယာဘေဆးျပားေတြက အစားထိုးၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ ေနရာယူထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

"တစ္ခါက လူႀကီးလူေကာင္းဆိုသူ တစ္ေယာက္ ကြၽန္ေတာ့္ဆီ ေရာက္လာတယ္။ သူ႕ မိဘေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး စည္းကမ္းတင္းက်ပ္တဲ့ ေရွးရိုးစြဲသမားေတြ၊ ဒါေၾကာင့္ သူက သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ အျပင္ထြက္လည္တဲ့ အခါ တျခားသူေတြ ဘီယာေသာက္လည္း သူက မေသာက္ဘူး၊ အိမ္ျပန္လာရင္ အရက္နံ႕ထြက္ေနမွာ စိုးလို႔။ သူ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္မွာပဲ ယာဘကို စၿပီး စမ္းသုံးမိသြားတယ္။ သူ ေဆးသုံးထားလည္း အျပင္ပန္းက ၾကည့္ရင္ မသိသာဘူး၊ အနံ႕လည္း မထြက္ဘူး။ ေဆးျပားကိုလည္း နည္းနည္းပဲ သုံးေတာ့ ေနာက္တစ္ေန႕က်ေတာ့လည္း သိပ္ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ျဖစ္မေနဘူးေပါ့။"

ျမန္မာနဲ႕ နယ္စပ္အနားမွာ ေဆးျပားျပႆနာက အဆိုးဆုံးျဖစ္

Image caption

ေကာ့ဆက္ဘဇားနားမွာ ရဲေတြက ယာဥ္ေတြကို ရပ္တန့္ရွာေဖြ

ဒါေပမယ့္ ယာဘ သုံးသူေတြဟာ စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္သုံးစြဲတာနဲ႕ တင္မရပ္ေတာ့ပါဘူး။ ရာဇ၀တ္မႈေတြကိုလည္း က်ဴးလြန္လာပါတယ္။ ယာဘက ေနရာတိုင္းလိုမွာ အလြယ္တကူ ရေနတာကလည္းတစ္ေၾကာင္း၊ ေဆးသုံးတဲ့လူေတြက ျပႆနာေတြေဖာ္လာတာကလည္း တစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရက ယာဘေဆးျပားလက္ဝယ္ေတြ႕သူေတြကို အေရးယူလာၿပီး မူးယစ္ေဆးေရာင္းဝယ္မႈေတြကို လုံးဝ သည္းမခံဘူးဆိုတဲ့ မူဝါဒကိုလည္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ မူဝါဒေၾကာင့္ပဲ ရဲေတြက မူးယစ္ေဆးဝါး သုံးစြဲသူ၊ ေရာင္းဝယ္သူေတြကို အက်ဥ္း႐ုံး သုတ္သင္သတ္ျဖတ္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္တာရွိလာတယ္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

ဗလီက ျပန္လာတဲ့ တစ္ေန႕ ကြၽန္ေတာ့္အိမ္ ဂိတ္ဝမွာ ရဲေတြအမ်ားႀကီးေရာက္ေနတာေတြ႕ရတယ္လို႔ တက္ကနပ္ဖ္မွာ ေနတဲ့ အဗၺဒူလ္ရာမန္က ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ တက္ကနပ္ဖ္ဆိုတာ ယာဘေဆးျပားအမ်ားဆုံးေရာင္းဝယ္ၾကတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေရွ႕ေတာင္ပိုင္း ေကာ့ဆက္ဘဇားေဒသက ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ပါ။

"သူတို႔ အိမ္ထဲဝင္လာၾကၿပီး ကြၽန္ေတာ့္သား အဘူလ္ကာလမ္ကို ေရခ်ိဳးခန္းထဲက ဆြဲထုတ္ၿပီး လက္ထိပ္ခတ္ပါတယ္။ သူ႕ကို မဖမ္းပါနဲ႕၊ သူ ဘာလုပ္လို႔လဲလို႔ ကြၽန္ေတာ္က ေမးေတာ့ ရဲတစ္ေယာက္က အဖိုးႀကီး စကားမမ်ားနဲ႕၊ ခင္ဗ်ားကိုပါ ပစ္သတ္ရမလား" လို႔ ေျပာပါတယ္။

အဘူလ္ကာလမ္ဟာ လူကုန္ကူးမႈနဲ႕ အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး ေထာင္က်ခဲ့လို႔ ျပန္လြတ္လာတာ မၾကာေသးပါဘူး။ မူးယစ္ေဆးမႈနဲ႕ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႕ကို အခုတစ္ေခါက္ဖမ္းေခၚသြားၿပီး ဖမ္းထားလို႔ ငါးရက္အၾကာမွာေတာ့ သူ႕အေဖဆီ သတင္းဆိုးႀကီး ေရာက္လာပါတယ္။

အဗၺဒူလ္ရာမန္

Image caption

အဗၺဒူလ္ရာမန္

ကြၽန္ေတာ့္သား အျပန္အလွန္ ပစ္ၾကရင္း ေသသြားၿပီလို႔ ရဲေတြက ေျပာတယ္လို႔ သူက ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

အဘူလ္ကာလမ္ဟာ ဇန္နဝါရီလ ၉ ရက္ေန႕က ရဲစခန္းနဲ႕ ေတာ္ေတာ္လွမ္းတဲ့ ေနရာတစ္ခုမွာ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ရဲေတြကေတာ့ သူ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္ရင္း ေသသြားတာလို႔ ေျပာပါတယ္။ မီဒီယာသတင္းေတြမွာေတာ့ အဘူလ္ကာလမ္နဲ႕အတူ ေနာက္တစ္ေယာက္လည္း အဲဒီနားမွာပဲ ေသဆုံးေနတာေတြ႕ခဲ့ရၿပီး အခ်င္းျဖစ္တဲ့ေနရာက ယာဘေဆးျပား ႏွစ္ေသာင္းနဲ႕ ေသနတ္ငါးလက္ကို သိမ္းဆည္းရမိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရက မူးယစ္ေဆး ႏွိမ္နင္းေရး စီမံခ်က္ စတင္ခဲ့ၿပီး ပထမ ခုႏွစ္လအတြင္းမွာပဲ နိုင္ငံတဝန္းမွာ လူေပါင္း ၃၀၀ နီးပါး ေသဆုံးခဲ့တယ္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕တစ္ခုက ေျပာပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မီဒီယာ သတင္းေတြမွာေတာ့ အစိုးရက အေၾကာင္းျပေလ့ရွိတဲ့ အျပန္အလွန္ပစ္ခတ္ၾကရင္းဆိုတဲ့ စကားလုံးကို အဖြင့္အပိတ္မ်က္ေတာင္ေတြနဲ႕ ေဖာ္ျပတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဒီလို အျပန္အလွန္ ပစ္ၾကတယ္ဆိုတာ တမင္ဖန္တီးထားတာလို႔ သံသယေတြ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနၾကတယ္ဆိုတာကို ေဖာ္ျပခ်င္တာပါ။

ေကာ့ဆက္ဘဇားက ခရိုင္ရဲဝန္ မာဆြတ္ဟိုစိန္ကေတာ့ ယာဘေရာင္းဝယ္တဲ့သူေတြကို ပစ္သတ္ရမယ္ဆိုတဲ့ မူဝါဒ ခ်ထားတာ မရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဆို အဘူလ္ကာလမ္ ေသဆုံးရတဲ့ အေနအထားကိုေရာ သူဘယ္လို ရွင္းျပမွာပါလဲ။

တခါတေလ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စီမံခ်က္လုပ္ရင္ ယာဘေမွာင္ခိုသမားေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရပါတယ္။ သူ ေသသြားတာလည္း အဲဒီလို ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ရမႈ တစ္ခုခုမွာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္လို႔ ရဲဝန္က ေျပာပါတယ္။"ဖမ္းမိတဲ့ လူေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က ရဲစခန္းကို ေခၚသြားတယ္။ သူတို႔ကို စစ္ေဆးလို႔ သတင္းရရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အျပင္ထြက္ၿပီး စစ္ဆင္ေရးလုပ္ပါတယ္။ အဲဒီလို စစ္ဆင္ေရးလုပ္တဲ့အခ်ိန္ ဒုစရိုက္သမားေတြက ေသနတ္ေတြဘာေတြနဲ႕ ျပန္ ပစ္တာေတြရွိတယ္။အဲဒီလို ပစ္ရင္းခတ္ရင္း သူေသသြားတာ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။"

ေကာ့ဆက္ဘဇားက ခရိုင္ရဲဝန္ မာဆြတ္ဟိုစိန္

Image caption

ေကာ့ဆက္ဘဇားက ခရိုင္ရဲဝန္ မာဆြတ္ဟိုစိန္

ဒီလို ေသဆုံးမႈေတြဟာ တစ္ပုံစံထဲလိုလို ဘာလို႔ ျဖစ္ေနရတာလဲဆိုတဲ့ အေမးနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီးလည္း သူ႕မွာ အေျဖရွိပါတယ္။

"ပုံစံတူေနတာေတြေတာ့ ရွိမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္လိုက္တိုင္း ဒီအတိုင္းခ်ည္းပဲဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားကို ကြၽန္ေတာ္က တျခားလွီးလြဲေျပာရမွာလား။"

ေဖေဖၚဝါရီလမွာေတာ့ ခရိုင္ရဲဝန္က တကၠနပ္ဖ္ၿမိဳ႕မွာ ထူးထူးျခားျခားပြဲကေလး တစ္ခုလုပ္ပါတယ္။ ေသာင္းခ်ီၿပီး လာၾကည့္တဲ့လူေတြရဲ႕ ေရွ႕မွာ ယာဘေရာင္းတဲ့လူဆိုတဲ့ လူေပါင္း ၁၀၂ ေယာက္က ရဲေတြဆီမွာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ လာအပ္ၾကတာပါ။ ဒီလူအားလုံးဟာ ေဒသခံေတြခ်ည္းပါပဲ။ သူတို႔ထဲမွာ အာဏာရ အဝါမီလိခ္ပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း တစ္ေယာက္ရဲ႕ အမ်ိဳးေတြနဲ႕ တျခား လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ အမ်ိဳးေတြေတာင္ပါပါတယ္။ အဲဒီပြဲမွာ လက္နက္မ်ိဳးစုံ အလက္ ၃၀ နဲ႕ ယာဘေဆးျပား သုံးသိန္းခြဲ ပါတဲ့ အိတ္ကေလးေတြကိုလည္း ခင္းက်င္းျပသထားပါတယ္။ လာၿပီး အဖမ္းခံတဲ့လူေတြကို ပန္းေတြနဲ႕ ဆင္ထားတဲ့ စင္ျမင့္ေရွ႕မွာ တန္းစီခိုင္းထားၿပီး သူတို႔ကို ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး အဆာဒူဇမန္ခန္က ပန္းတစ္ပြင့္စီ ေပးခဲ့ပါတယ္။

တစ္နိုင္ငံလုံးမွာ ယာဘေတြ ျပန့္ေနၿပီ။ အထက္တန္းေက်ာင္းေတြနဲ႕ ေကာလိပ္ေတြက ေက်ာင္းသားေတြေတာင္ ယာဘေဆး စြဲေနၾကၿပီလို႔ ဝန္ႀကီးက တက္ေရာက္လာသူေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

တက္ကနဖ္မွာ လာအဖမ္းခံၾကသူေတြဓာတ္ပုံ မူပိုင္GETTY IMAGES

Image caption

လူေပါင္း ၁၀၂ ေယာက္က ရဲေတြဆီမွာ လာအဖမ္းခံ

သူက အဲဒီေန႕ကလာအဖမ္းခံၾကသူေတြကိုလည္း ဆက္စကားေျပာခဲ့ပါတယ္။

"ခင္ဗ်ားတို႔ အခုလို လာအဖမ္းခံလိုက္တာကလည္း တက္က္နဖ္ေရာ တစ္နိုင္ငံလုံးမွာပါ ယာဘေဆးျပား ကင္းစင္ေအာင္လုပ္နိုင္မယ္ဆိုတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရည္မွန္းခ်က္ကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ျပလိုက္တာပါ" လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

အဲဒီေန႕က လာအဖမ္းခံၾကသူေတြဟာ အခုေဆာင္းပါးေရးသားခ်ိန္ ဧၿပီလအထိ ျပန္မလြတ္ၾကေသးပါဘူး။

ဝန္ႀကီးအေျပာအရဆိုရင္ေတာ့ လာအဖမ္းၾကသူေတြဟာ သူ႕တို႔ ဆႏၵအေလ်ာက္ ရဲလက္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ လာအပ္ၾကတာ လို႔ ယူဆစရာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ထဲက ေရွာ္ကက္အလမ္ဆိုသူဟာ သူ႕ အသက္ေသမွာေၾကာက္လို႔ သြားအဖမ္းခံခဲ့ရတာပါလို႔ ညီျဖစ္သူက ေျပာပါတယ္။

ရဲေတြက အပစ္ခံရမယ့္ လူစာရင္းကို ျပဳစုထားတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းၾကားတဲ့အခါမွာ ကြၽန္ေတာ့္အစ္ကိုက သိပ္ေၾကာက္သြားလို႔ သြားအဖမ္းခံလိုက္တာပါလို႔ မိုဟာမက္ အလန္ဂါက ေျပာပါတယ္။

ခရိုင္ရဲဝန္ မာဆြတ္ဟိုစိန္ကေတာ့ သူတို႔ ဒီလို ဖိအားေပးခဲ့တာ မရွိပါဘူးလို႔ ျငင္းပါတယ္။

"ကြၽန္ေတာ္ အခိုင္အမာေျပာနိုင္ပါတယ္။ ပစ္သတ္မယ့္ လူစာရင္းဆိုတာ လုံးဝ မရွိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တရားခံေတြကို ဖမ္းမိဖို႔ပဲ အၿမဲႀကိဳးစားပါတယ္" လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

