ျမန္မာ့စီးပြားေရးႏွင့္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ လိုအပ္ခ်က္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အထူးစီးပြားေရး ဇုန္မ်ား၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ား၊ မီးရထားလမ္းမ်ား၊ စက္႐ံုမ်ား၊ ျပည္တြင္းဝင္လာမည့္ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြား ဧည့္သည္ ၅ သိန္းေက်ာ္ အစရိွသည္ျဖင့္ေအာင္ျမင္ေသာ စီးပြားေရးတခုစီသို႔ အေရာက္ လွမ္းမည့္အေရး တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ ေဆြးေႏြးေျပာဆို ေနၾကခ်ိန္တြင္ အလြန္အေရးႀကီးေသာ အရာတခု က်န္ေနေသးသည္။ ထိုအရာသည္ကား လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ပင္ ျဖစ္သည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္း ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္ (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ လူဦးေရႏွင့္ မတိမ္းမယိမ္း ျဖစ္ေသာ္လည္း လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ထုတ္လုပ္မႈမွာတြင္ ထိုင္း၏ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းထက္ ပိုနည္းေနသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မဂၢါ၀ပ္ ၂၀၀၀ သာ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ၿပီး ထုိင္းႏိုင္ငံမွာမူ မဂၢါ၀ပ္ ၂၆၀၀၀ ထုတ္လုပ္ႏိုင္သည္။ လူဦးေရ ၆ သန္းသာရိွၿပီး ေက်းလက္ေဒသအမ်ားဆံုုးရိွသည့္ လာအိုႏိုင္ငံ၏ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ယခုႏွစ္ႏွင့္ လာမည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ စီစဥ္ထားသည့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားအားလံုးအတြက္ မည္သို႔ စြမ္းအင္ျဖည့္ဆည္းေပးမည္နည္း။
ထိုေမးခြန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စြမ္းအင္၀န္ႀကီး ဦးသန္းေဌးက ဤကိစၥသည္ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းမ်ား၏ လက္အတြင္း ရိွပါလိမ့္မည္ဟုသာ ေျပာၾကားႏိုင္႐ံုမွအပ တျခား အေျဖရိွဟန္မတူေပ။
မဂၢါ၀ပ္ ၇၆၀၀ ခန္႔ထုတ္ႏိုင္မည့္ ေဆာက္လက္စ စီမံကိန္းႏွစ္ခုကိုလည္း ျမန္မာအစိုးရက မၾကားေသးမီက ရပ္နားခဲ့သည္။ တ႐ုတ္က ေဆာက္လုပ္ေပးမည့္ မဂၢါ၀ပ္ ၃၆၀၀ ထုတ္ႏိုင္ေသာ ျမစ္ဆံုေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းကမ္း႐ိုးတန္း၊ ထား၀ယ္စီးပြားေရးအထူးဇုန္ကို မဂၢါ၀ပ္ ၄၀၀၀ စြမ္းအင္ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မည့္ ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ံုုစီမံကိန္းတို႔ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏို္င္ငံသည္ လွ်ပ္စစ္မီး မၾကာခဏ ျပတ္ေတာက္ျခင္းေၾကာင့္ နာမည္ပ်က္ေနသည့္ တုုိင္းျပည္တခုုျဖစ္သည္။ အေသးစား စီးပြားေရးလုုပ္ငန္း ရာေပါင္းမ်ားစြာမွသည္ ဟိုုတယ္ႀကီးမ်ား၊ စက္႐ံုႀကီးမ်ားအထိ ႏိုင္ငံျခားမွ ေစ်းႀကီးေပး၀ယ္ယူရေသာ ဒီဇယ္ႏွင့္ေမာင္းႏွင္ရသည့္ မီးစက္မ်ားကိုသာ အားထား အသံုုးျပဳေနရသည္။
စြမ္းအင္၀န္ႀကီးက Reuters သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခ်က္အရ ျမန္မာႏိုုု္င္ငံ၏ အိုုမင္းရင့္ေရာ္ေနေသာ အေသးစား ေလာင္စာဆီခ်က္စက္႐ံုမ်ားက တိုုင္းျပည္တျပည္လံုုး လိုုအပ္ေသာ ဓါတ္ဆီႏွင့္ ဒီဇယ္ပမာဏ၏ သံုုးပံုုတပံုုကိုသာ ေထာက္ပံ့ေပးႏုုိင္သည္ဟုု သိရသည္။