အဲဒီ ေဖေဖၚဝါရီလက လူေတြ လာအဖမ္းခံခဲ့အၿပီးမွာ ေကာ့ဆက္ဘဇားခရိုင္အတြင္း ယာဘေဆးျပားေရာင္းဝယ္မႈဟာ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါး ၾက်သြားခဲ့ပါတယ္လို႔လည္း ရဲဝန္ မာဆြတ္ဟိုစိန္က ေျပာပါတယ္။

ယာဘေတြ ရွာေနတဲ့ နယ္ျခားေစာင့္ရဲဓာတ္ပုံ မူပိုင္GETTY IMAGES

Image caption

တက္ကနဖ္က ဘတ္စကားတစ္စီးေပၚမွာ ယာဘေတြ ရွာေနတဲ့ နယ္ျခားေစာင့္ရဲ

၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တစ္နိုင္ငံလုံးမွာ ယာဘေဆးျပား ၅၃ သန္း ဖမ္းမိခဲ့ပါတယ္။ ဒီ မူးယစ္ေဆး ေမွာင္ခိုလုပ္ငန္းဟာ တစ္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ကို ေဒၚလာ သန္းတစ္ေထာင္ေလာက္တန္ဘိုး ရွိပါတယ္။

နိုင္ငံတြင္းမွာ မူးယစ္ေဆးစြဲေနသူ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုတာကို အတိအက် စာရင္းျပဳစုထားတာမ်ိဳးေတာ့ မရွိပါဘူး။ မူးယစ္ေဆးႏွိမ္နင္းေရးဌာနက လူေလးသန္းေလာက္ မူးယစ္ေဆးစြဲေနတယ္လို႔ ခန့္မွန္းထားေပမယ့္ လူမႈေရးအဖြဲ႕ေတြကေတာ့ ခုႏွစ္သန္းေလာက္လို႔ မွန္းပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ သုံးပုံတစ္ပုံေလာက္က ယာဘေဆးစြဲေနသူေတြလို႔ ယူဆရပါတယ္။

အစပိုင္းက ေျပာခဲ့တဲ့ ယာဘေဆးစြဲခဲ့သူ မိုဟာမက္အတြက္ေတာ့ ယာဘသုံးလို႔ စိတ္တက္ႂကြရတာေတြဟာ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ စိတ္ဓာတ္က်ဆင္းရတာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ့္ စိတ္မွာ အၿမဲရႈပ္ေထြးေနတယ္၊ တစ္ေယာက္ေယာက္က ကြၽန္ေတာ္ေျပာတာကို ခိုးနားေထာင္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ကို တစ္ေယာက္ေယာက္က ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ အၿမဲခံစားေနရတယ္။

ဒီလို စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ရတာေတြဟာ ယာဘသုံးသူေတြအၾကားမွာ ေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။

သူ ဒီလို မူး႐ူးေနခ်ိန္မွာပဲ သူ႕ မိသားစုက အကူအညီေတာင္းလို႔ တစ္ညမွာ လူစိမ္းတခ်ိဳ႕က သူ႕ကို ခ်ဳပ္ေႏွာင္ၿပီး ေဆးခန္းတစ္ခုဆီကို ေခၚသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အေတြ႕အႀကဳံဟာ သိပ္ကို ထိတ္လန့္စရာ ေကာင္းခဲ့ေပမယ့္ အခုေတာ့ သူ႕ကို ေဆးခန္းပို႔ေပးခဲ့ၾကတာကို မိုဟာမက္က ေက်းဇူးတင္ေနပါၿပီ။ သူ အဲဒီ ေဆးျဖတ္စခန္းမွာ ေလးလေနခဲ့ရၿပီး အခုဆို ေဆးျပတ္တာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ သူ႕ကို ေဆးျဖတ္ေပးခဲ့တဲ့ စခန္းမွာပဲ လုပ္အားေပး ျပန္လုပ္ေပးေနပါတယ္။ ဒါကလည္ဒ ေဆးကို ျပန္မသုံးမိေအာင္ပါလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

အခုဆို သူ အလုပ္ျပန္လုပ္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီလို႔ မိုဟာမက္ရဲ႕ ဇနီးသည္ ႏူစရတ္ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္မကေတာ့ သူ႕ကို အတင္းမတိုက္တြန္းပါဘူး။ သူ အကူအညီလိုရင္ ေပးဖို႔ ကြၽန္မတို႔ အားလုံး အနားမွာ ရွိေနၾကပါတယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။

မိုဟာမက္နဲ႕ သူ႕ဇနီးသည္

Image caption

သံေယာဇ႕ဥ္ ပိုခိုင္မလာခဲ့

မိုဟာမက္ ယာဘေဆးစြဲခဲ့တာက သူတို႔ လင္မယားအၾကားမွာ ႀကီးမားတဲ့ အရံအတားႀကီးႀကီး တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုလို အတူတူ ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သူတို႔ရဲ႕ သံေယာဇဥ္က ပိုခိုင္မာလာၿပီလို႔ ယုံၾကည္ေနပါတယ္လို႔ ႏူစရတ္ကေျပာပါတယ္။

မိုဟာမက္ကလည္း ဒါကို သေဘာတူပါတယ္။

"အခုဆို သူ႕ကို ကြၽန္ေတာ္ပိုယုံၾကည္လာတယ္။ သူ ကြၽန္ေတာ့္ကို စြန့္သြားမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။"

ယာဘ - လွယ်လွယ်ရ များများသုံးရင်း ခြိမ်းခြောက်ခံလာရတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ အနီရောင်နဲ့ ပန်းရောင်ဆေးပြားလေးတွေ စွဲနေသူ သောင်းနဲ့ သိန်းနဲ့ ချီပြီး ရှိနေပါပြီ။ အဲဒီ ဆေးပြားလေးတွေဟာ နေရာတကာ လွယ်လွယ်နဲ့ ဝယ်လို့ ရနေသလို စျေးလည်းချိုပါတယ်။ အဲဒီ ဆေးပြားလေးတွေကတော့ ယာဘလို့ အသိများတဲ့ မူးယစ်ဆေးပါ။ မူးယစ်ဆေး သုံးစွဲသူ၊ ရောင်းဝယ်သူတွေကို နှိမ်နင်းရင်း ရဲတွေက ပစ်သတ်လို့ လူ ရာနဲ့ ချီပြီးလည်း သေဆုံးခဲ့ရပါပြီ။ ကျွန်တော် မအိပ်ပဲ ၇ ရက်၊ ၈ ရက်၊ တခါတလေ ၁၀ ရက်အထိ နေခဲ့တယ်။ မနက်၊ နေ့လယ်၊ ည အချိန်တိုင်း ယာဘကို သုံးတယ်။ ပြီးတော့ မအိပ်တော့ပဲ တစ်ညလုံး အလုပ်လုပ်နေနိုင်တယ် လို့ ပြောပြသူကတော့ မိုဟာမက်ပါ။ သူယာဘ စွဲနေတာ ကြာပါပြီ။ မအိပ်ပဲ အချိန်အကြာကြီး နေပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ သူ မခံနိုင်တော့ပါဘူး။လုံးဝ သတိလစ်သွားတယ်။ ဘာမှ မသိတော့ဘူး။ နှစ်ရက် သုံးရက်ကြာတော့ ပြန်နိုးလာပြီး တစ်ခုခုစားတယ်။ ပြီးရင် ပြန် အိပ်တော့တာပဲ။ ယာဘ ရှိသေးရင် အဲဒီအချိန်မှာ သောက်လိုက်တယ်။ တစ်လုံးပဲ ကျန်လည်း အဲဒီဆေးပြားကို သောက်လိုက်ပါတယ်။ 

မိုဟာမက် ယာဘစွဲသွားက ဒက္ကားမှာ အလုပ်လုပ်ချိန်က စပါတယ်။ 

Image captionလူတွေနဲ့ ပိုရောလာတယ်၊ သီချင်းကို ပိုနားထောင်ဖြစ်တယ်၊ စီးကရက်ကြိုက်တယ်၊ လိင်ကိစ္စလည်း ပို အားသန်လာပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့က ဂျပန်ကို ကုန်ပို့တဲ့ အလုပ်လုပ်တာဆိုတော့ အချိန်ကွာလို့ ညဘက်မှာ အလုပ်လုပ်ရတယ်။ အဲဒီမှာ အလုပ်ထဲက တစ်ယောက်က ယာဘအကြောင်း ကျွန်တော့်ကို ပြောတယ်။ အဲဒီ ဆေးပြားသုံးရင် ည မအိပ်ပဲ နေနိုင်တယ်။ ပိုလည်း အားရှိတယ်။ မနက်ကျလည်း အပင်ပန်းခံနိုင်တယ်၊ ညလည်း အလုပ်ဆက်လုပ်နိုင်တယ်လို့ ပြောတယ်။ 

စပြီး သုံးစမှာတော့ သူ့ သူငယ်ချင်းပြောသလိုပဲ ကောင်းတဲ့အပိုင်းတွေကို မိုဟာမက်ခံစားရပါတယ်။ အဲဒါက သိပ်တော့ ကြာကြာမခံပါဘူး။ သူ့အမူအရာတွေ ပျက်လာပြီး လူကလည်း ပြိုလဲတော့မလို ဖြစ်လာပါတယ်။ 

ယာဘ စသုံးတဲ့အချိန်မှာတော့ အားလုံးက အကောင်းချည်းလိုပဲ၊ စိတ်တက်ကြွတယ်။ အားလည်း ပြည့်တယ်၊ စိတ်ခံစားမှုဘက်ဆို ထက်သန်နေတတ်တယ်လို့ မူးယစ်ဆေးစွဲမှုတွေကို အထူးပြုလေ့လာနေတဲ့ စိတ္တဗေဒဆရာဝန် ဒေါက်တာ အာရှစ်ဆာလင်းက ပြောပါတယ်။ 

"လူတွေနဲ့လည်း ပို ခင်တတ်လာတယ်။ သီချင်းဂီတကိုလည်း ပို ခံစားတတ်လာတယ်။ စီးကရက်ပိုသောက်လာမယ်။ လိင်ခံစားမှုလည်း ပိုအားသန်လာမယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာတော့ ယာဘသုံးတာနဲ့ လိင်ပိုင်းထက်သန်မှုကို တွဲပြီးမြင်ကြတယ်၊ အဲဒီအတွက် သုံးကြတယ်။ မအိပ်ပဲ အကြာကြီးနေနိုင်တယ်။ အင်အား ပိုပြည့်နေသလိုလည်း ခံစားရတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုလည်း ပိုရှိလာတယ်။ ယာဘက ဖြတ်လိုက်ရင်လည်း အရက်နဲ့ ဘိန်းဖြူလို ဖြတ်ရင်ခံစားရတဲ့ ဝေဒနာတွေ မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ယာဘက သိပ်ကို စွဲဖို့လွယ်တယ်။ သိပ်အန္တရာယ်ကြီးတဲ့ ဆေးပြားမျိုးပါ။"

ယာဘဆေးပြား ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ရောက်လာတာ ၂၀၀၂ ခုနှစ်ကပါ။ အဲဒီကတည်းက သုံးစွဲသူ၊ စွဲလမ်းသူ၊ ရောင်းချသူတွေလည်း တဖြေးဖြေးချင်းတိုးလာနေခဲ့ပါတယ်။ အိန်မီးချင်းမြန်မာနိုင်ငံမှာ အမြောက်အမြေားထုတ်လုပ်တဲ့ အဲဒီဆေးပြားတွေဟာ နယ်စပ်ကတဆင့် အလုံးအရင်းနဲ့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံကြားက နာ့ဖ်မြစ်ကြောင်းတလျှောက်ဟာ မူးယစ်ဆေး ဝင်ရောက်ရာ လမ်းကြောင်းတစ်ခုပါပဲ။ 

Image captionနယ်စပ်တလျှောက်ကနေ ယာဘတွေ အလု့းအရင်းနဲ့ ဝင်ရောက်

အဲဒီ နယ်စပ်က မြစ်ကို ဖြတ်ကျော်ပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရိုဟင်ဂျာတွေ သိန်းချီလို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်ကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ဖိနှိပ်နှိမ်နင်းမှုတွေက ရှောင်တိမ်းလွတ်မြောက်အောင်လို့ပါ။ အခုဆို ဒုက္ခသည်ပေါင်း တစ်သန်းလောက် နယ်စပ်က ဖြစ်သလို တည်ဆောက်ထားတဲ့ စခန်းတွေမှာ နေနေကြပါတယ်။ အဲဒီ ဒုက္ခသည်တွေဟာ မူးယစ်ဆေးကုန်သည်တွေက ဆေးပြားသယ်ဆောင်ရေးအတွက် အသုံးချ ခိုင်းစေခံရသူတွေ ဖြစ်လာကြပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကတောင် ဆေးပြားတွေကို သူတို့ရဲ့ အမျိုးသမီးအင်္ဂါထဲ ထည့်လို့ သယ်ယူကြတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စီးပွားရေးဟာ တဟုန်ထိုးတိုးတက်အားကောင်းခဲ့တဲ့ အချိန်တစ်ခု မကြာခင်က ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ အခြေအနေကို မူးယစ်ကုန်သည်တွေက အမိအရ အသုံးချခဲ့ပုံရတယ်လို့ မူးယစ်စျေးကွက်ကို လေ့လာထားသူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ မူးယစ်ဆေး ကုန်သည်တွေဟာ ယာဘတွေကို အလုံးအရင်းနဲ့ တင်သွင်းလာပြီး စျေးကွက်ထဲမှာ စျေးသက်သက်သာသာနဲ့ ရောင်းပေးပါတယ်။ အများစုက စွဲနေပြီး မသုံးရမနေနိင် ဖြစ်လာတော့မှ သူတို့ လိုချင်သလို ရောင်းကြတော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ကျွန်တော်တော့ လုံးဝကို မသုံးရမနေနိုင် ဖြစ်သွားခဲ့ပါတယ်လို့ မိုဟာမက်က ပြန်ပြောပြပါတယ်။ 

အဲဒီအချိန်က သူတို့ရဲ့ မွေးစကလေးကို ကြည့်ရှုနေရတဲ့ မိုဟာမက်ရဲ့ ဇနီး နူစရတ်ကလည်း မိုဟာမက်ရဲ့ အပြုအမူတွေဟာ တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ မှန်းလို့မရအောင်ဖြစ်ဖြစ်လာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

Image captionမိုဟာမက်နဲ့ သူ့ဇနီးသည်

"သူ အိမ်ပြန်လာပြီဆို ကျွန်မကို အားလုံး အပြစ်ရှာတော့တာပဲ၊ ထမင်း ဟင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ဖြစ်ဖြစ်၊ မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းနဲ့ ဖြစ်ဖြစ်၊ ကျွန်မ အလုပ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဖြစ်ဖြစ် အပြစ်ရှာတယ်။ အဲဒါက သူ့အရင်က ပုံစံနဲ့ လုံးဝ မတူဘူး" လို့ နူစရတ်က ဆိုပါတယ်။ အိမ်ထဲမှာ ယာဘဆေးပြားတွေတွေ့ရတဲ့ အချိန်မှာတော့ သူ မိုဟာမက်ကို မေးခဲ့ပါတယ်။ 

"သူက ကျွန်မကို အော်တယ်။ သူ ဆေးကုခံဖို့ ကိုကျွန်မပြောပေမယ့် လက်မခံဘူး၊ သူ မဟုတ်ဘူးပဲ ငြင်းတယ်၊ နင်က ငါ့ကို မယုံဘူး၊ နင်တစ်ယောက်ယောက်နဲ့ ထွက်သွားချင်တယ်၊ ငါနဲ့ အတူမနေချင်ဘူးလို့ စွပ်စွဲတယ်။ အဲဒီအချိန်တွေက ကျွန်မအတွက် သိပ်ခက်ခဲပါတယ်။ သူ အဲဒီအချိန်က ကျွန်မကို သတ်ချင်တောင် သတ်လိုက်နိုင်ပါတယ်။"

မြို့တော် ဒက္ကားက စိတ်ပညာဆရာဝန် အာရှစ်ဆာလစ်ကတော့ အရက်သောက်တာကို ပိတ်ပင်တားမြစ်ထားပြီး အရက်ကိုလည်း လွယ်လွယ်နဲ့ မရတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ယာဘဆေးပြားတွေက အစားထိုးပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် နေရာယူထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ 

"တစ်ခါက လူကြီးလူကောင်းဆိုသူ တစ်ယောက် ကျွန်တော့်ဆီ ရောက်လာတယ်။ သူ့ မိဘတွေကလည်း တော်တော်လေး စည်းကမ်းတင်းကျပ်တဲ့ ရှေးရိုးစွဲသမားတွေ၊ ဒါကြောင့် သူက သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အပြင်ထွက်လည်တဲ့ အခါ တခြားသူတွေ ဘီယာသောက်လည်း သူက မသောက်ဘူး၊ အိမ်ပြန်လာရင် အရက်နံ့ထွက်နေမှာ စိုးလို့။ သူ အသက် ၃၀ ကျော်မှာပဲ ယာဘကို စပြီး စမ်းသုံးမိသွားတယ်။ သူ ဆေးသုံးထားလည်း အပြင်ပန်းက ကြည့်ရင် မသိသာဘူး၊ အနံ့လည်း မထွက်ဘူး။ ဆေးပြားကိုလည်း နည်းနည်းပဲ သုံးတော့ နောက်တစ်နေ့ကျတော့လည်း သိပ်ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဖြစ်မနေဘူးပေါ့။"

Image captionကော့ဆက်ဘဇားနားမှာ ရဲတွေက ယာဉ်တွေကို ရပ်တန့်ရှာဖွေ

ဒါပေမယ့် ယာဘ သုံးသူတွေဟာ စိတ်ပြေလက်ပျောက်သုံးစွဲတာနဲ့ တင်မရပ်တော့ပါဘူး။ ရာဇ၀တ်မှုတွေကိုလည်း ကျူးလွန်လာပါတယ်။ ယာဘက နေရာတိုင်းလိုမှာ အလွယ်တကူ ရနေတာကလည်းတစ်ကြောင်း၊ ဆေးသုံးတဲ့လူတွေက ပြဿနာတွေဖော်လာတာကလည်း တစ်ကြောင်းကြောင့် နောက်ဆုံးတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ယာဘဆေးပြားလက်ဝယ်တွေ့သူတွေကို အရေးယူလာပြီး မူးယစ်ဆေးရောင်းဝယ်မှုတွေကို လုံးဝ သည်းမခံဘူးဆိုတဲ့ မူဝါဒကိုလည်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒီ မူဝါဒကြောင့်ပဲ ရဲတွေက မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲသူ၊ ရောင်းဝယ်သူတွေကို အကျဉ်းရုံး သုတ်သင်သတ်ဖြတ်တာမျိုးတွေ လုပ်တာရှိလာတယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက ပြောကြပါတယ်။

ဗလီက ပြန်လာတဲ့ တစ်နေ့ ကျွန်တော့်အိမ် ဂိတ်ဝမှာ ရဲတွေအများကြီးရောက်နေတာတွေ့ရတယ်လို့ တက်ကနပ်ဖ်မှာ နေတဲ့ အဗ္ဗဒူလ်ရာမန်က ပြန်ပြောပြပါတယ်။ တက်ကနပ်ဖ်ဆိုတာ ယာဘဆေးပြားအများဆုံးရောင်းဝယ်ကြတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အရှေ့တောင်ပိုင်း ကော့ဆက်ဘဇားဒေသက မြို့တစ်မြို့ပါ။ 

"သူတို့ အိမ်ထဲဝင်လာကြပြီး ကျွန်တော့်သား အဘူလ်ကာလမ်ကို ရေချိုးခန်းထဲက ဆွဲထုတ်ပြီး လက်ထိပ်ခတ်ပါတယ်။ သူ့ကို မဖမ်းပါနဲ့၊ သူ ဘာလုပ်လို့လဲလို့ ကျွန်တော်က မေးတော့ ရဲတစ်ယောက်က အဖိုးကြီး စကားမများနဲ့၊ ခင်ဗျားကိုပါ ပစ်သတ်ရမလား" လို့ ပြောပါတယ်။

အဘူလ်ကာလမ်ဟာ လူကုန်ကူးမှုနဲ့ အဖမ်းခံခဲ့ရပြီး ထောင်ကျခဲ့လို့ ပြန်လွတ်လာတာ မကြာသေးပါဘူး။ မူးယစ်ဆေးမှုနဲ့တော့ မဟုတ်ပါဘူး။ သူ့ကို အခုတစ်ခေါက်ဖမ်းခေါ်သွားပြီး ဖမ်းထားလို့ ငါးရက်အကြာမှာတော့ သူ့အဖေဆီ သတင်းဆိုးကြီး ရောက်လာပါတယ်။ 

Image captionအဗ္ဗဒူလ်ရာမန်

ကျွန်တော့်သား အပြန်အလှန် ပစ်ကြရင်း သေသွားပြီလို့ ရဲတွေက ပြောတယ်လို့ သူက ပြန်ပြောပြပါတယ်။ 

အဘူလ်ကာလမ်ဟာ ဇန်နဝါရီလ ၉ ရက်နေ့က ရဲစခန်းနဲ့ တော်တော်လှမ်းတဲ့ နေရာတစ်ခုမှာ သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ရဲတွေကတော့ သူ အချင်းချင်းအပြန်အလှန် ပစ်ခတ်ရင်း သေသွားတာလို့ ပြောပါတယ်။ မီဒီယာသတင်းတွေမှာတော့ အဘူလ်ကာလမ်နဲ့အတူ နောက်တစ်ယောက်လည်း အဲဒီနားမှာပဲ သေဆုံးနေတာတွေ့ခဲ့ရပြီး အချင်းဖြစ်တဲ့နေရာက ယာဘဆေးပြား နှစ်သောင်းနဲ့ သေနတ်ငါးလက်ကို သိမ်းဆည်းရမိတယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ 

၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက မူးယစ်ဆေး နှိမ်နင်းရေး စီမံချက် စတင်ခဲ့ပြီး ပထမ ခုနှစ်လအတွင်းမှာပဲ နိုင်ငံတဝန်းမှာ လူပေါင်း ၃၀၀ နီးပါး သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့တစ်ခုက ပြောပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မီဒီယာ သတင်းတွေမှာတော့ အစိုးရက အကြောင်းပြလေ့ရှိတဲ့ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ကြရင်းဆိုတဲ့ စကားလုံးကို အဖွင့်အပိတ်မျက်တောင်တွေနဲ့ ဖော်ပြတတ်ကြပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ဒီလို အပြန်အလှန် ပစ်ကြတယ်ဆိုတာ တမင်ဖန်တီးထားတာလို့ သံသယတွေ ကြီးကြီးမားမား ရှိနေကြတယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြချင်တာပါ။ 

ကော့ဆက်ဘဇားက ခရိုင်ရဲဝန် မာဆွတ်ဟိုစိန်ကတော့ ယာဘရောင်းဝယ်တဲ့သူတွေကို ပစ်သတ်ရမယ်ဆိုတဲ့ မူဝါဒ ချထားတာ မရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါဆို အဘူလ်ကာလမ် သေဆုံးရတဲ့ အနေအထားကိုရော သူဘယ်လို ရှင်းပြမှာပါလဲ။

တခါတလေ ကျွန်တော်တို့ စီမံချက်လုပ်ရင် ယာဘမှောင်ခိုသမားတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရပါတယ်။ သူ သေသွားတာလည်း အဲဒီလို ရင်ဆိုင်တိုက်ခိုက်ရမှု တစ်ခုခုမှာ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်လို့ ရဲဝန်က ပြောပါတယ်။"ဖမ်းမိတဲ့ လူတွေကို ကျွန်တော်တို့က ရဲစခန်းကို ခေါ်သွားတယ်။ သူတို့ကို စစ်ဆေးလို့ သတင်းရရင် ကျွန်တော်တို့ အပြင်ထွက်ပြီး စစ်ဆင်ရေးလုပ်ပါတယ်။ အဲဒီလို စစ်ဆင်ရေးလုပ်တဲ့အချိန် ဒုစရိုက်သမားတွေက သေနတ်တွေဘာတွေနဲ့ ပြန် ပစ်တာတွေရှိတယ်။အဲဒီလို ပစ်ရင်းခတ်ရင်း သူသေသွားတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။" 

Image captionကော့ဆက်ဘဇားက ခရိုင်ရဲဝန် မာဆွတ်ဟိုစိန်

ဒီလို သေဆုံးမှုတွေဟာ တစ်ပုံစံထဲလိုလို ဘာလို့ ဖြစ်နေရတာလဲဆိုတဲ့ အမေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးလည်း သူ့မှာ အဖြေရှိပါတယ်။ 

"ပုံစံတူနေတာတွေတော့ ရှိမှာပေါ့ဗျာ။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်လိုက်တိုင်း ဒီအတိုင်းချည်းပဲဆိုတော့ ခင်ဗျားကို ကျွန်တော်က တခြားလှီးလွဲပြောရမှာလား။"

ဖေဖေါ်ဝါရီလမှာတော့ ခရိုင်ရဲဝန်က တက္ကနပ်ဖ်မြို့မှာ ထူးထူးခြားခြားပွဲကလေး တစ်ခုလုပ်ပါတယ်။ သောင်းချီပြီး လာကြည့်တဲ့လူတွေရဲ့ ရှေ့မှာ ယာဘရောင်းတဲ့လူဆိုတဲ့ လူပေါင်း ၁၀၂ ယောက်က ရဲတွေဆီမှာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ လာအပ်ကြတာပါ။ ဒီလူအားလုံးဟာ ဒေသခံတွေချည်းပါပဲ။ သူတို့ထဲမှာ အာဏာရ အဝါမီလိခ်ပါတီရဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း တစ်ယောက်ရဲ့ အမျိုးတွေနဲ့ တခြား လွှတ်တော်အမတ်တွေရဲ့ အမျိုးတွေတောင်ပါပါတယ်။ အဲဒီပွဲမှာ လက်နက်မျိုးစုံ အလက် ၃၀ နဲ့ ယာဘဆေးပြား သုံးသိန်းခွဲ ပါတဲ့ အိတ်ကလေးတွေကိုလည်း ခင်းကျင်းပြသထားပါတယ်။ လာပြီး အဖမ်းခံတဲ့လူတွေကို ပန်းတွေနဲ့ ဆင်ထားတဲ့ စင်မြင့်ရှေ့မှာ တန်းစီခိုင်းထားပြီး သူတို့ကို ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အဆာဒူဇမန်ခန်က ပန်းတစ်ပွင့်စီ ပေးခဲ့ပါတယ်။ 

တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ယာဘတွေ ပြန့်နေပြီ။ အထက်တန်းကျောင်းတွေနဲ့ ကောလိပ်တွေက ကျောင်းသားတွေတောင် ယာဘဆေး စွဲနေကြပြီလို့ ဝန်ကြီးက တက်ရောက်လာသူတွေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဓာတ်ပုံ မူပိုင်GETTY IMAGES