ျမန္မာႏုုိုုင္ငံ စုုစုုေပါင္းလူဦးေရ၏ ၂၅ ရာခုုိင္ႏႈန္းနီးပါးသည္သာ ထိန္းသိမ္းျပင္ဆင္ထားျခင္းမရိွ၊ ယိုုယြင္းပ်က္စီးေနေသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လိုုင္းႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားသည္။ ယခုုႏွစ္အကုုန္တြင္ ဓာတ္အားလိုုင္းသစ္မ်ား အၿပီးသတ္ တပ္ဆင္ၿပီးျဖစ္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၎လုုိင္းသစ္မ်ားသည္ ရန္ကုုန္၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕ႀကီးႏွစ္ၿမိဳ႕ၾကားတြင္သာ အဓိက တပ္ဆင္သြားမည္ျဖစ္သည္။
“ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ နာတာရွည္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ျပႆနာ ရိွေနတဲ့အျပင္ စြမ္းအင္ေထာက္ပံ့ေပးဖုုိ႔နဲ႔ လိုုင္းႀကိဳးေတြ ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔အတြက္က အခ်ိန္ေရာ၊ ေငြပါ သံုုးရမွာပါ” ဟုု ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္အေျခစိုုက္ စြမ္းအင္လုုပ္ငန္း အႀကံေပးႏွင့္ ေလ့လာအကဲျဖတ္သူ ေကာလင္း ေရးႏိုးစ္က ဧရာ၀တီ၏ ေမးျမန္းမႈတခုုတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“မဂၢါ၀ပ္ ၉၀၀၀ ေက်ာ္ ထုုတ္လုုပ္ႏိုင္ဖို႔ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုုတ္ ေရကာတာႀကီးေတြ မ်ားစြာကို တည္ေဆာက္ဆဲ၊ တည္ေဆာက္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အဲဒီလုုပ္ငန္းရဲ႕ ကံၾကမၼာက ျမစ္ဆံုုေရကာတာ တည္ေဆာက္မႈကို ယာယီ ရပ္ဆိုုင္းခဲ့ၿပီးေနာက္မွာ အေျခမလွျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီလုုပ္ငန္းေတြကရ ရမယ့္ စြမ္းအင္စုုစုုေပါင္းရဲ႕ ၈၅ ရာခိုုင္ႏႈန္းကုုိလည္း တ႐ုုတ္ႏုုိင္ငံႏွင့္ ထိုုင္းႏိုင္ငံကို တင္ပိုု႔ေရာင္းခ်မွာပါ” ဟုု ၎က ေထာက္ျပသည္။
“လူမႈေရးအရေရာ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အရပါ ထိခိုုက္မႈမ်ားတဲ့ ေရကာတာႀကီးေတြကို ရပ္ဆိုုင္းတာ နားလည္ေပးႏုုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေလာက္ သက္ေရာက္မႈမရိွတဲ့ ထား၀ယ္ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ံုကိုလည္း ရပ္ဆိုုင္းလိုုက္တယ္” ဟုု ေရးႏိုးစ္က ေျပာဆိုုခဲ့သည္။
“ေက်ာက္မီးေသြးက ေဖာခ်င္းေသာခ်င္းပဲ။ ၿပီးေတာ့ ေလာင္စာဆီလိုုမ်ိဳး ေစ်းႏႈန္းအတက္အက်လည္း မရိွေလာက္ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေတြ အမ်ားႀကီးရိွေပမယ့္လည္း အမ်ားစုုကို ျပည္ပႏွစ္ရွည္ စာခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ ပို႔ေပးဖို႔ သေဘာတူထားၿပီးၿပီ” ဟုု ၎က ဆိုသည္။
ထိုုင္းႏုုိင္ငံ၊ တ႐ုုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆိုုထားတဲ့ အဆုုိပါစာခ်ဳပ္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါမည္ဟု စြမ္းအင္၀န္ႀကီး ဦးသန္းေဌးက ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္န၀ါရီလက ေျပာဆိုုခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုုိ္င္ငံတြင္ အရံ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ၂၂.၅ ထရီလီယံကုုဗေပ ရိွသည္ဟုု စြမ္းအင္၀န္ႀကီးက Reuters သတင္းဌာနသိုု႔ ေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ထိုုပမာဏ ရွိ မရွိကို သီးျခားအတည္ျပဳႏိုင္ျခင္း မရွိပါ။ ၂၀၁၃ ခုုႏွစ္မွစ၍ ျပည္တြင္း စြမ္းအင္ထုုတ္လုုပ္မႈအတြက္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ကို ပိုုမိုသံုုးစြဲမည္ဟုလည္း ၀န္ႀကီးက ေျပာဆိုုခဲ့သည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွသည္ ေလာင္စာဆီအသံုုးျပဳမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းကို ရွာေဖြေနၿပီး သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ အလံုုအေလာက္မရိွသည့္ ျပႆနာကို ရင္ဆိုုင္ေနရေသာေၾကာင့္ ေက်ာက္မီးေသြးအားႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ထုုတ္လုုပ္ရန္ စုုိင္းျပင္းေနၾကသည္။ ထား၀ယ္ေက်ာက္မီးေသြးစက္႐ံု ရပ္ဆိုုင္းလိုုက္ျခင္းသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ လက္ရိွ စြမ္းအင္ထုုတ္လုုပ္မႈ လားရာႏွင့္ ကြဲလြဲေနသည္။ ထား၀ယ္တြင္ မဂၢါ၀ပ္ ၄၀၀၀ အားသံုုး စက္႐ံုကို စြမ္းအင္ေပးႏိုင္ရန္ လံုုေလာက္သည့္ ဓာတ္ေငြ႔ပမာဏရမည္ဟုု မည္သူကမွ တထစ္ခ် မေျပာႏိုင္ေပ။
၂၀၁၁ ေနာက္ပိုုင္းတြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ဆက္လက္ရရိွႏိုင္မႈ ျပႆနာရိွလာႏုုိင္ၿပီး လွ်ပ္စစ္ထုုတ္လုုပ္မႈ အားနည္းလာႏိုင္ေသာေၾကာင့္ မေလးရွားႏုုိင္ငံက မဂၢါ၀ပ္ ၁၀၀၀ ထုုတ္ႏိုင္ေသာ ေက်ာက္မီးေသြးအားသံုုး စက္႐ံုႏွစ္႐ံု တည္ေဆာက္ေနသည္။
လတ္တေလာအေျခအေနတြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုုင္းႏုုိင္ငံ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုုးသည္ စုုစုုေပါင္း လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုုတ္လုုပ္မႈ၏ ၇၀ ရာခုုိင္ႏႈန္းအတြက္ ျပည္တြင္းႏွင့္ ျပည္ပမွ တင္သြင္းေသာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ကို မီွခိုုေနရသည္။ ထိုုင္းႏိုင္ငံဆိုုလွ်င္ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ထုုတ္လုုပ္မႈအတြက္ လိုုအပ္ေသာ ေလာင္စာသံုုးပံုုတပံုုကို ျမန္မာ့ဓာတ္ေငြ႔ႏွင့္ ထုုတ္လုုပ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။
လံုုလံုုေလာက္ေလာက္ ထုုတ္ယူႏုုိင္ျခင္းမရိွေသာ ျပည္တြင္းဓာတ္ေငြ႔ကိုသာ အဓိက မွီခိုုေနရသည့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံတြင္လည္း စြမ္းအင္ျပတ္လပ္မႈျပႆနာ ရင္ဆိုုင္ေနရသည္။ သိုု႔ေသာ္ အစိုုးရအေပၚ မေက်နပ္ျဖစ္ေနေသာ စက္႐ံုလုုပ္သားမ်ား၏ ဆႏၵျပမႈမ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ျပတ္ေတာက္၍ ဒုုကၡေရာက္ေနရေသာ ခ်ည္ထည္စက္႐ံုမ်ား၏ ဖိအားမ်ားေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုုးရအတြက္ မျဖစ္မေန အေရးတယူ လုုပ္ေဆာင္ရေတာ့မည့္ အေျခအေန ေရာက္ရွိေနသည္။ ျမန္မာနယ္စပ္အနီး ေကာက္ဘဇားၿမိဳ႕တြင္ ေက်ာက္မီးေသြးစြမ္းအင္သံုုး ၁၄၀၀ မဂၢါ၀ပ္ ဓာတ္အားထုုတ္ စက္႐ုံုတ႐ံုေဆာက္ရန္ စီစဥ္ေနျခင္းသည္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ျပတ္ေတာက္မႈျပႆနာကို ေျဖရွင္းျခင္း၏ တစိတ္တေဒသျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂.၅ ဘီလီယံတန္ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုကို မေလးရွားႏုုိ္င္ငံပိုုင္ လွ်ပ္စစ္ကုုမၺဏီတခုုျဖစ္သည့္ Tenaga Nasional Berhad က တည္ေဆာက္သည္။
ထား၀ယ္စီမံကိန္းအျပင္ ေနာက္ထပ္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ု ၃ ခုု တည္ေဆာက္ရန္ ျမန္မာအစိုုးရက ေလသံပစ္ေနသည္။ ထိုု ၃ ခုုမွာ ရန္ကုုန္ေတာင္ဘက္ျခမ္းရိွ သီလ၀ါ အပါအ၀င္ ေက်ာက္ျဖဴ၀န္းက်င္တ၀ိုုက္တြင္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ ေရနံတင္သေဘၤာဆိပ္ကမ္းတခုုကို တ႐ုတ္ႏို္င္ငံက လက္ရိွေဆာက္လုုပ္ေနဆဲ ျဖစ္သည့္အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖတ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုုိင္ငံ အေနာက္ေတာင္ဘက္ျခမ္းဆီသို႔ ေရနံစိမ္းမ်ား ျဖတ္သန္းသယ္ယူမည့္ ပိုုက္လိုုင္းမ်ားပါ တည္ေဆာက္ေနသည္။