Image captionလူပေါင်း ၁၀၂ ယောက်က ရဲတွေဆီမှာ လာအဖမ်းခံ

သူက အဲဒီနေ့ကလာအဖမ်းခံကြသူတွေကိုလည်း ဆက်စကားပြောခဲ့ပါတယ်။

"ခင်ဗျားတို့ အခုလို လာအဖမ်းခံလိုက်တာကလည်း တက်က်နဖ်ရော တစ်နိုင်ငံလုံးမှာပါ ယာဘဆေးပြား ကင်းစင်အောင်လုပ်နိုင်မယ်ဆိုတဲ့ ကျွန်တော်တို့ ရည်မှန်းချက်ကို ခိုင်ခိုင်မာမာ ပြလိုက်တာပါ" လို့ သူက ဆိုပါတယ်။ 

အဲဒီနေ့က လာအဖမ်းခံကြသူတွေဟာ အခုဆောင်းပါးရေးသားချိန် ဧပြီလအထိ ပြန်မလွတ်ကြသေးပါဘူး။ 

ဝန်ကြီးအပြောအရဆိုရင်တော့ လာအဖမ်းကြသူတွေဟာ သူ့တို့ ဆန္ဒအလျောက် ရဲလက် ကိုယ့်ဟာကိုယ် လာအပ်ကြတာ လို့ ယူဆစရာရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ထဲက ရှော်ကက်အလမ်ဆိုသူဟာ သူ့ အသက်သေမှာကြောက်လို့ သွားအဖမ်းခံခဲ့ရတာပါလို့ ညီဖြစ်သူက ပြောပါတယ်။ 

ရဲတွေက အပစ်ခံရမယ့် လူစာရင်းကို ပြုစုထားတယ်။ အဲဒီအကြောင်းကြားတဲ့အခါမှာ ကျွန်တော့်အစ်ကိုက သိပ်ကြောက်သွားလို့ သွားအဖမ်းခံလိုက်တာပါလို့ မိုဟာမက် အလန်ဂါက ပြောပါတယ်။ 

ခရိုင်ရဲဝန် မာဆွတ်ဟိုစိန်ကတော့ သူတို့ ဒီလို ဖိအားပေးခဲ့တာ မရှိပါဘူးလို့ ငြင်းပါတယ်။ 

"ကျွန်တော် အခိုင်အမာပြောနိုင်ပါတယ်။ ပစ်သတ်မယ့် လူစာရင်းဆိုတာ လုံးဝ မရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ တရားခံတွေကို ဖမ်းမိဖို့ပဲ အမြဲကြိုးစားပါတယ်" လို့ သူက ဆိုပါတယ်။ 

အဲဒီ ဖေဖေါ်ဝါရီလက လူတွေ လာအဖမ်းခံခဲ့အပြီးမှာ ကော့ဆက်ဘဇားခရိုင်အတွင်း ယာဘဆေးပြားရောင်းဝယ်မှုဟာ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး ကြျသွားခဲ့ပါတယ်လို့လည်း ရဲဝန် မာဆွတ်ဟိုစိန်က ပြောပါတယ်။ 

ဓာတ်ပုံ မူပိုင်GETTY IMAGES

Image captionတက်ကနဖ်က ဘတ်စကားတစ်စီးပေါ်မှာ ယာဘတွေ ရှာနေတဲ့ နယ်ခြားစောင့်ရဲ

၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ယာဘဆေးပြား ၅၃ သန်း ဖမ်းမိခဲ့ပါတယ်။ ဒီ မူးယစ်ဆေး မှောင်ခိုလုပ်ငန်းဟာ တစ်နှစ်တစ်နှစ်ကို ဒေါ်လာ သန်းတစ်ထောင်လောက်တန်ဘိုး ရှိပါတယ်။ 

နိုင်ငံတွင်းမှာ မူးယစ်ဆေးစွဲနေသူ အရေအတွက် ဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာကို အတိအကျ စာရင်းပြုစုထားတာမျိုးတော့ မရှိပါဘူး။ မူးယစ်ဆေးနှိမ်နင်းရေးဌာနက လူလေးသန်းလောက် မူးယစ်ဆေးစွဲနေတယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပေမယ့် လူမှုရေးအဖွဲ့တွေကတော့ ခုနှစ်သန်းလောက်လို့ မှန်းပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ သုံးပုံတစ်ပုံလောက်က ယာဘဆေးစွဲနေသူတွေလို့ ယူဆရပါတယ်။ 

အစပိုင်းက ပြောခဲ့တဲ့ ယာဘဆေးစွဲခဲ့သူ မိုဟာမက်အတွက်တော့ ယာဘသုံးလို့ စိတ်တက်ကြွရတာတွေဟာ သိပ်မကြာခင်မှာပဲ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းရတာတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။

ကျွန်တော့် စိတ်မှာ အမြဲရှုပ်ထွေးနေတယ်၊ တစ်ယောက်ယောက်က ကျွန်တော်ပြောတာကို ခိုးနားထောင်နေတယ်။ ကျွန်တော့်ကို တစ်ယောက်ယောက်က စောင့်ကြည့်နေတယ်လို့ အမြဲခံစားနေရတယ်။

ဒီလို စိတ်ကစဉ့်ကလျားဖြစ်ရတာတွေဟာ ယာဘသုံးသူတွေအကြားမှာ တွေ့ရလေ့ရှိပါတယ်။

သူ ဒီလို မူးရူးနေချိန်မှာပဲ သူ့ မိသားစုက အကူအညီတောင်းလို့ တစ်ညမှာ လူစိမ်းတချို့က သူ့ကို ချုပ်နှောင်ပြီး ဆေးခန်းတစ်ခုဆီကို ခေါ်သွားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက အတွေ့အကြုံဟာ သိပ်ကို ထိတ်လန့်စရာ ကောင်းခဲ့ပေမယ့် အခုတော့ သူ့ကို ဆေးခန်းပို့ပေးခဲ့ကြတာကို မိုဟာမက်က ကျေးဇူးတင်နေပါပြီ။ သူ အဲဒီ ဆေးဖြတ်စခန်းမှာ လေးလနေခဲ့ရပြီး အခုဆို ဆေးပြတ်တာ တစ်နှစ်ကျော်ပါပြီ။ သူ့ကို ဆေးဖြတ်ပေးခဲ့တဲ့ စခန်းမှာပဲ လုပ်အားပေး ပြန်လုပ်ပေးနေပါတယ်။ ဒါကလည်ဒ ဆေးကို ပြန်မသုံးမိအောင်ပါလို့ သူက ပြောပါတယ်။ 

အခုဆို သူ အလုပ်ပြန်လုပ်ဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီလို့ မိုဟာမက်ရဲ့ ဇနီးသည် နူစရတ်ကပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မကတော့ သူ့ကို အတင်းမတိုက်တွန်းပါဘူး။ သူ အကူအညီလိုရင် ပေးဖို့ ကျွန်မတို့ အားလုံး အနားမှာ ရှိနေကြပါတယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။ 

Image captionသံယောဇ႕ဉ် ပိုခိုင်မလာခဲ့

မိုဟာမက် ယာဘဆေးစွဲခဲ့တာက သူတို့ လင်မယားအကြားမှာ ကြီးမားတဲ့ အရံအတားကြီးကြီး တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုလို အတူတူ ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီးတဲ့နောက်မှာ သူတို့ရဲ့ သံယောဇဉ်က ပိုခိုင်မာလာပြီလို့ ယုံကြည်နေပါတယ်လို့ နူစရတ်ကပြောပါတယ်။ 

မိုဟာမက်ကလည်း ဒါကို သဘောတူပါတယ်။

"အခုဆို သူ့ကို ကျွန်တော်ပိုယုံကြည်လာတယ်။ သူ ကျွန်တော့်ကို စွန့်သွားမှာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။"

Ref:https://www.bbc.com/burmese/in-depth-48068362?ocid=socialflow_facebook

တရုတ္နိုင္ငံမွ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းႀကီးမ်ား

☀  တရုတ္နိုင္ငံမွ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းႀကီးမ်ား  ☀

        ကမၻာ႕စေတာ့ေစ်းကြက္ႀကီးမ်ားထဲတြင္ အေမရိကန္ စေတာ့ေစ်းကြက္ျပီးေနာက္ တရုတ္စေတာ့ေစ်းကြက္မွာ ဒုတိယ အႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။ တရုတ္နိုင္ငံတြင္ ပထမဦးဆံုးျဖစ္ေသာ Shanghai စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကို 1860 ခုနွစ္က စတင္တည္ေထာင္ခ့ဲသည္။ ၄င္းေနာက္ ကြန္ျမဴနစ္ေတာ္လွန္ေရး ကာလအေတာအတြင္း နွစ္ေပါင္း 41 နွစ္ႀကာ ပိတ္ထားခ့ဲႀကရသည္။ 

         2017 ခုနွစ္ ဇြန္လ 20 ရက္ေန႕ တြင္ နိုင္ငံတကာရင္းနွီးျမဳပ္နွံမႈ ကုမၸဏီႀကီး Morgan Stanley က ၄င္းတို႕၏ ထြန္းသစ္စေစ်းကြက္ ညႊန္းကိန္းထဲတြင္ တရုတ္မွ A အဆင့္ ရွိသည့္ ရွယ္ယာမ်ားကို ထည့္သြင္းလိုက္ေႀကာင္း ေႀကညာခ့ဲသည္။ ၄င္းအခ်ိန္မွစ၍ တရုတ္စေတာ့ေစ်းကြက္ႀကီး၏ ပမာဏသည္ ေဒၚလာ 11 ဘီလီယံ တိုးလာခ့ဲသည္။ 

       တရုတ္စေတာ့ေစ်းကြက္ႀကီးမားလာျခင္းက နိုင္ငံတကာမွ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံမႈ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးမ်ားကို ၄င္းတို႕၏ ေပၚဖိုလီယိုထဲ၌ တရုတ္ ၏ A ရွယ္ယာမ်ား ဝယ္ယူစုေဆာင္းဖို႕ တြန္းအားျဖစ္လာေစသည္။ ယခုအခါ ၄င္းရင္းနွီးျမဳပ္နွံမႈ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးမ်ား၏ ရွယ္ယာလက္ဝယ္ထားရွိမႈ စုစုေပါင္း ေဒၚလာ 4.75 ထရီလီယံ ခန္႕ရွိေနျပီ ျဖစ္သည္။ 2015 နွင့္ 2016 နွစ္မ်ားတြင္ေတာ့ တရုတ္စေတာ့ေစ်းကြက္တြင္း စီးလိုက္ေမ်ာ၍ ေရာင္းဝယ္မႈမ်ား အဆမတန္ မ်ားျပားခ့ဲေသာေႀကာင့္ ေစ်းနုန္း အလႈပ္ခတ္မ်ားခ့ဲသည္။ ႀကီးမားလွပါ၏ ဆိုေသာ တရုတ္စေတာ့ေစ်းကြက္အတြင္း တရုတ္ျပည္သူတို႕၏ စေတာ့ရွယ္ယာ ပိုင္ဆိုင္မႈ မွာ 7% သာ ရွိသည္။ အဆိုပါ 7% ထဲကမွ တရုတ္လူခ်မ္းသာမ်ားက 80% ေနရာယူထားႀကျပီး ၄င္းလူခ်မ္းသာႀကီးမ်ား၏ အေရာင္းဝယ္ျပဳလုပ္မႈမ်ားက စေတာ့ေစ်းနုန္း အေရြ႕ ကို ျဖစ္ထြန္းေစနိုင္သည္။ 

       တရုတ္ျပည္မႀကီးတြင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း 2 ခုရွိေလသည္။ ၄င္းတို႕မွာ Shanghai နွင့္ Shenzhen အိတ္ခ်ိန္းတို႕ ျဖစ္ႀကျပီး 1990 ခုနွစ္တြင္ တရုတ္အစိုးရမွ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးကို ေခတ္စနစ္နွင့္အညီ ေျပာင္းလဲေဆာင္ရြက္ခ့ဲခ်ိန္တြင္ ျပန္ဖြင့္ေပးခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ ေဟာင္ေဟာင္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းကေတာ့ တရုတ္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းနွင့္ ပူးတြဲထားသည္။ 

       Shanghai စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ကေတာ့ တရုတ္တြင္အႀကီးဆံုးျဖစ္ျပီး 2015 ခုနွစ္စာရင္းအရ ေစ်းကြက္အရင္းျပဳတန္ဖိုး (Market Capitalization) ေဒၚလာ 4.71 ထရီလီယံ ပမာဏရွိသည္။ Shanghai စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း (SSE) တြင္ စာရင္းတင္ထားသည့္ ကုမၸဏီ အမ်ားစုက တရုတ္တြင္အႀကီးဆံုးကုမၸဏီမ်ားျဖစ္ႀကျပီး တိုင္းျပည္စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ အတြက္ အေရးပါလွသည့္ ကုမၸဏီမ်ားလည္းျဖစ္ႀကသည္။ ၄င္းအိတ္ခ်ိန္းတြင္ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံႀကသူအမ်ားစုမွာ ပင္စင္ရံပံုေငြ အဖြဲ႕မ်ားနွင့္ ဘဏ္မ်ား ျဖစ္ႀကသည္။ SSE က ရွန္ဟိုင္းျမိဳ႕တြင္ တည္ရွိသည္။ 

      Shenzhen စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း (SZ) ကေတာ့ SSE ေလာက္မႀကီးေပ။ ေစ်းကြက္အရင္းျပဳတန္ဖိုးသည္လည္း 2015 ခုနွစ္စာရင္းအရ ေဒၚလာ 3 ထရီလီယံ သာရွိသည္။ SZ ကေတာ့ ရွန္းဇန္းျမိဳ႕ တြင္ရွိသည္။ ေဟာင္ေကာင္ကေန 2 နာရီခန္႕သာ ေမာင္းနွင္ရျပီး ရင္းနွီးျမဳပ္နွံသူမ်ားဝင္ေရာက္နိုင္သည့္ အခ်က္ခ်ာ က်သည့္ ျမိဳ႕ ျဖစ္သည္။ SZ တြင္ စာရင္းတင္ထားသည့္ ကုမၸဏီငယ္ အမ်ားစုကေတာ႔ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အလြန္အေရးပါလွသည္။ ၄င္းကုမၸဏီမ်ားထဲတြင္ အမ်ားစုမွာ နည္းပညာဆန္းသစ္တီထြင္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားလည္းပါဝင္ျပီး အေမရိကန္ နည္းပညာစေတာ့အိတ္ခ်ိန္းႀကီးျဖစ္သည့္ NASDAQ နွင့္ ဆင္တူယိုးမွား ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားသည္။ 

        Hong Kong စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းနွင့္ စာရင္းရွင္းလင္းေရး တာဝန္ယူသည့္ ကုမၸဏီ (HKEx) တြင္ေတာ့ စေတာ့ေစ်းကြက္ေရာ ဆင့္ပြားေစ်းကြက္(Derivatives market) ပါအေရာင္းဝယ္ျပဳလုပ္နိုင္သည္။ တရုတ္ျပည္မႀကီး ကေတာ့ ေဟာင္ေကာင္၏ တရားေရးရာစီမံခန္႕ခြဲမႈမ်ားကိုခြင့္ျပဳထားသည္။ သို႕ေသာ္ ေဟာင္ေကာင္ေဒၚလာ ျဖင့္သာ စာရင္းရွင္းလင္းေရး ျပဳလုပ္ႀကျပီး 2047 ခုနွစ္အထိ တရားေရးရာစီမံခန္႕ခြဲ ခြင့္ ဌာန ခြဲတစ္ခု အျဖစ္ခြင့္ျပဳေပးထားသည္။

         2014 ခုနွစ္ နိုဝင္ဘာလမွ စ၍ တရုတ္အစိုးရက Shanghai အိတ္ခ်ိန္းနွင့္ Hong Kong အိတ္ခ်ိန္းတို႕ကို Shanghai-Hong Kong Connect program ျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားခ့ဲသည္။ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ အိတ္ခ်ိန္းစနစ္တြင္ တရုတ္ျပည္သူတို႕ ေန႔စဥ္ ေရာင္းဝယ္ခြင့္ ပမာဏကို ေဒၚလာ 1.7 ဘီလီယံ အထိ ခြင့္ျပဳ ထားပါသည္။ ၄င္း စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားမွ ေရာင္းဝယ္မႈမ်ားက သမၼတ ရွီက်င္ပင္း ၏ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမည့္ စီမံခ်က္မ်ားအတြက္ လြန္စြာအေထာက္ကူ ျပဳေလသည္။ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ Hong Kong စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းနုန္းမ်ားက Shenzhen စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ထက္ 25% ေလာက္ ေစ်းနုန္းခ်ိဳ သာေလ့ရွိသည္။ အေႀကာင္းရင္းကေတာ့ ျပည္တြင္းရင္းနွီးျမဳပ္နွံသူမ်ား အားဆြဲေဆာင္မႈ ျဖစ္ေစလိုျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ 

             စေတာ့ညႊန္းကိန္းမ်ား -

      SHCOMP စေတာ့ညႊန္းကိန္း (Shanghai Composite Index) က SSE မွ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားကို ေျခရာခံျပီး ညႊန္ျပေပးသည္။ SSE တြင္ေန႕စဥ္ ေရာင္းဝယ္ေနေသာ A အဆင့္ နွင့္ B အဆင့္ရွယ္ယာမ်ား၏ ေစ်းနုန္းမ်ားအေျပာင္းလဲကို တိုင္းတာျပီး ညႊန္းကိန္းအေနျဖင့္ အတက္အက် ျပေပးသည္။ ကုမၸဏီငယ္မ်ား ထက္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား ၏ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းနုန္း အတက္အက်မ်ားက SHCOMP စေတာ့ညႊန္းကိန္းအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိသည္။ ေစ်းကြက္အရင္းျပဳ တန္ဖိုးကို အေျခခံျပီး တြက္ခ်က္သည့္ ညႊန္းကိန္းျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ S&P 500 ညႊန္းကိန္း၏ လုပ္ေဆာင္ပံုနွင့္ ဆင္တူသည္။ 

       Shenzhen စေတာ့ညႊန္းကိန္း(SZCOMP) ကေတာ့ SZ တြင္ေရာင္းဝယ္ေနေသာ A , B ရွယ္ယာမ်ားအားလံုးကို ေျခရာခံ တိုင္းတာျပီး ေစ်းကြက္အရင္းျပဳ တန္ဖိုးကို အေျခခံျပီး တြက္ခ်က္သည့္ ညႊန္းကိန္းျဖစ္သည္။ Hang Seng စေတာ့ညႊန္းကိန္း (HSI) ကေတာ့ ေဟာင္ေကာင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတြင္ အေရာင္းဝယ္အမ်ားဆံုးျပဳလုပ္ေနႀကသည့္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းနုန္းမ်ားကိုသာ ေျခရာခံတိုင္းတာသည္။ HSI စေတာ့ညႊန္းကိန္းတန္ဖိုးအေပၚ မည္သည့္ကုမၸဏီကမွ 10% ထက္ပိုျပီး ကိုယ္စားျပဳနိုင္ျခင္း မရွိေပ။ 

စာႀကြင္း - စေတာ့ညႊန္းကိန္းတန္ဖိုး အတက္အက်မ်ားကို ႀကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ၄င္းညႊန္းကိန္း ကိုယ္စားျပဳသည့္ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ား၏ တန္ဖိုး အတက္အက်ကို သာမက စေတာ့ေစ်းကြက္ႀကီး တစ္ခုလံုး၏ အေျခအေနကိုပါ ျခံဳငံု သံုးသပ္နိုင္ပါသည္။ 

#NangKhamThiriOo:https://www.facebook.com/1678661715524130/posts/2285338558189773?sfns=mo

ေဒၚလာ ၁.၃ သန္းတန္တဲ့ ကမာၻ႕ ေစ်းအႀကီးဆံုး ေရေမႊး

ေဒၚလာ ၁.၃ သန္းတန္တဲ့ ကမာၻ႕ ေစ်းအႀကီးဆံုး ေရေမႊး

ဧၿပီ - ၁၃၊ ၂၀၁၉

အရည္အေသြးျမင့္ ေရေမႊးေတြကို ေစ်းႀကီးႀကီး ေပးဝယ္ရတာ မဆန္းပါဘူး။ 

ဒါေပမဲ့ Shamukhကေတာ့ ကမာၻေပၚမွာ တန္ဖိုးအႀကီးဆံုး ေရေမႊးလို႔ ညႊန္းဆိုႏုိင္ပါတယ္။

ဒီစကားလံုးဟာ အာရပ္ ေဝါဟာရျဖစ္ၿပီး အျမင့္ဆံုးအဆင့္နဲ႔ ထိုက္တန္ျခင္းလုိ႔ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။

စုစုေပါင္း ၃ လီတာပဲရွိတဲ့ ေရေမႊး အရည္ကို ရရွိဖုိ႔ သံုးႏွစ္ အခ်ိန္ယူ ထုတ္လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ သုေတသန စမ္းသပ္မႈေတြ ၄၉၄ ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ရပါတယ္။

ဒီေရေမႊးကို အီတလီထုတ္ Murano ပံုေဆာင္ခဲ ပုလင္း အေကာင္းစားထဲ ထည့္ၿပီး ေဒၚလာ ၁.၃ သန္းနဲ႔ ေရာင္းခ်ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ 

ပုလင္းေပၚမွာေတာ့ အာရပ္႐ိုးရာ ျမင္း႐ိုင္းေတြ၊ ႏွင္းဆီပြင့္ေတြ ထုဆစ္ထားၿပီး ေရႊသိန္းငွက္တစ္ေကာင္နဲ႔ ကမာၻလံုးပံုေတြ ထည့္သြင္း အလွဆင္ထားပါတယ္။

အဲဒီပုလင္းႀကီးမွာ စုစုေပါင္း ၃၈.၅၅ ကာရက္ အေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ စိန္ပြင့္ ၃၅၇၁ ပြင့္ စီျခယ္ထားပါတယ္။ 

ပုလဲလံုးႀကီးေတြ၊ ၂.၅ ကီလိုဂရမ္ ေလးတဲ့ ၁၈ ကာရက္ ေရႊျပားေတြနဲ႔ ၅.၉ ကီလိုဂရမ္ ေလးတဲ့ ေငြသားသတၱဳေတြကိုလည္း ထည့္သြင္း တန္ဆာဆင္ထားျပန္ပါေသးတယ္။ 

တန္ဖိုးႀကီး ေရေမႊး အမွတ္တံဆိပ္ Nabeelရဲ႕ လက္ေအာက္ခံ The Spirit of Dubaiက Shamukhေရေမႊးကို ဖန္တီးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကမာၻအႏွံ႔က အေမႊးနံ႔သာ အမ်ိဳးအစား ေပါင္းစံုကို ယူေဆာင္လာၿပီး ဒီေရေမႊးအတြက္ ထည့္သြင္း ေပါင္းစပ္ထားေၾကာင္း ကုမၸဏီက ေၾကညာပါတယ္။ 

စႏၵာကူး အႏွစ္ေတြ၊ တူရကီ ႏွင္းဆီေတြ၊ အိႏၵိယ သစ္ေမႊးေတြ၊ တိဘက္က ကတိုးသမင္ေတြ အပါအဝင္ အေကာင္းဆံုး ကုန္ၾကမ္း ရင္းျမစ္ေတြကို ဒီေရေမႊး ေဖာ္စပ္ရာမွာ အသံုးျပဳထားပါတယ္။ 

ဒီေရေမႊးကို ဘယ္သူက မွာယူခဲ့သလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ မေၾကညာေသးပါဘူး။ Shamukh ေရေမႊးပုလင္းကို မတ္လကုန္ထိ ဒူဘုိင္းမွာ ခမ္းခမ္းနားနား ျပသထားခဲ့ပါတယ္။

Ref:https://www.facebook.com/103865773008399/posts/2397061213688832?sfns=mo

𝐄-𝐑𝐞𝐦𝐢𝐭𝐭𝐚𝐧𝐜𝐞 𝐬𝐞𝐫𝐯𝐢𝐜𝐞 𝐭𝐨 𝐌𝐲𝐚𝐧𝐦𝐚𝐫 𝐮𝐬𝐞𝐫

ေငြလႊဲျခင္း နဲ႕ ေငြေခ်းျခင္း 

CB ဘဏ္​က စင္​ကာပူက ​ေဒၚလာကို တရက္​ 24hr အတြင္​း( ျမန္​မာျပည္​ CB ဘဏ္​အ​ေကာင္​့ ထဲ့ ထည္​့​ေပးတဲ့ စနစ္​) စတင္​​ေနတယ္​။ ကြန္​မင္​့မ်ား ဖတ္​ၾကည္​့တယ္​။

မဂၤလာပါ

Zawwynn Htwee 

လူၾကီးမင္းအေနျဖင္႔ Send2CB ဝန္ေဆာင္မွုအား အသံုးျပဳ၍ စကၤာပူႏိုင္ငံရွိ မည္သည့္ဘဏ္ မွမဆို CB Bank ရွိ ျမန္မာက်ပ္ေငြစာရင္းထဲသို႔ ေငြလႊဲေပးပို႔ႏိုင္ပါတယ္ရွင္။ ေငြလႊဲသူသည္ တစ္လလ်ွင္ စင္ကာပူေဒၚလာ 5000 အထိေငြလႊဲေပးပို႔ႏိုင္ပါတယ္ရွင္။ ေငြလႊဲတစ္ၾကိမ္လွ်င္ စကၤာပူ (၃) ေဒၚလာ က်သင့္မည္ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္။မဂၤလာရွိေသာ ေန႔ေလး ျဖစ္ပါေစ ရွင္။

.

မဂၤလာပါ ထက္ ထက္

CB Bank တြင္ အေကာင့္ဖြင့္လွစ္လိုပါက နီးစပ္ရာ CB Bank ဘဏ္ခြဲသို႔ လူကိုယ္တိုင္ လာေရာက္ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

CB Bank Account ရွိပါက ေငြလႊဲေျပာင္းျပီး အေကာင့္ထဲတြင္ ေငြစုေဆာင္းအပ္ႏွံႏုိင္ပါတယ္ရွင္။

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ မဂၤလာရွိေသာ ေန႔ေလးျဖစ္ပါေစရွင္။

.

မဂၤလာပါ ေမာင္ ေမာင္

လူၾကီးမင္းအေနျဖင့္ Korea နိုင္ငံရွိ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ဘဏ္မ်ားမွ တဆင့္ CB Bank Account ထဲသို႔ တိုက္ရိုက္ေငြလႊဲေဆာင္ရြက္နုိ္င္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။Korea နုိင္ငံရွိ ခ်ိတ္ဆက္ဘဏ္မ်ားမွာ

KOOKMIN BANK 

WOORI BANK, SEOUL 

KEB HANA BANK 

NONGHYUP BANK (FORMERLY KNOWN AS NATIONAL

AGRICULTURAL COOPERATIVE FEDERATION) 

BUSAN BANK 

SHINHAN BANK တို႔ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ထို ဘဏ္မ်ားမွ တဆင့္ CB Bank Account ထဲသုိ႔ တိုက္ရိုက္ေငြလႊဲေဆာင္ရြက္နုိင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။မဂၤလာရွိေသာ ညေနခင္းေလးျဖစ္ပါေစခင္ဗ်ာ။

.

.