ထား၀ယ္စီးပြားေရးဇုန္ုအတြက္ ေနျပည္ေတာ္က တာ၀န္ေပးထားသည့္ အဓိက ေဆာက္လုုပ္ေရးကုုမၺဏီမွာ ဘန္ေကာက္အေျခစိုုက္ အီတလီ-ထိုုင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္ေရး ကုုမၸဏီျဖစ္သည္။ အီတလီ-ထိုုင္း ဖြံံ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္ေရး ကုုမၸဏီက ေလာင္စာဆီမွ ထုုတ္လုုပ္ေသာ တျခားကုုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ား ထုုတ္လုုပ္ျခင္းလုုပ္ငန္းႏွင့္ သံရည္က်ိဳ စက္႐ံုအတြက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ား ရရိွရန္ ယခုုလအကုုန္တြင္ ေတာင္ကိုးရီးယားတြင္ လုုပ္ငန္းတခုုလံုုးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းလင္းျပသရေတာ့မည္။ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ရရိွမည္ဟူေသာ အာမခံခ်က္ မေပးႏိုင္ပါက စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းႀကီးမ်ားထံမွ စိတ္၀င္စားမႈရရန္ ခက္ခဲမည္။
ကမာၻ႔အခင္းအက်င္းတြင္ အထီးက်န္ အက်ဥ္ခံရျခင္းႏွင့္ အဆိုုးအဆင့္ သတ္မွတ္ခံရျခင္းမွ ျမန္မာႏို္င္ငံ ကင္းလြတ္လာၿပီဟူေသာ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ႏို္င္ငံျခား စီးပြားေရးကုုမၺဏီမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မည္သိုု႔ လံုုလံုုၿခံဳၿခံဳ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံႏိုင္မည္ ဆိုုသည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ သံသယ ရိွေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။
ၿပီးသည့္အပတ္တြင္ ထုုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုုင္ရာ စီးပြားေရးေလ့လာခ်က္ တခုုကလည္း သတိေပးခ်က္တခုု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
“ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာ အထီးက်န္မႈႏွင့္ စစ္အုုပ္ခ်ဳပ္မႈတိုု႔ေၾကာင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦမ်ားႏွင့္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ေနာက္က်က်န္ခဲ့သည္” ဟုု စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းမ်ား ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္သည့္ ဆိုုးက်ိဳးမ်ား ေလ့လာသုုေတသနျပဳေသာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွ Maplecroft ကုုမၺဏီက ေျပာဆိုုခဲ့သည္။
“လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြရိွေနတာ၊ အားနည္းတဲ့ ဥပေဒႏွင့္ တရားေရးစနစ္၊ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈအျပင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြအတြက္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အကာအကြယ္ေပးမႈ အားနည္းေနတာေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏုုိင္တဲ့အျပင္ အဲဒီျပႆနာေတြ အျပည့္အ၀ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အခ်ိန္အတန္ၾကာ ယူရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္” ဟုု Maplecroft ကုုမၺဏီ အမႈေဆာင္အရာရိွခ်ဳပ္ Alyson Warhust က ေျပာဆိုုခဲ့သည္။
“စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ ပြင့္ထြက္လာေတာ့မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြကို အေသအခ်ာ အသံုုးခ်ႏိုင္ဖို႔အတြက္ တုုိ္င္းျပည္အတြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အႏၲရာယ္ရိွမႈေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနဖို႔၊ စနစ္တက် စီမံကုုိင္တြယ္တတ္ဖို႔ လိုုပါလိမ့္မယ္” ဟုုလည္း ၎က ဆက္လက္ေျပာဆိုုခဲ့သည္။