မဂၤလာပါ Kaung Hset 

လူၾကီးမင္းသိလိုသည္မွာ ေငြလႊဲသူသည္ တစ္လလ်ွင္ စင္ကာပူေဒၚလာ 5000 အထိေငြလႊဲေပးပို႔ႏိုင္ပါသည္။ အနည္းဆံုးေငြလႊဲပမာဏ - စကၤာပူေဒၚလာ (၁၀)ျဖစ္ျပီး၊ေငြလႊဲခမွာေငြလႊဲတစ္ၾကိမ္လွ်င္ စကၤာပူ (၃) ေဒၚလာ က်သင့္ပါမည္။ေငြလႊဲေပးပို႔သူမွ ေပးပို႔လုိက္သည့္ေန႔၏ ေနာက္ရက္ ဘဏ္ဖြင့္ရက္တြင္ ထည့္သြင္းေပးမည္ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။မဂၤလာရွိေသာညေလးျဖစ္ပါေစရွင္။

.

.

Myanmat to Singapore Transfer

မဂၤလာပါMyintzu Htet San 

လူႀကီးမင္းအနျဖင့္ CB Bank FCY Account ရွိပါက CB Bank ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ စင္ကာပူႏိုင္ငရွိဘဏ္မ်ား၏ အေကာင့္သို႔ Swift နည္းလမ္းျဖင့္ ေငြလႊဲပို႔ႏိုင္ပါတယ္ရွင္။ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္။မဂၤလာရွိေသာ ေန႔ေလး ျဖစ္ပါေစ ရွင္။

(ထို Swift နည္​းလမ္​းမွာ CB ဘဏ္​တြင္​ ​ေဒၚလာအ​ေကာင္​့ ဖြင္​့ထာမွ ရသည္​။ Export လုပ္​ငန္​း႐ွိသူမ်ားသာ Swift အ​ေကာင္​့ ဖြင္​့ႏိုင္​သည္​။ သာမန္​ CB Bank က်ပ္​​ေငြ အ​ေကာင္​့ ျဖင္​့ မရပါ )

==========?

ဟိုေန႔က ဘဏ္တစ္ခုက ဖုန္းဆက္တယ္။ ေငြေခ်းပါလားတဲ့။

အနည္းဆံုး သိန္း ၂၀၀ ကေန ၅၀၀၀ အထိ ေခ်းလို႔ ရပါတယ္တဲ့။ စာရြက္စာတမ္းသာေပး ၂ ပတ္အတြင္း ေငြရေစရမယ္တဲ့။

ဒါေပမယ့္ မေခ်းရဲပါဘူး။ ဘဏ္အတိုးက တစ္ႏွစ္ ၁၃ % နႈန္းတဲ့။ သိန္း တစ္ေထာင္ေခ်းရင္ ႏွစ္ကုန္တာနဲ႔ အတိုးက သိန္း ၁၃၀ ေပါ့။

သိန္း ၅၀၀၀ ေခ်းထားရင္ ႏွစ္ကုန္ေပးရမယ့္ အတိုးက သိန္း ၆၅၀ ။

ကိုယ့္စီးပြား က သိန္း ၅၀၀၀ ပစ္ထည့္ထားလို႔ ႏွစ္ကုန္ရင္ ၆၅၀ ျမတ္ဖို႔ မေသျခာဘူး။

အနည္းဆံုး ၂ ႏွစ္ေလာက္ရင္းထားမွ စီးပြားေရးက အေျခက်တာ။ အဲ့ေလာက္ မရင္းႏိုင္ရင္ ခါးေၾကာျပတ္ပီး ျပဳတ္ကုန္ေရာ။

ဘဏ္ေတြကသာ စီးပြားျဖစ္တာ။ေခ်းတဲ့လူေတြ စီးပြားပ်က္ေရာ။ လင္းဖန္မလီ

ဒီေနရာမွာေျပာခ်င္တာက နိင္ငံတစ္ကာမွာ အတိုးႏႈန္း2%နဲ႕ SME ေတြ ေအာင္ျမင္တိုးတက္ေနခ်ိန္မွာက်ဳပ္တို ့နိင္ငံမွာက အတိုးႏႈန္း13%နဲ႕ေတာင္ေခ်းခ်င္တိုင္း ေခ်းမရ အေပါင္ပစၥည္းျပရ ဘဏ္ေတြဟာ ဘဏ္အ လုပ္ မလုပ္ပဲ အေပါင္ဆိုင္အလုပ္ လုပ္ေနျကတယ္။ 

ျမန္မာျပည္မွာ ဘဏ္ လုပ္ငန္း ၂၃ ခုရွိတယ္ဆိုပဲ နိင္ငံတစ္ကာဘဏ္ေတြဝင္ခြင့္မေပးတာ ဟာ ၎၂၃ ေယာက္ စီးပြားပ်က္မွာစိုးလို ့တဲ႕ဗ် ဆယ္သက္စားမကုန္ေအာင္ေဒါ ္လာေတြရွိေနတဲ႕ 23ေယာက္ေသာဘဏ္ပိုင္ရွင္ေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာသာျကည့္ျပီး သန္း၅၀ေသာျပည္သူေတြငတ္ေသပါေစ ဆိုတဲ႕ အစိုးရအဆက္ဆက္

အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ႕ဒီနိင္ငံကလူေတြဟာ စာမ်ားမ်ားဖတ္ဖို ့လို သလို အျမင္က်ယ္ျကဖို ့ နိင္ငံတစ္ကာအျမင္ရွိျကဖို ့လိုေနပါျပီ

အျပင္တိုး ၃က်ပ္တိုး အရပ္အေခါ ္ဟာ ၃၆%ပါ  က်ဳပ္ဟာစိတ္မေကာင္းဘူး ျမန္မာေတြဘာေျကာင့္ဆင္းရဲေနလဲ ဆိုတဲ႕အေျဖဟာ အတိုးေျကာင့္လို ့ေယဘုယ် ေျပာနိင္သလို အစိုးရအဆက္ဆက္ရဲ႕ စီးပြားေရအျမင္က်ဥ္းမႈေျကာင့္အဓိကလို ့ ့ေျပာခ်င္ပါတယ္

သယံဇာတထုတ္ေရာင္း နိင္ငံမွာ ရွိေနတဲ႕ျပည္သူျပည္သားေတြကို နိင္ငံျခားလႊတ္ က်ြန္ခံခိုင္းျပီးရလာတဲ႕ေဒါ ္လာေတြနဲ႕ ကမာၻ ့အခ်မ္းသာဆံုးစာရင္းဝင္လုပ္ေနျကတဲ႕ လက္တစ္ဆုပ္စာေသာလူေတြကိုအားက်ေနတဲ႕လူတန္းစားတစ္ရပ္ရွိေန တဲ႕နိင္ငံဟာ ဘယ္လိုမွနာလန္မထူနိင္ပါဘူး

ဒီနိင္ငံဒီလူမ်ိဳးဟာ အဓိက အားနည္းခ်က္က ပညာမတတ္ တာ မဟုတ္ပဲ စာမဖတ္ ဗဟုသုတမရွိအျမင္က်ဥ္း ေနျကလို ့သာ ျဖစ္ေျကာင္းပါ. 

တစ္ခ်ိဳ႕ ကလည္းနိင္ငံျခားထြက္အလုပ္လုပ္က်ြန္ခံရလာတဲ႕စက္ကၠဴ သာသာ ျမန္မာေငြေလး ရာဂဏန္းေလာက္နဲ႕ ေဆာင့္ျကြားေဆာင့္ျကြား သူေဌးလုပ္ေနသမ်ွကာလပတ္လံုးေနာင္မ်ိဳးဆက္ ေနာင္တိုင္းျပည္နဲ႕လူမ်ိဳး အတြက္အပင္ပန္းမခံျကပဲ ေရသာခို အေခ်ာင္လိုက္ ေနျကမယ္ဆိုရင္ ေနာင္သားစဥ္င္ေျမးဆက္ေပ်ာက္ ေနစရာေပ်ာက္ မဲ႕ဘဝမ်ိဳးေရာက္နိင္ပါေျကာင္းပါ

Crd, Sai

.

.

သံုးသပ္ခ်က္ (ေငြလႊဲျခင္း နဲ႕ ေခ်းေငြ)

စင္ကာပူ ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏွစ္စဥ္ တရားမ၀င္ (ဟြန္ဒီ) ေငြလႊဲျခင္း ေဒၚလာ ဘီလ်ံမ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။ ဒီ ဟြန္ဒီ ေငြလြႊဲျခင္းက တရက္အတြင္း၊ နာရီပိုင္းအတြင္း ပုဂလိက ေငြလႊဲလုပ္ငန္းမ်ားက ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးေနပါတယ္။ စင္ကာပူ SinTel တယ္လီဖုန္း ကုမဏီၾကီးက ဒိလုပ္ငန္းကို လုပ္ဖို႕ စင္ကာပူအစိုးရဆီက ၂၀၁၈ ႏွစ္ကုန္မွာ လိုင္စင္ ရယူျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ိဳး ေနာက္ဆက္တြဲ အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ က ေငြလႊဲ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္တဲ့ Wave Money, True Money, MyPikesan, KBZ Pay စတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ား၊ ပုဂလိကဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ား နဲ႕ တြဲျပီး ေငြလႊဲမႈကို ျမန္ဆန္၊ သက္သာ၊ တိက်ဖို႕ လုပ္ေဆာင္ေတာ့မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ 

.

အခု CB Bank တရက္အတြင္း စင္ကာပူဘဏ္ အသီးသီးက တဆင့္ ျမန္မာျပည္ကို တရက္အတြင္း ေငြလႊဲႏိုင္ျခင္းက ရလဒ္ တစ္ခုပါ။ မၾကာခင္း CB Bank သာမက၊ အျခား ဘဏ္ (ဥပမာ နာမည္ေက်ာ္ KBZ,.. etc) ေတြလဲ ေငြလႊဲမႈ တိက်၊ သက္သာ၊ ျမန္ဆန္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ဖို႕ ေမွ်ာ္ လင့္ ပါတယ္။ 

.

အက်င့္ပ်က္သူခိုး၊ အလြဲသံုးမဲ့လူ ကို ေငြေခ်းလိုပါသလား။ ဘယ္သူမွ မေခ်းလိုပါ။

.

အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ အစိုရအဖြဲ႕က ေငြအလြဲသံုးမဲ့ပံု မ႐ွိဘူး၊ အက်င့္ေကာင္းတယ္ ယူဆၿပီး ႏိုင္ငံတကာေခ်းေငြ မ်ားစြာ ျမန္မာဘဏ္ေတြမွာ ရ႐ွိလာပါၿပီ။ 

.

အရင္က SME အေသးစား၊ အလပ္စား ကုမဏီမ်ား အိမ္ျခံေျမ ဂရမ္အပ္ပါမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ သိန္း၁၀၀ ေခ်းေငြရဖို႔ ဌာနဆိုင္ရာကို လက္ေဆာင္အမ်ားႀကီး ေပးရတဲ့အျပင္ ခယ ေတာင္းပန္ရတယ္။ 

.

အခု ဘဏ္ေခ်းေငြေတြ ရလာၿပီ ဆိုေတာ့ အေသးစား အလပ္စား လုပ္ငန္း႐ွင္ေလးေတြ အဆင္ေျပလာမဲ့ အေျခအေနပါ။ ျပည္ပ ကုမဏီ ေကာင္းေတြ ဝင္လာရင္ SME မ်ား အလုပ္၊ ကန္ထ႐ိုက္ရ ေခ်းေငြ ဘဏ္တိုးႏွဳန္း ၆% ေလာက္နဲ႔ ရ႐ွိလာရင္ ျမန္မာေတြ ဗီယက္နမ္၊ မေလး၊ ထိုင္း ႏိုင္ငံေတြလို အလုပ္ေပါလာၾကေတာ့မယ္။ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ႀကီးပါ။ 

.

ဘာပဲဖစ္​ျဖစ္​ ျမန္​မာျပည္​ ဘဏ္​စနစ္​က တိုးတက္​​ေနပါတယ္​။ 

TSP series

20.Feb.2019

.

ကိုကား ဆက္လက္ဖတ္ရန္

ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုးတက္ေနေသာ ဘဏ္စနစ္၊ ATM၊ မိုဘိုင္းဘဏ္

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10155934950643472&id=755653471

ျမန္မာျပည္ မိုဘိုင္းဘဏ္ နဲ႕ ATM စနစ္ 

တဟုန္ထိုး တိုးတက္ေနပါၿပီ.."မသိသူေက်ာ္သာြး သိသူေဖာ္စား"..ေပါ့..ဘယ္က႑ပဲ ျဖစ္ပါေစ ျမန္မာျပည္မွမဟုတ္ တကမၻာလံုး စကါးသိပ္မမ်ားပဲ  ၿငိမ္ၿငိမ္ အလုပ္လုပ္ေနရင္..ဝင္ေငြေကာင္းႏိုင္ပါတယ္။ စီးပြား ႐ွာလို႔ အေကာင္းဆံုး ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာၿပီး မၾကာခင္ ႏိုင္ငံျခားသား လူေတာ္လူေကာင္း အမ်ားႀကီး ဝင္လာၾကမယ္။ ငူတူတူ မဟုတ္သူတိုင္း လွပ အဆင္ေျပလာေတာ့မဲ့ အေျခအေနပါ။ 

.

အခု ျမန္မာျပည္မွာ တရားဝင္ လည္ပတ္ေနတဲ့ ဘဏ္ႀကီးေပါင္း ၂၅ခုေလာက္ ႐ွိေနတယ္။ KBZ လို႔ ေခၚတဲ့ ဦးေအာင္ကိုဝင္း အဖြဲ ကေမၻာဇဘဏ္က ဘဏ္ခြဲေပါင္း ၄၀၀ေက်ာ္ နဲ႔ ပထမ.. ျမန္မာျပည္မွာ အခြန္အမ်ားဆံုးေပးေနတယ္။ ဒုတိယ ကေတာ့ CB ဘဏ္. တတိယက AYA ဘဏ္.. ေနာက္နာမည္ႀကီး ဘဏ္ေတြကေတာ့ ႐ိုးမဘဏ္ ျမဝတီဘဏ္ AGD ဘဏ္..MOB MAB အစိုးရရဲ႕ မစဘ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္. ႏိုင္ငံျခားေငြ FEB ဘဏ္ ေတြကေတာ့ ဘိတ္ခ်ီးေပါ့. အခုထိ ဘဏ္ခ်လံ ေရးတဲ့စနစ္ကို သံုးေနဆဲ အံျသဘြယ္ ျမန္မာအစိုးရ ဘဏ္ႀကီးေပါ့။ Manual System ေငြသြင္းထုတ္တယ္ ဆိုလို႔ အထင္မေသးနဲ႔ ျမန္မာဘဏ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း စာေရးမေတြ လက္ေရးနဲ႔ ေျပစာအထပ္လိုက္ ေရးသြင္းတာ  အရမ္းျမန္တယ္..အဲ..ေငြထုတ္ဖို႔ၾကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ေႏွးသြားတယ္။ အစိုးရ ကန္ထ႐ိုက္ေတြ ရလို႔ ေငြသြင္းရင္ အရမ္းျမန္ၿပီး လုပ္ငန္းအတြက္ ရစရာေငြထုတ္ေတာ့ ဝန္ေဆာင္ခ ေပးရတယ္။ ေပးနည္းက တေခတ္နဲ႔တေခတ္ မတူပါ။ မဆိုင္လို႔ မေရးလိုေတာ့ပါ။ 

.

.

ျမန္မာ့ မိုဘိုင္းဘဏ္လုပ္ငန္း ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြ အရမ္း တိုးတက္ေနတယ္။ အဓိက ဘဏ္ေတြရဲ႕ ဝင္ေငြက ေငြလႊဲ ခ ျဖစ္ပါတယ္။ လူအမည္ မွတ္ပံုတင္ ဖုန္းနံပါတ္ ေပးၿပီး ေငြလႊဲရင္ သိန္း၂၀ အထိ နာရီဝက္အတြင္း ျမန္မာၿမိဳ႕ႀကီး အားလံုးကို ေရာက္တယ္။ ဟိုဘက္က လူ မွတ္ပံုတင္ျပၿပီး ၁၅မိနစ္အတြင္း ထုတ္ယူႏိုင္တယ္။ ႐ိုးမ ဧရာဝတီ AGD လို ဘဏ္ဆိုရင္ ပိုျမန္တယ္။ KBZ ဆိုရင္ေတာ့ လူမ်ားလြန္းလို႔ တခါတေလ တခ်ိဳ႕ၿမိဳ႕ေတြမွာ တနာရီေလာက္ ေစာင့္ရတတ္တယ္။ .. အားနည္းခ်က္ကေတာ့..မွတ္ပံုတင္မွာ.စာတလံုးမွားရင္ ထုတ္မရပဲ လႊဲသူက ဘဏ္ကို ျပန္သြားၿပီး ျပင္ရတယ္။ ျပင္ခ ၅၀၀က်ပ္.. လႊဲခ ၁၀၀၀က်ပ္..ထုတ္တဲ့လူ ေပးစရာမလို..KBZ ဘဏ္ ဝန္ထမ္းေတြ အရမ္းသြက္လက္ ျမန္ဆန္တယ္။ လစာလည္း ၃သိန္းအထက္ ေပးၿပီး ေဘာနပ္စ္ ဆုေၾကးေတြလဲ အမ်ားႀကီးရေတာ့ ဘဏ္ဝန္ထမ္း လုပ္ရတာ ျမန္မာျပည္မွာ Job Security အေကာင္းဆံုး လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ တျခားဘဏ္ေတြက ဝန္ထမ္းေတြလဲ သြက္လက္ျမန္ဆန္ၾကတယ္။ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြ အျမတ္စြန္း ႀကီးၾကပါတယ္။

.

စင္ကာပူမွာ ဘဏ္ႀကီး၃ခု တခုစီ အစိုးရထံအခြန္..အျမတ္ေငြကေန ၃၅% ေဆာင္ၾကတာ အႀကီးဆံုး DBS/POBB (Government Banks) က ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာ သန္းတေထာင္ေက်ာ္တယ္။  UOB OCBC ေတြလဲ သန္းတေထာင္နီးပါး ႐ွိတယ္.. City.Bank, Standard.Chartered.Bank May.Bank China.Bank စတဲ့ ဘဏ္ေတြလဲ အျမတ္မ်ားတာပါပဲ. . ATM မ်ားမ်ား႐ွိေလေလ အျမတ္ပိုႀကီးေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဘဏ္တိုးေငြ 8% ေပးၿပီး စင္ကာပူမွာ 0.5% ပဲေပးတယ္။ ဂ်ပန္ဆို အႏွဳတ္ -0.1% ဆိုလား..ဘဏ္က ထိန္းသိမ္းခေတာင္ ျပန္ယူတယ္။ သူတို႔ ေငြေၾကးက ခိုင္မာတာကိုး.. ျမန္မာက်ပ္ေငြ လဲ အရင္ ၄ႏွစ္က ၁၃% အတိုးကေန အခု ၈% ထိ က်သြားေတာ့ ခိုင္မာလာတယ္ ေျပာရမယ္။ ေငြစကၠဴ တရားမဝင္ေၾကျငာတာ. ဘဏ္ထဲက ေငြျပန္ထုတ္မရတာ မ်ိဳး ျဖစ္လာမွာ ေၾကာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ဘဏ္ဆို မယံုဘူး..အခုေတာ့  စိုးရိမ္စရာမ႐ွိေတာ့ပါ.. ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြမွာ သူေဌးႀကီးေတြ အပ္ေငြ ဘီလ်ံ ၂ေသာင္းခြဲ (USD 20 billion) ေတာင္ ႐ွိေနၿပီ လို႔ ဗဟိုဘဏ္က လႊတ္ေတာ္မွာ လာ႐ွင္းျပပါတယ္။ စိတ္မခ်သူမ်ားကေတာ့ က်န္ရစ္မယ္..ခ်န္ရစ္ခံရမဲ့ ျမန္မာျပည္ အနာဂါတ္ပါ။ 

.

.

အခုဆို Mobile Banking လူမ်ားစြာ.. ကုမၸဏီမ်ားစြာ ျမန္မာျပည္မွာ အသံုးျပဳေနပါၿပီ။ ဘဏ္အေကာင့္ဖြင့္..တခါတည္း ATM ကပ္ျပား ထုတ္ေပးၾကတယ္။ (KBZ က ႀကီးက်ယ္ေတာ့ တလၾကာမွ ATM ကပ္ ထုတ္ေပးတယ္)။ Online Bank ေလ်ွာက္ရင္ တနာရီနဲ႔ မိမိမိုဘိုင္းဖုန္း မွာ ရၿပီ။

.

.

ဘဏ္မဟုတ္တဲ့ ေငြလႊဲျခင္း

တယ္လီေနာ Wave Money, အိုရီဒူး၊ အမ္ပီတီ၊(True Money, My Kyat) အခုေနာက္မွ ေပၚလာတဲ့ မိုင္တဲ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ သံုးျပီး ေငြလႊဲတဲ့ စနစ္ေတြလဲ ေပၚေနပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားနည္းတူ မိုဘိုင္းေငြလႊဲ စနစ္မ်ားစြာ ေပၚလာမွာပါ။ ေငြလႊဲတဲ့ ဆိုင္ေတြ အမ်ားျပား ရပ္ကြက္ထဲ၊ လမ္းထဲ မွာ ေပၚေနပါျပီ။ ခ်က္ခ်င္း တဖက္လူ ေငြထုတ္လုိ႕ ရပါတယ္။ Western Union, Money Gram ေတြလဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနေပမဲ့ ႏိုင္ငံျခားက ေငြလႊဲတာပဲ သံုးၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္း ေငြလႊဲတာေတာ့ ျပည္တြင္း ကုမဏီ အသစ္ေတြ ေပၚလာဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။  ေလာေလာဆယ္ ေတာ့ ဘဏ္မသံုးတဲ့ မိုဘိုင္း ေငြလႊဲခ ေစ်းၾကီးပါတယ္။

.

မၾကာမီက စင္ကာပူအစိုးရ အမ်ာပိုင္ SingTel  တယ္လီဖုန္းကုမဏီ ႀကီးက ျမန္မာျပည္သား တလကို ေဒၚလာ ဘီလ်ံ ဟြန္ဒီ ေငြလႊဲ ျခင္းကို စင္ကာပူအစိုးရနဲ႔ စာခ်ဳပ္ ေစ်းကြက္ ရယူေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဟြန္ဒီ ေငြလႊဲစနစ္ကေတာ့ ပန္းပန္ေနဦးမွာပါ။ 

.

.

အိမ္၊ ကား၊ ဖုန္း၊ ဆိုင္ကယ္ အေၾကြး၀ယ္စနစ္

ကမၻာ ့ဘဏ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၀င္လာေတာ့၊ ေနာက္ကေန အေမရိကန္ ေငြေခ်း (ခ်စ္တီး) ကုမဏီမ်ားစြာ လိုက္ပါလာၾကပါတယ္။ သူတို႕က ေငြေခ်းရရင္ ဆင္ေတာင္ အေၾကြး၀ယ္ခ်င္တဲ့ ျမန္မာ လူမ်ိဳး မ်ားကို အေၾကြး တင္ေအာင္ အားေပး မဲ့ ခ်စ္တီးကုမဏီ မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းလက္ အထိ သြားျပီး NGO လိုလို နဲ႕ ေငြေခ်း လုပ္ငန္း ေတြ မသိ မသာ လုပ္ကိုင္ ၾကပါတယ္။ ေက်းလက္ မွာေတာ့ စိုက္ပ်ိဳး စရိတ္ ေခ်းတဲ့ (မလုပ္သင့္ေတာ့တဲ့) အစိုးရ ေငြေခ်း စနစ္ၾကီး ရွိပါတယ္။ လယ္သမား ေတြ အက်ိဳး မရွိပဲ ေငြ ျဖဳန္းတီး ေအာင္ အားေပး ေနတဲ့ စနစ္၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး အစိုးရ ၀န္ထမ္း ေတြပဲ အဲဒီ ေငြေခ်း လုပ္ငန္း နဲ႕ အဆင္ေျပ လုပ္စားေနၾကပါတယ္။ ထားပါေတာ့။ ျမိဳ႕ ေပၚမွာ ေတာ့ မိုဘိုင္းဖုန္း အေၾကြး တႏွစ္နဲ႕ အတိုးႏႈန္း ၾကီးမားစြာ ေရာင္းခ် ေပးေန ၾကပါတယ္။ အလုပ္ ရွိေၾကာင္း ကုမဏီ ရဲ့ ေထာက္ခံ စာ ပါရင္ အေမရိကန္ ခ်စ္တီးကုမဏီ (Argon လိုမ်ိဳး ကုမဏီ) က ေငြေခ်း ေပးပါတယ္။ အတိုးႏႈန္း ၁၅% ေလာက္ ယူပါတယ္။ လစဥ္ ေငြသြင္းတာ ေမ့သြားရင္ (ဒါမွမဟုတ္) မသြင္းႏိုင္ရင္ ေနာက္က်ေၾကး Late Fee ေတာင္းပါတယ္။ ဘဏ္ေတြက Late Fee နဲ႕ လူေတြဆီက ေငြခ်ဴ စား ေနတာ တိုးတက္ႏိုင္ငံ ေနတဲ့ ျမန္မာတိုင္း သိပါတယ္။ ခရက္တစ္ကပ္ ေနာက္က်ေၾကး Credit Card Late Fee ဆိုတာ မနည္းလွပါ။ 

.

အဆိုးထဲ က အေကာင္းကေတာ့ ေမာ္ေတာ္ကားေတြ ၊ အိမ္ေတြ အေၾကြးစနစ္ ခိုင္မာလာပါတယ္။ ၃၀% ကနဦးေပးေငြ 30% down payment ျပီးရင္ ၁၃% အတိုးနဲ႕ ၅ႏွစ္ ၁၀ႏွစ္ အေၾကြးေရာင္းေပး ပါတယ္။ လုပ္နည္း လုပ္ဟန္ ေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံျခား တိုးတက္ ႏိုင္ငံမ်ားထက္ နည္းနည္း ရႈပ္ပါတယ္။ ၀ယ္ျပီး ရင္ အတိုးႏႈန္း နည္းတဲ့ ဘဏ္ကို ေျပာင္းဖို႕ ခက္ပါတယ္။ အတိုးႏႈန္းက ႏိုင္ငံတကာမွာ ၅% ေလာက္ပဲ ေပးရေပမဲ့ ၊ ေငြေဖာင္းပြႏႈန္း ျမင့္တဲ့ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဘဏ္တိုးႏႈန္း ျမင့္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အိမ္၊ ကား ၀ယ္ရင္  ဘဏ္တိုးႏႈန္းက ၁၃% ဆိုေတာ့ အလြန္မ်ားျပားပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း စီးပြားလုပ္သူမ်ား အတြက္ေတာ့ Capital Cost ဆိုတဲ့ ေငြလံုးေငြရင္း ရင္းႏွီးဖို႕ အတိုးႏႈန္းမ်ားေပမဲ့ အဆင္ေျပပါတယ္။ စီးပြား ေကာင္းေန ရင္ ၁၃% ေပးႏိုင္ပါတယ္။  

.

အေၾကြး၀ယ္ကဒ္ (Credit Card) စနစ္

ျမန္မာ ခရက္စတ္စနစ္ ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ဆိုး ေနပါေသးတယ္။ တိုးတက္တဲ့ အာစီယံႏိုင္ငံေတြမွာ လစာေငြရဲ့ ၂ဆ၊ သံုးခြင့္ေပးပါတယ္။ ၀င္ေငြထြက္ေငြ မ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ခရက္တစ္ မ်ားမ်ား သံုးခြင့္ ေပးပါတယ္။ ယခင္က လူတစ္လည္ တစ္ေယာက္၊ ႏိုင္ငံမ်ားစြာ၊ ဘဏ္မ်ားစြာ လွည့္လည္ ေငြေခ်း ထြက္ေျပး တဲ့ စနစ္ ေၾကာင့္ အခုေခတ္မွာ ခရက္တစ္ျဗဴရို ဆိုတဲ့ လူေတြ၊ ကုမဏီေတြ ေငြအေျမာက္အမ်ား မေခ်းေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ ထားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ MPU စနစ္ ကို စတင္ေပမဲ့၊ ေခ်းလို႕ရရင္ ဆင္ေတာင္ အေၾကြး၀ယ္ခ်င္တဲ့ ျမန္မာမ်ား အက်င့္ကို ထိန္းဖို႕ အစိုးရမွာတာ၀န္ ရွိပါတယ္။ လစာကို ၂ပတ္တစ္ခါ ေပးမွ ျဖစ္မွာမို႕ တခ်ိဳ႕ ကုမဏီမ်ားက (အေမရိကန္ႏိုင္ငံလို) ၂ပတ္တခါ လစာေပးေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာ ခရက္တစ္ကဒ္ ကေတာ့ သာမန္လူဆိုရင္ ေဒၚလာ၃၀၀ ပဲ ေပးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ သံုးဖို႕ မလြယ္ပါဘူး။ ေလယာဥ္လက္မွတ္ ေတာင္ ၀ယ္ဖို႕ မေလာက္ငွပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြလဲ ျမန္မာျပည္လာရင္ ခရက္တစ္ကဒ္ နဲ႕ မ၀ယ္ၾကပါဘူး။ သူတို႕ ခရက္တစ္ကဒ္ကို ဟက္ကာ Hacker ေတြက ခိုးထုတ္ခံရမွာ စိုးရိမ္လို႕ပါ။ ျမန္မာျပည္ ဘဏ္စနစ္က လံုျခံဳေရး အားနည္းတယ္ လို႕ မွတ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။ တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ဖို႕ကေတာ့ အဂတိလိုက္စားမႈ နည္းသြားမွ ျဖစ္မွာပါ။ 

.

သို႕ေသာ္လည္း ေငြေဖာင္းပြ ႏႈန္း နည္းသြားေအာင္ ..အဓိက (အစိုးရဌာန ဆိုင္ရာမ်ား ရဲ့) အဂတိလိုက္စားမႈ Corruption Index နည္းသြားမွ ျဖစ္မွာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လက္ရွိ အဂတိအညြန္း က အေရွ႕ေတာင္အားရွမွာ ဘိတ္ဆံုး ျဖစ္ေနဆဲပါ။ စီးပြားလုပ္ဖို႕ အခက္ခဲဆံုး Ease of Doing Business အညြန္းကလဲ ဘိတ္ဆံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရ က တပ္မေတာ္နဲ႕ ရင္ၾကားေစ့စပ္ ႏိုင္မွာ အဂတိနည္းသြားမယ္၊ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈလည္း ၀င္လာမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ 

.

.

မိုဘိုင္းဘဏ္ အက်ိဳးေက်းဇူး

ဘဏ္ေတြက မနက္၁၀နာရီကေန ညေန ၂နာရီပဲ ဖြင့္ေတာ့ ျပည့္ၾကပ္ေနတယ္။ စေနတနဂၤေႏြ ပိတ္တယ္။ ATM က ၂၄နာရီ ေငြသြင္း ထုတ္ႏိုင္တယ္။ သြင္းစက္က မ႐ွိသေလာက္ နည္းေပမဲ့ ေငြထုတ္စက္ေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ Online Mobile Banking ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္အဆင္ေျပပါတယ္။ 

.

အထူးသျဖင့္ မိုဘိုင္းဘဏ္စနစ္ ျမန္မာျပည္ ထြန္းကားလာေတာ့ ဘဏ္အေကာင့္ အလြယ္တကူ ဖြင့္ၿပီး ဘဏ္ထဲ တိုက္႐ိုက္ေငြလႊဲမယ္..ကိုယ္လႊဲၿပီးေၾကာင္း ေျပစာကို မိုဘိုင္းဖုန္းမွာ SS Screen Save လုပ္ၿပီး ေငြလႊဲခံရသူဆီ Viber Messenger နဲ႔ ပို႔ေပးမယ္။ တဖက္ကလဲ ခ်က္ခ်င္း မိုဘိုင္းအေကာင့္နဲ႔ ဝင္လာေငြကို စစ္ေဆးမယ္။ ေငြက သိန္း၂၀ေအာက္ဆို ခ်က္ခ်င္းေရာက္တယ္ ေျပာေပမဲ့ အင္တာနက္လိုင္း က ေႏွးေတာ့ နာရီဝက္ေလာက္ ေစာင့္ရပါတယ္။ ေရာက္ရင္ ATM ဆီ သြားထုတ္ရံုပါပဲ။ အဲ..ATM မွာ ၅သိန္အထိပဲ ထုတ္ႏိုင္ေတာ့ တေန႔ ၃ခါပဲ ထုတ္ ဆိုရင္ ၅ငိန္း ၃ခါ ထုတ္ရတာ အခက္ခဲ႐ွိေပမဲ့ ျပည္သူအမ်ားစုက တသိန္း ၂သိန္း ပဲ တလစာ သံုးၾကေတာ့ အိုေကပါတယ္။ 

.

မိုဘိုင္းဖုန္းမွာ Online Statement သြင္းထုတ္ စရင္းကို Pdf / Word file နဲ႔ ၾကည့္ႏိုင္တယ္။ အေကာင္းဆံုး ဝန္ေဆာင္မွဳက မိုဘိုင္ဖုန္း နံပါတ္သိရင္ Topup ခ်က္ျခင္း လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေငြျဖည့္ကပ္ လိုက္႐ွာဝယ္ေနစရာ မလိုေတာ့ပါ။ 

.

.

မိုဘိုင္းဘဏ္ အားနည္းခ်က္

မိုးရြာ ေလႀကီးဆို အင္တာနက္လိုင္းပ်က္တယ္။ online fail ျဖစ္ရင္ တခါတေလ တေန႔လံုး ဘဏ္ေငြလြဲွ မေရာက္ဘူး။ ATM ေတြကလဲ ခဏခဏ ပ်က္ေနတတ္တယ္။ ျမန္မာေတြက Manual System ကိုယ္တိုင္ ပိုက္ဆံကိုင္တြယ္ ေငြသြင္း/ထုတ္ရတာ ႏွစ္သက္ေတာ့ ေငြလႊဲ ရင္ မွတ္ပံုတင္ျပၿပီး ေငြထုတ္တဲ့ စနစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္ေနဦးမွာပါပဲ။

.

တခ်ိဳ႕ စင္ကာပူျပန္ ျမန္မာမ်ား ဟိုမွာေနစဥ္ အင္တာနက္ဘဏ္ Internet Banking မလုပ္ဖူးေပမဲ့၊ စင္ကာပူမွာ Mobile Banking လုပ္ဖူးသူမ်ား အဖို႕ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မိုဘိုင္းဘဏ္ လုပ္ဖို႕ အခက္ခဲ မရွိပါ။ ျမန္မာျပည္မွာပဲ ေနထိုင္တဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ အသက္၂၀ေက်ာ္ လူငယ္ေလးေတြလဲ မိုဘိုင္းဘဏ္ စနစ္ကို အလြယ္တကူ လုပ္တတ္ပါတယ္။ လဒ လို ငွက္မ်ိဳး ကေတာ့ တျခားငွက္ေတြထက္ ေႏွးေကြး၊ မလႈပ္ရွားႏိုင္ ျဖစ္မွာပါ။ လဒ လို ငွက္မ်ိဳး မဟုတ္ပဲ၊ လင္းယုန္လို ငွက္မ်ိဳး၊ ခြပ္ေဒါင္းလို ငွက္မ်ိဳး၊ ခ်ိဳးငွက္လို ငွက္မ်ိဳး မ်ိဳးဆက္သစ္ ျမန္မာလူငယ္မ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။ မိုဘိုင္းဘဏ္ စနစ္ Registration လုပ္တာေတာ့ အနည္းငယ္ ခက္ေပမဲ့ နားလည္တဲ့ သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြကို အကူညီေတာင္းရပါမယ္။ 

.

❤️

✔️🆗 က်ေနာ့္ သံုးသပ္ခ်က္

ေငြလႊဲျခင္း၊ ေငြသြင္းေငြထုတ္ျခင္း အခေၾကးေငြဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဘဏ္အားလံုး ဝင္ေငြရဲ႕ ၇၀ရာႏွဳန္း ျဖစ္မယ္။ က်န္၂၉ရာႏွဳန္း ဝင္ေငြက ေခ်းေငြ (အိမ္ျခံေျမဂရံ အေပါင္ဆံုး၊ အတိုးရ) တာပဲ။ ၁% ေလာက္ပဲ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲ အျမတ္ျဖစ္မွာပါ။ 

========

ျမန္မာေတြက ၅၀၀က်ပ္၊ တေထာင္က်ပ္ ဝန္ေဆာင္ခ ေပးဖို႔ လံုးဝ မတြန္႔တိုဘူး။ 

...

ဥပမာ

KBZ ပုသိမ္ဘဏ္၁ မွာ အေကာင့္ဖြင့္ထားၿပီး KBZ ဘဏ္၂ ဘဏ္၃ ဘဏ္၄ ေတြမွာ ေငြသြားထုတ္ရင္ ဝန္ေဆာင္ခ မ ၅၀၀က်ပ္ ျဖတ္တယ္။ ေငြသြင္း ရင္လဲ ၅၀၀က်ပ္ျဖတ္တယ္။ ရန္ကုန္ကေန (မိမိအေကာင့္ကိုပဲ) ေငြသြင္း၊ ေငြထုတ္ လုပ္ရင္ ၁ေထာင္က်ပ္ ျဖတ္တယ္။ ၿမိဳ႕မတူလို႔ တဲ့။ ATM သံုး ေငြလြဲရင္ ၅၀၀က်ပ္ ျဖတ္တယ္။  ၉၉% Customer ေတြ ATM မသံုးႏိုင္ပာ။

.....

ေနာက္ ဘဏ္အေကာင့္ မ႐ွိလဲ လူအမည္၊ မွတ္ပံုတင္နံပတ္ သံုးၿပီး ေငြလႊဲ ရင္ တခါလြြဲခ က်ပ္၁ေထာင္အထက္ (or) 0.025% ျဖတ္တယ္။ အခု ေနာက္ဆံုးေပၚ KBZ pay ဆိုတာ ၅၀% ပိုျဖတ္တယ္။ လႊဲရ လြယ္ေအာင္ ျမန္မာစတိုင္ ေငြလြဲနည္း တီထြင္မွဳ ပါပဲ။ 

========

ျမန္မာေတြက ေတာင္းစား သူေတြကို ၁၀၀ ၂၀၀ ေပးလွဳဖို႔ ဝန္မေလးသလို ဘဏ္က ၅၀၀ ၁၀၀၀ ေတာင္းတာလဲ ေပးၾက ပါတယ္။ ဌာနဆိုင္ရာ ကိုလဲ ၅၀၀၀ ၁၀၀၀၀ ေပးဖို႔ ဝန္မေလးၾကဘူး။ အလွဳခံ အင္မတန္ေပါတဲ့ ႏိုင္ငံပဲ ဗ်။.✔️💯👀

.

.

နိဂံုး (မိုဘိုင္းဘဏ္ နဲ႕ ATM)

မိတ္ေဆြ တစ္ဦး ဘဏ္ကပ္ လုပ္တာ ဘဏ္က လံုျခံဳေရးကို အကူညီေတာင္းျပီး Password အသစ္ မွတ္ပံုတင္ရတယ္။ ျပီးေတာ့ သူ႕ဘဏ္ကပ္ နဲ႕ Password ေရးထားတဲ့ စာရြက္ ပိုက္ဆံအိတ္ထဲ အတူထည့္ထားတယ္၊ တလ ၁သိန္း လစာေငြ ဘဏ္ကို လစဥ္ သြားသြင္းတယ္။ ဘဏ္စာအုပ္ကို Update မလုပ္ဘူး။ ၄လေျမာက္မွာ ၄သိန္း ရွိမရွိ ဘဏ္မွာ စစ္ၾကည့္ေတာ့ ၄က်ပ္ပဲ က်န္တာ ေတြ႕ရတယ္။ အကူညီ ေတာင္းလို႕ ဘဏ္ကို လိုက္ျပီး ေမးတယ္။ ATM ကေန လစဥ္ ၁သိန္း ထုတ္ယူေနတယ္ ဆိုလို႕ ဘဏ္က CCTV နဲ႕ ဘယ္သူထုတ္သလဲ ဗြီဒီယို ၾကည့္ေတာ့ ..သူ႕သမီး ေလာင္းကစားစြဲလမ္းေနတဲ့ အသက္၃၀ေက်ာ္ မိန္းကေလးက လစဥ္ ATM သံုးျပီး ခိုးထုတ္ေနတာကိုး။  သိပ္မသံုးတတ္ရင္ မသံုးတာပဲ ေကာင္းပါတယ္။ မိုဘိုင္းဘဏ္ စနစ္နဲ႕ မိမိဘဏ္ထဲက ပိုက္ဆံေတြ ဟက္ကာ Hacker က ထုတ္ယူသြားရင္ ျပသနာပဲ။ ကိုယ့္ ေဆြမ်ိဳး အရက္သမား၊ ေဆးသမား၊ ေလာင္းကစားသမား ခိုးထုတ္မဲ့ ရန္ကိုလဲ သတိထားရပါမယ္။

 ျမန္မာျပည္ မိုဘိုင္းဘဏ္ နဲ႕ ATM စနစ္ပါ။

.

 𝐑𝐞𝐟: ေဇာ္ေအာင္FB :https://www.facebook.com/755653471/posts/10155934950643472?sfns=mo